Kāśikāvṛttī1:
iṣu gami yama ityeteṣāṃ śiti parataḥ chakārādeśo bhavati. icchati. gacchati. yac
See More
iṣu gami yama ityeteṣāṃ śiti parataḥ chakārādeśo bhavati. icchati. gacchati. yacchati.
iṣerudito grahaṇam. iha mā bhūt, iṣyati, iṣṇāti iti. ye tu iṣimuditaṃ na adhīyate te
iha ca sūtre aci iti anuvartayanti. tac ca pradhānam ajgrahaṇam śiti ityanena
viśeṣyate iti varṇayanti. tathā ca sati tadādividhirna bhavati. yasmin vidhis
tadādāvalgrahaṇe ityetadapi viśeṣṇena eva isyate, tena iṣāṇa ityatra chatvaṃ na bhavati. na
hyayam ajeva śititi.
Kāśikāvṛttī2:
iṣugamiyamāṃ chaḥ 7.3.77 iṣu gami yama ityeteṣāṃ śiti parataḥ chakārādeśo bhava
See More
iṣugamiyamāṃ chaḥ 7.3.77 iṣu gami yama ityeteṣāṃ śiti parataḥ chakārādeśo bhavati. icchati. gacchati. yacchati. iṣerudito grahaṇam. iha mā bhūt, iṣyati, iṣṇāti iti. ye tu iṣimuditaṃ na adhīyate te iha ca sūtre aci iti anuvartayanti. tac ca pradhānam ajgrahaṇam śiti ityanena viśeṣyate iti varṇayanti. tathā ca sati tadādividhirna bhavati. yasmin vidhis tadādāvalgrahaṇe ityetadapi viśeṣṇena eva isyate, tena iṣāṇa ityatra chatvaṃ na bhavati. na hyayam ajeva śititi.
Nyāsa2:
iṣugamiyamāṃ chaḥ. , 7.3.77 "icchati" iti. "tudādibhyaḥ śaḥ"
See More
iṣugamiyamāṃ chaḥ. , 7.3.77 "icchati" iti. "tudādibhyaḥ śaḥ" 3.1.77. "gacchati, yacchati" iti. "katrtari śap()" 3.1.68.
atha kimartham(), "iṣu icchāyām()" (dhā.pā.1351) ityetasyodito grahaṇam()? ityāha--"iṣeḥ" ityādi. "iṣa gatau" (dhā.pā.1127) ityasaya daivādikasyeṣyatītyatra mā bhūt(). "iṣa ābhīkṣṇye" (dhā.pā.1525) ityasya kraiyādikasaya iṣṇātītyatra mā bhūdityevamarthamukārānubandha iṣiriha gṛhrate.
ye tarhīṣimuditamiha na paṭhanti, teṣāmiṣyati, iṣṇātītyatrāpi prāpnoti? ityata āha--"ye tviṣimuditam()" ityāda. ya iṣimukārānubandhaviśiṣṭamiha na paṭhanti; ta iṣyati, iṣṇātītyatra cchatvaṃ mā bhūdityevamartham(), "ksasyāci" 7.3.72 ityato'jgrahaṇamanuvatrtayanti. anuvatrtamāne'pyasmin? yadi tena śitītyetadviśiṣyate--śita ccho bhavati, kiṃ viśiṣṭe? ajādāviti, tadeṣṇāterloṭ()sipo hītyādeśe kṛte "halaḥ śnaḥ śānajjhau" (3.1.83) iti śnāpratyayasya śānajādeśe kṛte sati iṣaṇetyatra "yasmin? vidhistadādāvalgrahaṇe" (vyā.pa.127) iti tadādividhinā chatvaṃ syādeveti manyamāna āha--"tacca pradhānamangrahaṇaṃ śitītyanena viśiṣyata iti varṇayanti" iti. aci ccho bhavati sa cecchidbhavati. prādhānpaṃ punarajgrahaṇasya viśiṣyamāṇatvādeva. "tathā ca sati" ityādi. evamacītyasmin? pradhāne śitītyanena viśiṣyamāṇe tadādividhirna bhavati. kiṃ kāraṇam()? ityāha--"yasmin? vidhiḥ" ityādi. na kevalaṃ "yena vadhistadantasya" 1.1.71 ityetadeva tadantavidhānaṃ viśeṣaṇeneṣyate, api tu "yasminvidhistadadāvalgrahaṇe" (vyā.pa.127) ityetadeva tadādividhānaṃ viśeṣaṇenaiveṣyate. tena ca tadādividherabhāvādaṣāṇetyatra chatvaṃ na bhavati. asatyapi tadādividhau śānajadeśasya yo'yamādirākārastatra śiti parataśchatvaṃ kasmānna bhavati? ityāha--"na hrayam()" ityādi. śakāraḥ samudāyānubandhaḥ, nākārasyācaḥ. tasmānnājeva śit(), api tu samudāya eveti na bhavati cchatvam()॥
Laghusiddhāntakaumudī1:
eṣāṃ chaḥ syāt śiti. gacchati. jagāma.. Sū #506
Laghusiddhāntakaumudī2:
iṣugamiyamāṃ chaḥ 506, 7.3.77 eṣāṃ chaḥ syāt śiti. gacchati. jagāma॥
Bālamanoramā1:
iṣugami. śitīti. `ṣṭhivuklamucamā'mityatastadanuvṛtteriti bhāvaḥ.
udinnird Sū #235
See More
iṣugami. śitīti. `ṣṭhivuklamucamā'mityatastadanuvṛtteriti bhāvaḥ.
udinnirdeśāttaudādikasya iṣegrrahaṇam. atrā'cītyanivarttya ajādau
śitītyāśritya iṣyati iṣṇāti ityatra chatvaṃ neti bhāṣye sthitam. evaṃ cātra
sūtre, tudādau ca uditpāṭho'nārṣa iti śabdenduśekhare sthitam. gacchatīti. śapi
makārasya chakāraḥ. jagmaturiti. `gamahane'tyupadhālopaḥ. evaṃ jagmuḥ. bhāradvājaniyamātthali
veṭ. tadāha–jagamitha jagantheti. jagmathuḥ jagma. jagāma– jagama jagmiva jagmima.
krādiniyamādiṭ.
Bālamanoramā2:
iṣugamiyamāṃ chaḥ 235, 7.3.77 iṣugami. śitīti. "ṣṭhivuklamucamā"mityat
See More
iṣugamiyamāṃ chaḥ 235, 7.3.77 iṣugami. śitīti. "ṣṭhivuklamucamā"mityatastadanuvṛtteriti bhāvaḥ. udinnirdeśāttaudādikasya iṣegrrahaṇam. atrā'cītyanivarttya ajādau śitītyāśritya iṣyati iṣṇāti ityatra chatvaṃ neti bhāṣye sthitam. evaṃ cātra sūtre, tudādau ca uditpāṭho'nārṣa iti śabdenduśekhare sthitam. gacchatīti. śapi makārasya chakāraḥ. jagmaturiti. "gamahane"tyupadhālopaḥ. evaṃ jagmuḥ. bhāradvājaniyamātthali veṭ. tadāha--jagamitha jagantheti. jagmathuḥ jagma. jagāma-- jagama jagmiva jagmima. krādiniyamādiṭ.
Tattvabodhinī1:
jagmaturiti. `gamahane'tyupadhālopaḥ. Sū #206
Tattvabodhinī2:
iṣugamiyamāṃ chaḥ 206, 7.3.77 jagmaturiti. "gamahane"tyupadhālopaḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents