sahasram सहस्रम्
Definition: सहस्रम् [समानं हसति हस्-र Tv.] 1 A thousand. -2 A large number. -Comp. -अंशु, -अर्चिस्, -कर, -किरण, -दीधिति, -धामन्, -पाद, -मरीचि, -रश्मि m. the sun; तदण्डमभवद्धैमं सहस्रांशुसमप्रभम् Ms.1.9; तं चेत् सहस्रकिरणो धुरि नाकरिष्यत् Ś.7.4; पुनः सहस्रार्चिषि संनिधत्ते R.13.44; धाम्नाति- शाययति धाम सहस्रधाम्नः Mu.3.17; सहस्ररश्मेरिव यस्य दर्शनम् Śi.1.53. -अक्ष a. 1 thousand-eyed. -2 vigilant. (-क्षः) 1 an epithet of Indra. -2 of Puruṣa; सहस्र- शीर्षा पुरुषः सहस्राक्षः सहस्रपात् Rv.1.9 1. -3 of Śiva. -4 of Viṣṇu. -अरः, -रम् a kind of cavity in the top of the head, resembling a lotus reversed (said to be the seat of the soul). -आननः Name of Viṣṇu. -अधिपतिः a governor of one thousand villages. -अवरः a fine below a thousand, or from five hundred to a thousand Paṇas. -काण्डा white Dūrvā grass. -कृत्वस् ind. a thousand times. -गु a. possessing a thousand cows (epithet of the sun, also of Indra.) -गुण a. a thousand-fold. -णी a leader of thousands (epithet of Brahman); विलक्ष्य दैत्यं भगवान् सहस्रणीः Bhāg.3.18.21. -घातिन् n. a particular engine of war. -द a. liberal. (-दः) an epithet of Śiva. -दंष्ट्रः a kind of fish. -दृश्, -नयन, -नेत्र, -लोचन m. 1 epithets of Indra. -2 of Viṣṇu. -दोस् m. an epithet of Arjuna Kārtavīrya. -धारः the discus of Viṣṇu. (-रा) a stream of water for the ablution of an idol poured through a vessel pierced with a number of holes. -पत्रम् 1 a lotus; विलोलनेत्रभ्रमरैर्गवाक्षाः सहस्रपत्राभरणा इवासन् R.7.11. -2 the Sārasa bird. -पाद् m. 1 an epithet of Puruṣa; Rv.1.9.1. -2 of Śiva. -3 of Viṣṇu. -4 of Brahman. -पादः 1 Name of Viṣṇu. -2 A kind of duck. -3 The sun; L. D. B. -बाहुः 1 an epithet of king Kārtavīrya q. v. -2 of the demon Bāṇa. -3 of Śiva (or of Viṣṇu according to some). -भक्तम् a particular festival at which thousands are treated. -भिद् m. musk. -भुजः, -मौलिः m. epithets of Viṣṇu. -भुजा f. Name of Durgā. -मूर्ति a. appearing in a thousand forms. -मूर्धन् m. Name of Viṣṇu. -रुच् the sun. -रोमन् n. a blanket. -वदनः Name of Viṣṇu. -वीर्या Dūrvā grass. -वेधम् 1 sorrel -2 a kind of sour gruel. -वेधिन् m. musk. (-n.) asa-fœtida. -शिखरः an epithet of the Vindhya mountain. -शिरस्, शीर्षन्, शीर्ष a. thousandheaded (epithet of Viṣṇu); सहस्रशीर्षा पुरुषः Ṛv.1. 9.1; सहस्रशीर्षापि ततो गरुत्मता Bhāg.4.1.1. -श्रवणः an epithet of Viṣṇu. -हर्यश्वः the car of Indra. -हस्तः an epithet of Śiva.
|
|
Dictionary: Apte
Literary Sources:
Synonyms:
Wikipedia: |