vastu वस्तु
Definition: वस्तु n. [वस्-तुन् Uṇ.1.71] 1 A really existing thing, the real, a reality; वस्तुन्यवस्त्वारोपो$ज्ञानम् -2 A thing in general, an object, article, substance, matter; अथवा मृदु वस्तु हिंसितुं मृदुनैवारभते कृतान्तकः R.8.45; किं वस्तु विद्वन् गुरवे प्रदेयम् 5.18;3.5; वस्तुनीष्टे$प्यनादरः S. D. -3 Wealth, property, possessions. -4 Essence, nature, natural or essential property. -5 Stuff (of which a thing in made), materials, ingredients (fig. also); आकृतिप्रत्ययादेवैनामनूनवस्तुकां संभावयामि M.1. -6 The plot (of a drama), the subjet-matter of any poetic composition; कालिदासग्रथितवस्तुना नवेनाभिज्ञानशकुन्तलाख्येन नाटकेनोप- स्थातव्यमस्माभिः Ś.1; अथवा सद्वस्तुपुरुषबहुमानात् V.1.2; आशीर्नमस्क्रियावस्तुनिर्देशो वापि तन्मुखम् S. D.6; Ve.1; Rām.1.3.1. -7 The pith of a thing. -8 A plan, design. -9 (In music) A kind of composition. -f. Ved. A day (?) -Comp. -अभावः 1 absence of reality. -2 loss of property or possessions. -उत्थापनम् the production of any incident in a drama by means of magic, conjuration; see S. D.42. -उपमा a variety of Upamā according to Daṇḍin who thus illustrates it:-- राजीवमिव ते वक्त्रं नेत्रे नीलोत्पले इव । इयं प्रतीयमानैकधर्मा वस्तूपमैव सा ॥ Kāv.2.16; (it is a case of Upamā where the साधारण- धर्म or common quality is omitted). -उपहित a. applied to a proper object, bestowed on a proper material; क्रिया हि वस्तूपहिता प्रसीदति R.3.29. -कृत a. practised, cherished; Buddh. -कोशः Name of a dictionary. -क्षणात् ind. at the right moment. -जातम् the aggregate of things. -तन्त्र a. objective. -निर्देशः table of contents, register. -पतित a. being real. -पुरषः the hero (नायक); सद्वस्तुपुरुषबहुमानात् V.1.2. -बलम् the power of things. -भावः reality, truth. -भूत a. substantial. -मात्रम् the mere outline or skeleton of any subject (to be afterwards developed). -रचना style, arrangement of matter. -विनिमयः barter. -विवर्तः (in phil.) the developing of the one real essence. -वृत्तम् 1 the real matter, fact. -2 a beautiful creature. -शक्तितस् ind. through the force of circumstances. -शासनम् a genuine edict. -शून्य a. unreal. -स्थितिः reality.
|
|
Dictionary: Apte
Literary Sources:
Synonyms:
Wikipedia: |