śvayateraḥ 7.4.18 śvayateḥ aṅgasya akārādeśo bhavati aṅi parataḥ. aśvat, aśvatām, aśvan.

�āyateraḥ. , 7.4.18 "a()āt()" iti. "ṭu o()iā gativṛddhyoḥ" (dhā.pā.1010). "jṛ()stambhubhrucu" 3.2.58 ityādināṅ dvayorakārayoḥ pararūpatvam()॥

\ufffdāyateraḥ. \ufffdāyateḥ– a iti cchedaḥ. \ufffdāyateriti śtipā nirdeśaḥ. \ufffdiādhātorityarthaḥ. `alo'ntyasye'tyantyasya ikārasyeti labhyate. `ṛdṛśo'ṅo' ityato'ṅītyanuvartate. tadāha–\ufffdāyaterikārasyeti. a\ufffdā a t iti sthite savarṇadīrghamāśaṅkyāha–pararūpamiti. ādrdhadhātukopadeśe adantatvā'bhāvānna allopaḥ. a\ufffdānniti. a\ufffdāḥ a\ufffdātam a\ufffdāta. a\ufffdām a\ufffdāāva a\ufffdāāma. aṅabhāvapakṣe tvāha–vibhāṣeti. iyaṅiti. `caṅī'ti dvitvamityapi jñeyam. tadāha–aśi\ufffdiāyaditi. aṅaścaṅaścā'bhāve tu a\ufffdiā īt iti sthite ikārasya sici vṛddhau satyāmāyādeśe a\ufffdāāyīdita prāpte āha– hmyanteti na vṛddhiriti. \ufffdiāgrahaṇāditi bhāvaḥ. na ca `neṭī'tyeva sici a\ufffdiā īt iti stite sici vṛddhyapekṣayā paratvādantaraṅgatvācca ikārasya guṇe ekāre kṛte igantatvā'bhāvena sici vṛddhyaprāptyā ayādeśe kṛte yāntatvādeva halantalakṣaṇavṛddherniṣedhasiddheḥ `hmyante'tyatra \ufffdiāgrahaṇaṃ vyartamiti vyācyam, anavakāśatayā apavādatvena guṇaṃ bādhitvā sici vṛddheḥ prāptau tanniṣedhārthatvādityalam. vṛdityasya vyākhyānam– yajādayo vṛttā iti. nanu bhvādayo vṛttā iti kuto na vyākhyāyate ityata āha– bhvādistvākṛtigaṇa iti. culumpatīti. culumpadhāturlopārthakaḥ, tasyāpi bhvādigaṇe pāṭhācchabvikaraṇatvamiti bhāvaḥ. iti bhvādaya iti. nacaivaṃ sati `ada bhakṣaṇe' ityādīnāṃ vakṣyamāṇānāṃ dhātutvaṃ kthamiti śaṅkyaṃ, śabvikaraṇā bhvādayaḥ samāptā ityarthāt. \r\niti bālamanoramāyāṃ bhvādayaḥ.

�āyateraḥ 1259, 7.4.18 ()āyateraḥ. ()āyateḥ-- a iti cchedaḥ. ()āyateriti śtipā nirdeśaḥ. ()iādhātorityarthaḥ. "alo'ntyasye"tyantyasya ikārasyeti labhyate. "ṛdṛśo'ṅo" ityato'ṅītyanuvartate. tadāha--()āyaterikārasyeti. a()ā a t iti sthite savarṇadīrghamāśaṅkyāha--pararūpamiti. ādrdhadhātukopadeśe adantatvā'bhāvānna allopaḥ. a()ānniti. a()āḥ a()ātam a()āta. a()ām a()āāva a()āāma. aṅabhāvapakṣe tvāha--vibhāṣeti. iyaṅiti. "caṅī"ti dvitvamityapi jñeyam. tadāha--aśi()iāyaditi. aṅaścaṅaścā'bhāve tu a()iā īt iti sthite ikārasya sici vṛddhau satyāmāyādeśe a()āāyīdita prāpte āha-- hmyanteti na vṛddhiriti. ()iāgrahaṇāditi bhāvaḥ. na ca "neṭī"tyeva sici a()iā īt iti stite sici vṛddhyapekṣayā paratvādantaraṅgatvācca ikārasya guṇe ekāre kṛte igantatvā'bhāvena sici vṛddhyaprāptyā ayādeśe kṛte yāntatvādeva halantalakṣaṇavṛddherniṣedhasiddheḥ "hmyante"tyatra ()iāgrahaṇaṃ vyartamiti vyācyam, anavakāśatayā apavādatvena guṇaṃ bādhitvā sici vṛddheḥ prāptau tanniṣedhārthatvādityalam. vṛdityasya vyākhyānam-- yajādayo vṛttā iti. nanu bhvādayo vṛttā iti kuto na vyākhyāyate ityata āha-- bhvādistvākṛtigaṇa iti. culumpatīti. culumpadhāturlopārthakaḥ, tasyāpi bhvādigaṇe pāṭhācchabvikaraṇatvamiti bhāvaḥ. iti bhvādaya iti. nacaivaṃ sati "ada bhakṣaṇe" ityādīnāṃ vakṣyamāṇānāṃ dhātutvaṃ kthamiti śaṅkyaṃ, śabvikaraṇā bhvādayaḥ samāptā ityarthāt. iti bālamanoramāyāṃ bhvādayaḥ.atha cāturarthika prakaraṇam.-------------------

\ufffdāyateraḥ. alo'ntyaparibhāṣālabhyamāha– ikārasyeti. pararūpamiti. ato lopastu na bhavati, `ādrdhadhātukopadeśe yadakārānta' miti vyākhyātatvāt. iyaṅiti॥ laghūpadhaguṇāpekṣayā'ntaraṅgatvāditi bhāvaḥ. a\ufffdāyīditi. nanvihāntaraṅgatvādguṇāyādeśayoḥ kṛtayoryāntatvādeva vṛddhiniṣedho bhavediti kimanena ṇi\ufffdiāgrahaṇeneti. cet. atrāhuḥ— `na sicyantaraṅgamastī'ti jñāpanārthaṃ ṇi\ufffdiāgrahaṇam. tena ciriṇotijiriṇotyoryaṅlugantānāṃ cinīprabhṛtīnāṃ ca sici bahiraṅgā vṛddhireva bhavati. acirāyīt. ajirāyīt. acecāyīt. anenāyīditi. teneti. uktaṃ ca vārtikakṛtā– `kāsyanekājghaṇaṃ culumpādyartha'miti. culumpatīti. lumpatītyarthaḥ, culumpa lope iti kavikalpadrume uktatvāt. iti tattvabodhinyāṃ bhvādayaḥ.

�āyateraḥ 1264, 7.4.18 ()āyateraḥ. alo'ntyaparibhāṣālabhyamāha-- ikārasyeti. pararūpamiti. ato lopastu na bhavati, "ādrdhadhātukopadeśe yadakārānta" miti vyākhyātatvāt. iyaṅiti॥ laghūpadhaguṇāpekṣayā'ntaraṅgatvāditi bhāvaḥ. a()āyīditi. nanvihāntaraṅgatvādguṇāyādeśayoḥ kṛtayoryāntatvādeva vṛddhiniṣedho bhavediti kimanena ṇi()iāgrahaṇeneti. cet. atrāhuḥ--- "na sicyantaraṅgamastī"ti jñāpanārthaṃ ṇi()iāgrahaṇam. tena ciriṇotijiriṇotyoryaṅlugantānāṃ cinīprabhṛtīnāṃ ca sici bahiraṅgā vṛddhireva bhavati. acirāyīt. ajirāyīt. acecāyīt. anenāyīditi. teneti. uktaṃ ca vārtikakṛtā-- "kāsyanekājghaṇaṃ culumpādyartha"miti. culumpatīti. lumpatītyarthaḥ, culumpa lope iti kavikalpadrume uktatvāt. iti tattvabodhinyāṃ bhvādayaḥ.