Kāśikāvṛttī1:
ekārthaḥ padasamūho vākyam. vākyāderāmantritasya dve bhavataḥ
asūyāsammatikopaku
See More
ekārthaḥ padasamūho vākyam. vākyāderāmantritasya dve bhavataḥ
asūyāsammatikopakutsanabhartsaneṣu yadi tad vākyaṃ bhavati. tatra paraguṇānāmasahanam asūyā.
pūjā sammatiḥ. kopaḥ krodhaḥ. nindanaṃ kutsanam. apakāraśabdairbhayotpādanaṃ bhartsanam.
ete ca prayoktṛdharmāḥ, nābhidheyadharmāḥ. asūyāyām tāvat māṇavaka 3 māṇavaka, abhirūpaka 3
abhirūpaka, riktaṃ te ābhirūpyam. sammātau māṇavaka 3 māṇavaka, abhirūpaka 3 abhirūpaka, śobhanaḥ
khalvasi. kope māṇavaka 3 māṇavaka, avinītaka 3 avinītaka, idānīṃ jñāsyasi jālma. kutsane
śaktike 3 śaktike, yaṣṭike 3 yaṣṭike, riktā te śaktiḥ. bhartsane caura caura 3,
vṛṣala vṛṣala 3, ghātayiṣyami tvāṃ bandhayiṣyāmi tvām. asūyādiṣu svaritam āmreḍite
'sūyāsaṃmatikopakutsaneṣu 8-2-103 iti pūrvapadasya plutaḥ. bhartsane tu āmreḍitaṃ
bhartsane 8-2-95 ityāmreḍitasya eva plutaḥ. vākyādeḥ iti kim? antasya
madhyamasya ca mā bhūt, śobhanaḥ khalvasi māṇavaka. āmantritasya iti kim? udāro devadattaḥ.
asūyādiṣu iti kim? devadatta gāmabhyāja śuklām.
Kāśikāvṛttī2:
vākyāderāmantritasya asūyāsammatikopakutsanabhartsaneṣu 8.1.8 ekārthaḥ padasamū
See More
vākyāderāmantritasya asūyāsammatikopakutsanabhartsaneṣu 8.1.8 ekārthaḥ padasamūho vākyam. vākyāderāmantritasya dve bhavataḥ asūyāsammatikopakutsanabhartsaneṣu yadi tad vākyaṃ bhavati. tatra paraguṇānāmasahanam asūyā. pūjā sammatiḥ. kopaḥ krodhaḥ. nindanaṃ kutsanam. apakāraśabdairbhayotpādanaṃ bhartsanam. ete ca prayoktṛdharmāḥ, nābhidheyadharmāḥ. asūyāyām tāvat māṇavaka 3 māṇavaka, abhirūpaka 3 abhirūpaka, riktaṃ te ābhirūpyam. sammātau māṇavaka 3 māṇavaka, abhirūpaka 3 abhirūpaka, śobhanaḥ khalvasi. kope māṇavaka 3 māṇavaka, avinītaka 3 avinītaka, idānīṃ jñāsyasi jālma. kutsane śaktike 3 śaktike, yaṣṭike 3 yaṣṭike, riktā te śaktiḥ. bhartsane caura caura 3, vṛṣala vṛṣala 3, ghātayiṣyami tvāṃ bandhayiṣyāmi tvām. asūyādiṣu svaritam āmreḍite 'sūyāsaṃmatikopakutsaneṣu 8.2.103 iti pūrvapadasya plutaḥ. bhartsane tu āmreḍitaṃ bhartsane 8.2.95 ityāmreḍitasya eva plutaḥ. vākyādeḥ iti kim? antasya madhyamasya ca mā bhūt, śobhanaḥ khalvasi māṇavaka. āmantritasya iti kim? udāro devadattaḥ. asūyādiṣu iti kim? devadatta gāmabhyāja śuklām.
Bālamanoramā1:
vākyādeḥ. `dve sta' iti śeṣaḥ. yadyapi kopādbhatrsanam, asūyayā kutsanaṃ, t
See More
vākyādeḥ. `dve sta' iti śeṣaḥ. yadyapi kopādbhatrsanam, asūyayā kutsanaṃ, tathāpi
vināpi kopā'sūye bhatrsanakutsanayoḥ śiṣyādau saṃbhavātpṛthaggrahaṇamiti bhāṣye
spaṣṭam. sundareti. sondaryamasahamānasyedaṃ vākyam. deveti. tava vandanaṃ
sammatimityarthaḥ. durvinīteti. krodhāviṣṭasya vākyam. jñāsyasīti.
`durvinayasya phala'miti śeṣaḥ. dhānuṣketi. yuddhā'samarthaṃ prati nindeyam. coreti.
coraṃ prati avācyavādo'yam.
Bālamanoramā2:
vākyāderāmantritasyāsūyāsaṃmatikopakutsanabhatrsaneṣu , 8.1.8 vākyādeḥ. "dv
See More
vākyāderāmantritasyāsūyāsaṃmatikopakutsanabhatrsaneṣu , 8.1.8 vākyādeḥ. "dve sta" iti śeṣaḥ. yadyapi kopādbhatrsanam, asūyayā kutsanaṃ, tathāpi vināpi kopā'sūye bhatrsanakutsanayoḥ śiṣyādau saṃbhavātpṛthaggrahaṇamiti bhāṣye spaṣṭam. sundareti. sondaryamasahamānasyedaṃ vākyam. deveti. tava vandanaṃ sammatimityarthaḥ. durvinīteti. krodhāviṣṭasya vākyam. jñāsyasīti. "durvinayasya phala"miti śeṣaḥ. dhānuṣketi. yuddhā'samarthaṃ prati nindeyam. coreti. coraṃ prati avācyavādo'yam.
Tattvabodhinī1:
vākyādeḥ. sundarasundaretyādi. `svaritamāmreḍite'sūyāsaṃmatikopakutsaneṣu039; Sū #1593
See More
vākyādeḥ. sundarasundaretyādi. `svaritamāmreḍite'sūyāsaṃmatikopakutsaneṣu',
`āmreḍitaṃ bhatrsane'iti sūtrābhyāṃ yatāyathaṃ prāptaḥplutau vaikalpikatvānneha
kṛtaḥ. uktaṃ hi prāk `sarvaḥ pluto vaikalpikaḥ'iti. nanvatra kopā'sūyābhyāṃ
pṛthakkutsanabhatrsanagrahaṇamapārthakam. na hrasūyāṃ vinā kutsayate, na vā akupito
bhatrsayate ithi cekat. atrāhuḥ—guravo hi hataiṣitvādakupitā api bhatrsanaṃ kurvate,
`vināpyasūyāṃ kutsāṃ kurvantī'ti pṛthaktayā nirdeśaḥ sūtrakāreṇa kṛtaḥ. `sā'mṛtaiḥ
pāṇibhirdhnanti guravo na viṣokṣitaiḥ. lālanāśrayiṇo doṣāstāḍanāśrayiṇo
guṇā'iti.
Tattvabodhinī2:
vākyāderāmantritasyāsūyāsaṃmatikopakutsanāṅatrsaneṣu 1593, 8.1.8 vākyādeḥ. sunda
See More
vākyāderāmantritasyāsūyāsaṃmatikopakutsanāṅatrsaneṣu 1593, 8.1.8 vākyādeḥ. sundarasundaretyādi. "svaritamāmreḍite'sūyāsaṃmatikopakutsaneṣu", "āmreḍitaṃ bhatrsane"iti sūtrābhyāṃ yatāyathaṃ prāptaḥplutau vaikalpikatvānneha kṛtaḥ. uktaṃ hi prāk "sarvaḥ pluto vaikalpikaḥ"iti. nanvatra kopā'sūyābhyāṃ pṛthakkutsanabhatrsanagrahaṇamapārthakam. na hrasūyāṃ vinā kutsayate, na vā akupito bhatrsayate ithi cekat. atrāhuḥ---guravo hi hataiṣitvādakupitā api bhatrsanaṃ kurvate, "vināpyasūyāṃ kutsāṃ kurvantī"ti pṛthaktayā nirdeśaḥ sūtrakāreṇa kṛtaḥ. "sā'mṛtaiḥ pāṇibhirdhnanti guravo na viṣokṣitaiḥ. lālanāśrayiṇo doṣāstāḍanāśrayiṇo guṇā"iti.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents