Kāśikāvṛttī1:
jusi ca pratyaye parataḥ igantasya aṅgasya guṇo bhavati. ajuhavuḥ. abibhayuḥ. ab
See More
jusi ca pratyaye parataḥ igantasya aṅgasya guṇo bhavati. ajuhavuḥ. abibhayuḥ. abibharuḥ. atha
cinuyuḥ, sunuyuḥ ityatra kasmān na bhavati? atra hi dve ṅittve,
sārvadhātukāśrayam, yāsuḍāśrayaṃ ca. tatra na aprāpte
sārvadhātukāśrayaṅittvanimitte pratiṣedhe jusi guṇaḥ ārabhyamāṇaḥ tam eva bādhate.
yāsuḍāśrayaṅittvanimittaṃ tu na bādhate, tatra hi prāpte ca aprāpte ca ārabhyate
iti.
Kāśikāvṛttī2:
jusi ca 7.3.83 jusi ca pratyaye parataḥ igantasya aṅgasya guṇo bhavati. ajuhavu
See More
jusi ca 7.3.83 jusi ca pratyaye parataḥ igantasya aṅgasya guṇo bhavati. ajuhavuḥ. abibhayuḥ. abibharuḥ. atha cinuyuḥ, sunuyuḥ ityatra kasmān na bhavati? atra hi dve ṅittve, sārvadhātukāśrayam, yāsuḍāśrayaṃ ca. tatra na aprāpte sārvadhātukāśrayaṅittvanimitte pratiṣedhe jusi guṇaḥ ārabhyamāṇaḥ tam eva bādhate. yāsuḍāśrayaṅittvanimittaṃ tu na bādhate, tatra hi prāpte ca aprāpte ca ārabhyate iti.
Nyāsa2:
jusi ca. , 7.3.83 ikātra sannihitena prakṛtamaṅgaṃ viśiṣyate, viśeṣaṇena tadanta
See More
jusi ca. , 7.3.83 ikātra sannihitena prakṛtamaṅgaṃ viśiṣyate, viśeṣaṇena tadantavidhirbhavatītyata āha--"igantasya" ityādi. "ajuhavuḥ" iti. laṅ(), "sijabhyastavidabhyaśca" 3.4.109 iti jherjus(), śapaḥ śluḥ, "ślau" 6.1.10 iti dvirvacanam(). "abibhayuḥ" iti. "ñibho bhaye" (dhā.pā.1084). "abibharuḥ" iti. "ḍu bhṛñ? dhāraṇapoṣaṇayoḥ" (dhā.pā.1087), "bhuñāmit()" 7.4.76 ityabhyāsasyettvam().
"cinuyuḥ sunuyuḥ" iti. liṅ(), yāsuṭ? jherjus(), "svādibhyaḥ śnuḥ" 3.1.73 "usyapadāntāt()" 6.1.93 iti pararūpatvām(). "tatra nāprāpte" ityādi. sārvādhātukamāśrayo yasyatat? sārvadhātukāśrayam(). ṅittvaṃ nimittaṃ yasya pratiṣedhasya sa tathoktaḥ. sa sarvatraiva jusi prāpnotīti tasminnāprāpte'yaṃ guṇa ārabhyamāṇastasyaiva bādhako bhaviṣyati; na tu yasya yāsuḍāśrayaṃ ṅittvaṃ nimittam(), tasyāpi. atra hi prāpte cāprāpte'yamārabhyate. cinuyurityādau prāpte, ajuhavurityādāvaprāpte. cakāraḥ samuccaye. nānyat? samuccetavyamastītyasyaiva lakṣaṇasya punarāvṛttimācaṣṭe. tena prakṛtalakṣaṇasyāpi pratiṣedhaviṣaye bhavati. "adīdhayuḥ" iti. "dīdhīṅ? dīptidevanayoḥ" (dhā.pā.1076), laṅ? vyatyayena parasmaipadam(), jhiḥ, "jakṣityādayaḥ ṣaṭ()" 6.1.6 ityabhyastasaṃjñā, "sijabhyastavidibhyaśca" 3.4.109 iti jherjus(), adāditvācchapo luk(). tataḥ "sārvadhātukārdhadhātukayoḥ" 7.3.84 iti guṇaḥ prāptaḥ, sa "kṅiti ca" 1.1.5 iti pratiṣiddhaḥ, so'pyanena punaḥ prāptau "dīdhīvevīṭām()" 1.1.6 iti pratiṣiddhaḥ samuccayārthatvāccakārasya bhavati॥
Laghusiddhāntakaumudī1:
igantāṅgasya guṇo'jādau jusi. ajuhavuḥ. juhuyāt. hūyāt. ahauṣīt. ahoṣyat..
ñibh Sū #611
See More
igantāṅgasya guṇo'jādau jusi. ajuhavuḥ. juhuyāt. hūyāt. ahauṣīt. ahoṣyat..
ñibhī bhaye.. 2.. bibheti..
Laghusiddhāntakaumudī2:
jusi ca 611, 7.3.83 igantāṅgasya guṇo'jādau jusi. ajuhavuḥ. juhuyāt. hūyāt. ahau
See More
jusi ca 611, 7.3.83 igantāṅgasya guṇo'jādau jusi. ajuhavuḥ. juhuyāt. hūyāt. ahauṣīt. ahoṣyat॥ ñibhī bhaye॥ 2॥ bibheti॥
Bālamanoramā1:
jusi ca. aṅgasyetyadhikṛtam. `miderguṇa' ityato guṇa ityanuvartate. `iko
g Sū #311
See More
jusi ca. aṅgasyetyadhikṛtam. `miderguṇa' ityato guṇa ityanuvartate. `iko
guṇavṛddhī' iti paribhāṣayā `ika' ityupasthitena aṅgasya viśeṣaṇāttadantavidhiḥ.
