Kāśikāvṛttī1:
svaritaḥ iti vartate. kṣiyā ācarabhedaḥ, āśīḥ prārthanāviśeṣaḥ, śabdena vyāpāraṇ
See More
svaritaḥ iti vartate. kṣiyā ācarabhedaḥ, āśīḥ prārthanāviśeṣaḥ, śabdena vyāpāraṇam
praiṣaḥ, eteṣu gamyamāneṣu tiṅantam ākāṅkṣaṇaṃ yat tasya svaritaḥ pluto bhavati.
ākāṅkṣati iti ākāṅkṣam, tiṅantam uttarapadam ākāṅkṣati ityarthaḥ. kṣiyāyāṃ
tāvat svayaṃ rathena yāti3, upādhyāyaṃ padātiṃ gamayati iti. svayam odanaṃ ha bhuṅkte3,
upādhyāyaṃ saktūn pāyayati. pūrvam atra tiṅantam uttarapadam ākāṅkṣati iti
sākāṅkṣaṃ bhavati. āśiṣi sutāṃśca lapsīṣṭa3 dhanaṃ ca tāta. chando 'dhyeṣīṣṭa3
vyākaraṇam ca bhadra. praiṣe kaṭaṃ kuru3 grāmaṃ ca gaccha. yavān lunīhi3 saktūṃśca piba.
ākāṅkṣam iti kim? dīrghaṃ te āyurastu. agnīn vihara.
Kāśikāvṛttī2:
kṣiyā'aśīḥpraiṣeṣu tiṅākāṅkṣam 8.2.104 svaritaḥ iti vartate. kṣiyā ācarabhedaḥ,
See More
kṣiyā'aśīḥpraiṣeṣu tiṅākāṅkṣam 8.2.104 svaritaḥ iti vartate. kṣiyā ācarabhedaḥ, āśīḥ prārthanāviśeṣaḥ, śabdena vyāpāraṇam praiṣaḥ, eteṣu gamyamāneṣu tiṅantam ākāṅkṣaṇaṃ yat tasya svaritaḥ pluto bhavati. ākāṅkṣati iti ākāṅkṣam, tiṅantam uttarapadam ākāṅkṣati ityarthaḥ. kṣiyāyāṃ tāvat svayaṃ rathena yāti3, upādhyāyaṃ padātiṃ gamayati iti. svayam odanaṃ ha bhuṅkte3, upādhyāyaṃ saktūn pāyayati. pūrvam atra tiṅantam uttarapadam ākāṅkṣati iti sākāṅkṣaṃ bhavati. āśiṣi sutāṃśca lapsīṣṭa3 dhanaṃ ca tāta. chando 'dhyeṣīṣṭa3 vyākaraṇam ca bhadra. praiṣe kaṭaṃ kuru3 grāmaṃ ca gaccha. yavān lunīhi3 saktūṃśca piba. ākāṅkṣam iti kim? dīrghaṃ te āyurastu. agnīn vihara.
Nyāsa2:
kṣiyāśīḥpraiṣeṣu tiṅākāṅkṣam?. , 8.2.104 kṣiyā=ācārabhedaḥ. iṣṭāśaṃsanam()āśīḥ.
See More
kṣiyāśīḥpraiṣeṣu tiṅākāṅkṣam?. , 8.2.104 kṣiyā=ācārabhedaḥ. iṣṭāśaṃsanam()āśīḥ. niyogaḥ=praiṣaḥ. ākāṅkṣatyaparaṃ tiṅantameva. kuta etat()? ākāṅkṣāgrahaṇādeva. subante hi sādhanādāyinī tiṅantasyāvaśyambhāvinī apekṣeti.
"dhanaṃ ca tāta" iti. atra lapsīṣṭetyetadapekṣate. "vyākaraṇaṃ ca" iti. atrāpyadhyeṣīṣṭetyetat().
"lunīhi3" iti. "ī halyadhoḥ" 6.4.113 itītvam(). "piba" iti. pādhrādisūtreṇa 7.3.78 pibādeśaḥ.
"astu" iti. asterloṭ(), "eruḥ" 3.4.86 ityutvam(), adāditvācchapo luk(), etaccāparaṃ tiṅantaṃ nāpekṣate. evaṃ "vihara" ityetadapi॥
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents