1/12:asupi rādeśe upasarjanasamāse pratiṣedhaḥ aluki |*
2/12:asupi rādeśe upasarjanasamāse aluki pratiṣedhaḥ vaktavyaḥ |
3/12:dīrghāhā nidāghaḥ iti |
4/12:siddham tu supi pratiṣedhāt | siddham etat |*
5/12:katham |
6/12:supi pratiṣedhāt |
7/12:prasajya ayam pratiṣedhaḥ supi na iti |
8/12:iha api tarhi na prāpnoti |
9/12:ahan dadāti |
10/12:ahan bhuṅkte iti |
11/12:luki ca uktam | kim uktam |*
12/12:ahnaḥ ravidhau lumatā lupte pratyayalakṣaṇam na bhavati iti

ahanityetasya rephādaśo bhavati asupi parataḥ. ahardadāti. aharbhuṅkte. asupi iti kim? ahobhyām. ahobhiḥ. nanu catra api pratyayalakṣaṇena subasti, ahardadāti, aharbhuṅkte iti? na etadasti. uktam etat ahnoravidhau lumatā lupte pratyayalakṣaṇaṃ na bhavati iti. nāyamahaḥśabdaḥ supparo bhavati. yatra tu lopaśabdena lupyate tatra pratyayalakṣaṇaṃ bhavatyeva, yathā he dīrghaho 'tra, dīrghāho nidāgha iti. atra hi halṅyābbhyaḥ iti lopena pratyayasya nivṛttiḥ.

ro 'supi 8.2.69 ahanityetasya rephādaśo bhavati asupi parataḥ. ahardadāti. aharbhuṅkte. asupi iti kim? ahobhyām. ahobhiḥ. nanu catra api pratyayalakṣaṇena subasti, ahardadāti, aharbhuṅkte iti? na etadasti. uktam etat ahnoravidhau lumatā lupte pratyayalakṣaṇaṃ na bhavati iti. nāyamahaḥśabdaḥ supparo bhavati. yatra tu lopaśabdena lupyate tatra pratyayalakṣaṇaṃ bhavatyeva, yathā he dīrghaho 'tra, dīrghāho nidāgha iti. atra hi halṅyābbhyaḥ iti lopena pratyayasya nivṛttiḥ.

ro'supi. , 8.2.69 pūrvasyāyamapavādaḥ. rephe'kāra uccāraṇārthaḥ. "ahardadāti" iti. yadyatra rutvaṃ syāt? "haśi ca" 6.1.110 ityutvaṃ prasajyeta. tasmādro vidhīyate. nanu cātrāpi pratyayalakṣaṇena subasti? naiṣa doṣaḥ; ahno ravidhau lumatā lupte pratyayalakṣaṇasya pratiṣedhaḥ. lopaśabdena yatra lopastatra hi pratyayalakṣaṇam(), yathā--"he dīrghāho'tra. he dīrghāha nidāgha" iti. atra halṅyādilopaḥ 6.1.66॥