`ksasyācī'ityato'nuvṛttena acītyanena jusītyasya viśeṣaṇāttadādividhiḥ. tadāha-
- ajādāvityādinā. ajagaruriti. ajāgaḥ ajāgṛtam ajāgṛta. ajāgaram ajāgṛva ajāgṛma.
vidhiliṅi yāsuṭo ṅittvānna guṇaḥ. jāgṛyāt jāgṛyatām. jāgṛyuriti. `jusi
ce'tyatra ajādāvityukterna guṇa iti bhāvaḥ. jāgṛdhātorluṅi sici iṭi
yaṇādiprāptikramaṃ darśayati– jāgṛ isityatreti. tatra kṛte iti.
`jāgro'viciṇṇa'liti guṇe raparatve kṛte ajāgar īditi sthite satītyarthaḥ.
tadāhuriti. `vṛddhā' iti śeṣaḥ. ajāgariṣṭām ajāgariṣurityādi sugamam.
daridrādhāturādantaḥ seṭ. durgatiḥ = dhanahīnībhavanam. dāridrātīti.
dhanahīnībhavatītyarthaḥ.
Bālamanoramā2:
jusi ca 311, 7.3.83 jusi ca. aṅgasyetyadhikṛtam. "miderguṇa" ityato gu
See More
jusi ca 311, 7.3.83 jusi ca. aṅgasyetyadhikṛtam. "miderguṇa" ityato guṇa ityanuvartate. "iko guṇavṛddhī" iti paribhāṣayā "ika" ityupasthitena aṅgasya viśeṣaṇāttadantavidhiḥ. "ksasyācī"ityato'nuvṛttena acītyanena jusītyasya viśeṣaṇāttadādividhiḥ. tadāha-- ajādāvityādinā. ajagaruriti. ajāgaḥ ajāgṛtam ajāgṛta. ajāgaram ajāgṛva ajāgṛma. vidhiliṅi yāsuṭo ṅittvānna guṇaḥ. jāgṛyāt jāgṛyatām. jāgṛyuriti. "jusi ce"tyatra ajādāvityukterna guṇa iti bhāvaḥ. jāgṛdhātorluṅi sici iṭi yaṇādiprāptikramaṃ darśayati-- jāgṛ isityatreti. tatra kṛte iti. "jāgro'viciṇṇa"liti guṇe raparatve kṛte ajāgar īditi sthite satītyarthaḥ. tadāhuriti. "vṛddhā" iti śeṣaḥ. ajāgariṣṭām ajāgariṣurityādi sugamam. daridrādhāturādantaḥ seṭ. durgatiḥ = dhanahīnībhavanam. dāridrātīti. dhanahīnībhavatītyarthaḥ.
Tattvabodhinī1:
jusi ca. cakāraḥ spaṣṭapratipattyarthaḥ. `ksasyācī'tyato'tyato'cītyanuvart Sū #271
See More
jusi ca. cakāraḥ spaṣṭapratipattyarthaḥ. `ksasyācī'tyato'tyato'cītyanuvartata
ityāha– ajādāviti. jāgṛyuriti. evaṃ śrṛṇuyuḥ cinuyurityādāvapi guṇo neti
bodhyam. `yāsuṭo ṅittavācchṛṇuyurityādau guṇo ne'ti prācoktistu manoramāyāṃ
dūṣitā, `jusi ce'ti guṇasya niṣedhāpavādatvāditi. kecittu–`jusi ce'tyatra
usītyāvarttya `uruāūpe jusī'ti vyākhyānānnoktadoṣa ityāhuḥ. `ajādau jusī'ti
samādhānaṃ tu bhāṣyārūḍham. jāgarteḥ sica iṭi kṛte yaṇādiprāptikramaṃ darśayati-
- jāgṛ- isityatreti.tatra kṛte iti. halantalakṣaṇāyā vṛddherjāgartiguṇena bādhaḥ,
tena guṇenahalantatvasaṃpādanāt. yā hi guṇapravṛttisamaye vṛddhiḥ sā bādhyate nānyeti
bhāvaḥ. ajāgariṣṭām. ajāgariṣuḥ. ajāgarīdityādi. daridrā.
Tattvabodhinī2:
jusi ca 271, 7.3.83 jusi ca. cakāraḥ spaṣṭapratipattyarthaḥ. "ksasyācī"
See More
jusi ca 271, 7.3.83 jusi ca. cakāraḥ spaṣṭapratipattyarthaḥ. "ksasyācī"tyato'tyato'cītyanuvartata ityāha-- ajādāviti. jāgṛyuriti. evaṃ śrṛṇuyuḥ cinuyurityādāvapi guṇo neti bodhyam. "yāsuṭo ṅittavācchṛṇuyurityādau guṇo ne"ti prācoktistu manoramāyāṃ dūṣitā, "jusi ce"ti guṇasya niṣedhāpavādatvāditi. kecittu--"jusi ce"tyatra usītyāvarttya "uruāūpe jusī"ti vyākhyānānnoktadoṣa ityāhuḥ. "ajādau jusī"ti samādhānaṃ tu bhāṣyārūḍham. jāgarteḥ sica iṭi kṛte yaṇādiprāptikramaṃ darśayati-- jāgṛ- isityatreti.tatra kṛte iti. halantalakṣaṇāyā vṛddherjāgartiguṇena bādhaḥ, tena guṇenahalantatvasaṃpādanāt. yā hi guṇapravṛttisamaye vṛddhiḥ sā bādhyate nānyeti bhāvaḥ. ajāgariṣṭām. ajāgariṣuḥ. ajāgarīdityādi. daridrā.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents