vajra वज्र

Definition: वज्र a. [वज्-रन् Uṇ.2.28] 1 Hard, adamantine. -2 Severe. -3 Forked, zigzag. -4 Cross. -ज्रः, -ज्रम् 1 A thunderbolt, the weapon of Indra (said to have been formed out of the bones of the sage Dadhīchi q. v.); आशंसन्ते समितिषु सुराः सक्तवैरा हि दैत्यैरस्याधिज्ये धनुषि विजयं पौरुहूते च वज्रे Ś.2.16. -2 Any destructive weapon like the thunderbolt. -3 A diamond-pin, an instrument for perforating jewels; मणौ वज्रसमुत्कीर्णे सूत्रस्येवास्ति मे गतिः R.1.4. -4 A diamond in general, an adamant; वज्रादपि कठोराणि मृदूनि कुसुमादपि U.2.7; R.6.19; मुक्तां मरकतं पद्मरागं वज्रं च विद्रुमम् Śiva B.3.12. -5 Sour gruel. -ज्रः 1 A form of military arrray. -2 A kind of Kuśa grass. -3 Name of various plants. -4 A kind of pillar. -ज्रम् 1 Steel. -2 A kind of talc. -3 Thunderlike or severe language. -4 A child. -5 Emblic myrobalan. -6 The blossom of the sesamum or Vajra plant. -7 Denunciation in strong language. -8 A particular posture in sitting. -Comp. -अंशुकम् cloth marked with various patterns. -अङ्क a. studded with diamonds (Mar. हिरेजडित); ततो जाम्बूनदीः पात्रीर्वज्राङ्का विमलाः शुभाः Mb.12.171.16. -अङ्कित a. marked with Vajra-like symbol. -अङ्गः a snake. -अभ्यासः cross-multiplication. -अशनिः the thunderbolt of Indra; वज्राशनिसम- स्पर्शा अर्जुनेन शरा युधि Mb.6.119.6 -अस्थिः f. Asteracantha Longifolia (Mar. तालिमखाना). -आकरः a diamond mine; बभूव वज्राकरभूषणायाः (पतिः) R.18.21. -आकार, -आकृति a. 1 shaped like वज्र. -2 a crossshaped symbol. -आख्यः a kind of mineral spar. -आघातः 1 a stroke of thunder or lightning. -2 (hence fig.) any sudden shock or calamity. -आभः a kind of spar or valuable stone. -आयुधः an epithet of Indra. -आसनम् 1 a diamond-seat. -2 a particular posture in sitting (the hands being placed in the hollow between the body and the crossed feet). -कङ्कटः an epithet of Hanumat. -कवचः, -चम् 1 adamantine mail. -2 a particular Samādhi. -कालिका Name of the mother of Śākyamuni. -कीटः a kind of insect (boring holes in wood and stone). -कीलः a thunderbolt, an admantine shaft; जीवितं वज्रकीलम् Māl.9.37; cf. U.1.47. -कूटः a mountain consisting of diamonds; स वज्रकूटाङ्गनिपातवेगविशीर्णकुक्षिः स्तनयन्नुदन्वान् Bhāg.3.13.29. -केतुः Name of the demon Naraka. -क्षारम् an alkaline earth. -गोपः = इन्द्रगोपः q. v. -घोष a. sounding like a thunderbolt; R.18.21. -चञ्चुः a vulture. -चर्मन् m. a rhinoceros. -जित् m. Name of Garuḍa. -ज्वलनम्, -ज्वाला lightning. -तरः Name of a kind of very hard cement; Bṛi. S.57.7. -तुण्डः 1 a vulture. -2 mosquito, gnat. -3 Name of Garuḍa. -4 of Gaṇeṣa. -तुल्यः lapis lazuli or azure stone. -दंष्ट्रः a kind of insect. -दक्षिणः Name of Indra. -दण्ड a. having a staff studded with diamonds. -दन्तः 1 a hog. -2 a rat. -दंशनः a rat. -देह, -देहिन् a. having an adamantine or very hardy frame. -धरः 1 an epithet of Indra; वज्रधरप्रभावः R.18.21. -2 an owl. -धारणम् artificial gold. -नाभ a. having a hard nave (said of a wheel); see next word. -नाभः the discus of Kṛiṣṇa; वज्रनाभं ततश्चक्रं ददौ कृष्णाय पावकः Mb. 1.225.23 (com. वज्रं वरत्रासा नाभौ यस्य तत् । सूत्रबद्धशकुनिवत् पुनः प्रयोक्तुर्हस्तमायातीत्यर्थः ॥). -निर्घोषः, -निष्पेषः a clap or peal of thunder. -पञ्जरः a secure refuge, protector; वज्रपञ्जरनामेदं यो रामकवचं स्मरेत् Rāma-rakṣā 13. -पाणिः 1 an epithet of Indra; वज्रं मुमुक्षन्निव वज्रपाणिः R.2.42. -2 an owl. -पातः, -पतनम् a stroke of lightning, fall of thunder-bolt; एतद्वैशसवज्रघोरपतनम् U.4.24; यावन्निष्ठुर- वज्रपातसदृशं देहीति नो भाषते Udb. -पुष्पम् 1 the blossom of sesamum. -2 a valuable flower. -भृत् m. an epithet of Indra. -मणिः a diamond, an adamant; छेत्तुं वज्रमणी- ञ्शिरीषकुसुमप्रान्तेन संनह्यते Bh.2.6. -मय a. 1 hard, adamantine. -2 cruel, hard-hearted. -मुखः 1 a kind of insect; कृत्ते वज्रमुखेन नाम कृमिणा दैवान्ममोरुद्वये Karṇabhāra 1.1. -2 a kind of Samādhi. -मुष्टिः 1 an epithet of Indra. -2 an adamantine clenched fist. -3 a kind of weapon. -रदः a hog. -लिपिः a particular style of writing. -लेपः 1 a kind of very hard cement; वज्रलेपघटितेव Māl.5. 1; U.4 (for its preparation see Bṛi. S., Chapter 57 'वज्रलेपलक्षणः'). -2 The being ineffaceable, permanent one; अन्यक्षेत्रे कृतं पापं पुण्यक्षेत्रे विनश्यति । पुण्यक्षेत्रे कृतं पापं वज्र- लेपो भविष्यति ॥ Subhāṣ. -लोहकः a magnet. -वधः 1 death by thunderbolt. -2 cross-multiplication. -वारकः a title of respect. -व्यूहः a kind of military array. -शल्यः a porcupine. -संघातः Name of a kind of hard cement; Bṛi. S.57.8. -a. having the hardness of adamant; ततः स वज्रसंघातः कुमारो न्यपतद्गिरौ Mb.1.123.27. -सार a. as hard as adamant, having the strength of the thunderbolt, adamantine; क्व च निशितनिपाता वज्रसाराः शरास्ते Ś.1.1; त्वमपि कुसुमबाणान् वज्रसारीकरोषि 3.4. -सूचिः, -ची f. a diamond-needle. -हृदयम् an adamantine heart.

Home > Search > vajra

Dictionary: Apte
Literary Sources:
Synonyms:
Wikipedia: No Wiki page found.
Wiki Articles:

Part of Speech: Coming soon
Gender: Coming soon

Commentary
No commentaries yet.

Discussion
comments powered by Disqus

Similar Words

Search
  

Parse Time: 0.071s Search Word: vajra Input Encoding: IAST: vajra


Donate