ro'supi. raḥ-asupīti chedaḥ. `ahan' iti sūtramanuvartate, tacca luptaṣaṣṭhīkaṃ padantadāha-ahna iti. natu supīti. paryudāsāśrayaṇe tu `nañivayukta'nyāyena subbhinne pratyaye pare ityarthaḥ syāt, tataśca aharvānityādāveva syānna tvaharbhātītyādāveva syānna tvaharbhātītyādāvapi, ataḥ prasajyapratiṣedha ihāśritaḥ. nanu aha ityasya ruḥ syāt padānte ityarthakena ahanniti sūtreṇaiva siddhatvātkimarthamidamityata āha–rorapavāda iti. aharahariti. `nityavīpsayo'riti dvirvacanam. ahan-ahan iti sthite ratvam. `na lumate'ti niṣedhātsupparakatvā'bhāvaḥ. `aha'nniti rutve tu `ato roraplutā'dityutvaṃ syāt. ahargaṇa iti ahnāṃ gaṇa iti vigrahaḥ. `aha'nniti rutve tu `ato roraplutā'dityutvaṃ syāt. ahargaṇa iti. ahnāṃ gaṇa iti vigrahaḥ. `aha'nniti rutve tu `haśi ce'tyutvaṃ syāt. ahobhyāmiti. `ahan-bhyā'miti sthite nakārasya supparakatvānna rephaḥ. atreti. `aha' nniti rutve `haśi ce'tyutve ādguṇaḥ. `ro'supī'ti ratvasyā'yamapavādaḥ. ahorūpamiti.ahno rūpamiti vigrahaḥ. `ahan-rūpa'miti stite nakārasya rutvam, utvam, ādguṇaḥ. ratve tu haśi cetyutvaṃ na syāt. gatamaho rātrireṣeti. `ahan-rātri'riti sthite, rutvam, utvam,ādguṇaḥ. ratve tu utvaṃ na syāt. nanu ahaśca rātriśceti dvandve, `ahassarvaikadeśe'tyādinā samāsānte aci, `yasyeti ce'ti lope, ahan-rātra iti sthite, nakārasya rutve, utve ādguṇe, `rātrāhnāhāḥ puṃsī'ti puṃstve, `ahorātra' iti rūpam. atra nakārasya rātriśabdaparakatvābhāvātkathaṃ rutvam ?, tataśca `ro'supī'ti ratve utvaṃ na syādityata āha-ekadeśeti. ahorathantaramiti. ahaśca rathantaraṃ ceti dvandvaḥ. rathantaraṃ = sāmaviśeṣaḥ.\r\naharādīnām. nanu `aharādīnā'-miti rephavisiṣṭasyopādānādrephasya rephavidhānaṃ vyarthamityata āha-visargāpavāda iti. aharpatiriti. ahnāṃ patiriti vigrahaḥ. gīrpatiriti. girāṃ patiriti vigrahaḥ. dhūrpatiriti. dhurāṃ patiriti vigrahaḥ. ubhayatrāpi `rvorupadhāyā' iti dīrghaḥ. pakṣe iti. ratvā'bhāvapakṣe visargasya `kupvo'riti upadhmānīyavisargau. `idudupadhasye'ti ṣatvaṃ tu taparakaraṇānneti bhāvaḥ.

ro'supi 171, 8.2.69 ro'supi. raḥ-asupīti chedaḥ. "ahan" iti sūtramanuvartate, tacca luptaṣaṣṭhīkaṃ padantadāha-ahna iti. natu supīti. paryudāsāśrayaṇe tu "nañivayukta"nyāyena subbhinne pratyaye pare ityarthaḥ syāt, tataśca aharvānityādāveva syānna tvaharbhātītyādāveva syānna tvaharbhātītyādāvapi, ataḥ prasajyapratiṣedha ihāśritaḥ. nanu aha ityasya ruḥ syāt padānte ityarthakena ahanniti sūtreṇaiva siddhatvātkimarthamidamityata āha--rorapavāda iti. aharahariti. "nityavīpsayo"riti dvirvacanam. ahan-ahan iti sthite ratvam. "na lumate"ti niṣedhātsupparakatvā'bhāvaḥ. "aha"nniti rutve tu "ato roraplutā"dityutvaṃ syāt. ahargaṇa iti ahnāṃ gaṇa iti vigrahaḥ. "aha"nniti rutve tu "ato roraplutā"dityutvaṃ syāt. ahargaṇa iti. ahnāṃ gaṇa iti vigrahaḥ. "aha"nniti rutve tu "haśi ce"tyutvaṃ syāt. ahobhyāmiti. "ahan-bhyā"miti sthite nakārasya supparakatvānna rephaḥ. atreti. "aha" nniti rutve "haśi ce"tyutve ādguṇaḥ.rūparātri. "ahan()śabdasye"ti śeṣaḥ. "ro'supī"ti ratvasyā'yamapavādaḥ. ahorūpamiti.ahno rūpamiti vigrahaḥ. "ahan-rūpa"miti stite nakārasya rutvam, utvam, ādguṇaḥ. ratve tu haśi cetyutvaṃ na syāt. gatamaho rātrireṣeti. "ahan-rātri"riti sthite, rutvam, utvamādguṇaḥ. ratve tu utvaṃ na syāt. nanu ahaśca rātriśceti dvandve, "ahassarvaikadeśe"tyādinā samāsānte aci, "yasyeti ce"ti lope, ahan-rātra iti sthite, nakārasya rutve, utve ādguṇe, "rātrāhnāhāḥ puṃsī"ti puṃstve, "ahorātra" iti rūpam. atra nakārasya rātriśabdaparakatvābhāvātkathaṃ rutvam?, tataśca "ro'supī"ti ratve utvaṃ na syādityata āha-ekadeśeti. ahorathantaramiti. ahaśca rathantaraṃ ceti dvandvaḥ. rathantaraṃ = sāmaviśeṣaḥ.aharādīnām. nanu "aharādīnā"-miti rephavisiṣṭasyopādānādrephasya rephavidhānaṃ vyarthamityata āha-visargāpavāda iti. aharpatiriti. ahnāṃ patiriti vigrahaḥ. gīrpatiriti. girāṃ patiriti vigrahaḥ. dhūrpatiriti. dhurāṃ patiriti vigrahaḥ. ubhayatrāpi "rvorupadhāyā" iti dīrghaḥ. pakṣe iti. ratvā'bhāvapakṣe visargasya "kupvo"riti upadhmānīyavisargau. "idudupadhasye"ti ṣatvaṃ tu taparakaraṇānneti bhāvaḥ.

ro'supi. `asupī'ti yadi paryudāsaḥ syāttataḥ supsadṛśe pratyaya eva syādaharyatītyādau, na tvaharbhātītyādāvapi. tasmātprasajyapratiṣedha eveti vyācaṣṭe-na tu supīti. aharahariti. `nityavīpsayo'riti dvitvam. na cātra rephādeśasyā'siddhatvātpūrvaṃ nalope akārasyaiva rephaḥ syāditi vācyam, `aha'nnityāvavarttya ekena lopābhāvaṃ nipātya dvitīyena rurvidheya iti `aha'nniti sūtre vakṣyamāṇatayā rutvapavādasyāpi rephādeśasya nakārasthānikatvalābhāt. \r\nahorātra iti. `ahaḥsarvaikadeśe'tyādinā samāsānto vakṣyate. `rātrāhnāhāḥ puṃsī'ti puṃstvam. ahorathantaramiti. rathantaraṃ sāma. tenāhnaḥ samāhāradvandvaḥ. pṛthak?padatvaṃ vā. \r\nahārādīnāmiti. ubhayatrāpyādiśabdaḥ prakāre. tena `svarcakṣā rathiraḥ,' `kaviḥ kāvyenā svarcanā' ityādi grāhram.

ro'supi 141, 8.2.69 ro'supi. "asupī"ti yadi paryudāsaḥ syāttataḥ supsadṛśe pratyaya eva syādaharyatītyādau, na tvaharbhātītyādāvapi. tasmātprasajyapratiṣedha eveti vyācaṣṭe-na tu supīti. aharahariti. "nityavīpsayo"riti dvitvam. na cātra rephādeśasyā'siddhatvātpūrvaṃ nalope akārasyaiva rephaḥ syāditi vācyam, "aha"nnityāvavarttya ekena lopābhāvaṃ nipātya dvitīyena rurvidheya iti "aha"nniti sūtre vakṣyamāṇatayā rutvapavādasyāpi rephādeśasya nakārasthānikatvalābhāt. ahorātra iti. "ahaḥsarvaikadeśe"tyādinā samāsānto vakṣyate. "rātrāhnāhāḥ puṃsī"ti puṃstvam. ahorathantaramiti. rathantaraṃ sāma. tenāhnaḥ samāhāradvandvaḥ. pṛthak()padatvaṃ vā. ahārādīnāmiti. ubhayatrāpyādiśabdaḥ prakāre. tena "svarcakṣā rathiraḥ," "kaviḥ kāvyenā svarcanā" ityādi grāhram.