1/13:acaṅi iti kimartham |
2/13:prājīhayat dūtam |
3/13:heḥ caṅi pratiṣedhānarthakyam aṅgānyatvāt |*
4/13:heḥ caṅi pratiṣedhaḥ anarthakaḥ |
5/13:kim kāraṇam |
6/13:aṅgānyatvāt |
7/13:ṇyantam etat aṅgam anyat bhavati |
8/13:lope kṛte na aṅgānyatvam |
9/13:sthānivadbhāvāt aṅgānyatvam eva |
10/13:jñāpakam tu anytra ṇyadhikasya kutvavijñānārtham |*
11/13:evam tarhi jñāpayati ācāryaḥ anyatra ṇyadhikasya kutvam bhavati iti |
12/13:kim etasya jñāpane prayojanam |
13/13:prajighāyayiṣati iti atra kutvam siddham bhavati

hinoter hakarasya abhyāsāduttarasya kavargādeśo bhavati acaṅi. prajighīṣati. prajeghīyate. prajighāya. acaṅi iti kim? prājīhayat dūtam. acaṅi iti śakyamakartum. katham? caṅyabhyāsanimitte ṇau hinotiraṅgaṃ bhavati, tatra abhyāsanimitte pratyaye heraṅgasya iti vijñāyamane prāptireva na asti? tat kriyate jñāpakārtham. etat jñāpyate, heracaṅi iti caṅo 'nyatra herṇya dhikasya api kutvaṃ bhavati iti. tena prajighāyayiṣati iti siddhaṃ bhavati.

heracaṅi 7.3.56 hinoter hakarasya abhyāsāduttarasya kavargādeśo bhavati acaṅi. prajighīṣati. prajeghīyate. prajighāya. acaṅi iti kim? prājīhayat dūtam. acaṅi iti śakyamakartum. katham? caṅyabhyāsanimitte ṇau hinotiraṅgaṃ bhavati, tatra abhyāsanimitte pratyaye heraṅgasya iti vijñāyamane prāptireva na asti? tat kriyate jñāpakārtham. etat jñāpyate, heracaṅi iti caṅo 'nyatra herṇya dhikasya api kutvaṃ bhavati iti. tena prajighāyayiṣati iti siddhaṃ bhavati.

heracaṅi. , 7.3.56 "prajighīṣati" iti. "hi gatau" (dhā.pā.1257) san(), pūrvavaddīrghatvam(). "prajedhīyate" iti. "akṛtsārvadhātukayoḥ" 7.4.25 iti dīrghaḥ, dvirvacanam(), "guṇo yaṅlakoḥ" 7.4.72 ityabhyāsasya guṇaḥ. "prajighāya" iti. ṇal(), vṛddhyāyādeśo. "prācīhayat()" iti. hetumaṇṇica, "ṇiśri" 3.1.48 ityādinā caṅādeśaḥ, "ṇau caṅyupadhāyāḥ" 7.4.1 iti hyasvaḥ; "caṅi" 6.1.11 iti dvirvacanam(). tacca "ṇau kṛtaṃ sthānivadbhavati" (cāṃ.pa.21) iti hiśabdasaya "dīrgho laghoḥ" 7.4.94 iti dīrghaḥ. "caṅyamyāsanimitte" ityādi. prājīhayadityatra caṅyabhyāsanimitte parato yo ṇic? tasmin? hinotiraṅgam(), na tu tasminneva caṅyabhyāsanimitte; iha sūtre'byāsādhikārāt(). abhyāsenākṣipte'‌'bhyāsanimitte pratyaye yadaṅgaṃ hinotirityevaṃ vijñāyate, evañca vijñāyamāne kaḥ prasaṅgo yo vyadhikasya caṅi syāt()? naivaṃ prāpnotīsyato nārtho'caṅīti pratiṣedhena. evaṃ pratyākhyāya caṅgrahaṇam(), tasya prayojanamāha--"tatkriyate" ityādi. kiṃ punaranena jñāpyate? ityāha--"heracaṅi" ityādi. "heracaṅi" ityādi. "heracaṅi" ityanena caṅo'nyatra sanādau ṇyadhikasyāpi hinoteḥ kutvaṃ bhavatītyeṣo'rtho jñāpyate. "tena" ityādinā jñāpakasya prayojanaṃ darśayati. "prajighāyayiṣati" iti. prahāyayitumicchatīti ṇyantāt? san()॥

heracaṅi. `cajoḥ' iti sūtrātkugrahaṇamanuvartate. `abhyāsācce'tyato'bhyāsāditi. `ho hante'rityato ha iti ṣaṣṭha\ufffdntamanuvartate. tadāha– abhyāsātparasyeti. jighāyeti. jighyatuḥ. jighayitha– jighetha. jighyiva. āplṛ vyāptau. aniṭ. āpnuvantīti. saṃyogapūrvakatvādeva `utaśca pratyayā'diti herna luk. śaklṛ śaktāviti. śaknoti. śaśāka. śekatuḥ. śaśakthaḥ śekitha. śekiva.śaktā. śakṣyati. aśakaditi. lṛdittvādaṅ. rādha sādha saṃsiddhau. aniṭau. dīrghākāravattvāt `ata ekaha'likatyaprāptāvāha–

heracaṅi 361, 7.3.56 heracaṅi. "cajoḥ" iti sūtrātkugrahaṇamanuvartate. "abhyāsācce"tyato'bhyāsāditi. "ho hante"rityato ha iti ṣaṣṭha()ntamanuvartate. tadāha-- abhyāsātparasyeti. jighāyeti. jighyatuḥ. jighayitha-- jighetha. jighyiva. āplṛ vyāptau. aniṭ. āpnuvantīti. saṃyogapūrvakatvādeva "utaśca pratyayā"diti herna luk. śaklṛ śaktāviti. śaknoti. śaśāka. śekatuḥ. śaśakthaḥ śekitha. śekiva.śaktā. śakṣyati. aśakaditi. lṛdittvādaṅ. rādha sādha saṃsiddhau. aniṭau. dīrghākāravattvāt "ata ekaha"likatyaprāptāvāha--

heracaṅi. jeghīyate. acaṅīti kim ?. ajīhayat. iha ṇyantasya dhātvantaratvātkevalasya tvabhyāsanimittapratyayaparatvābhāvātkutvaprāptireva nāstītyacaṅīti niṣedho vyarthaḥ san jñāpayati–ṇyadhikasyāpi kutvaṃ bhavatīti. tena jighāpayiṣatītyādi siddham. āpnuhīti. saṃyogapūrvatvāt `utaśca pratyayā'diti herluṅ na.

heracaṅi 315, 7.3.56 heracaṅi. jeghīyate. acaṅīti kim?. ajīhayat. iha ṇyantasya dhātvantaratvātkevalasya tvabhyāsanimittapratyayaparatvābhāvātkutvaprāptireva nāstītyacaṅīti niṣedho vyarthaḥ san jñāpayati--ṇyadhikasyāpi kutvaṃ bhavatīti. tena jighāpayiṣatītyādi siddham. āpnuhīti. saṃyogapūrvatvāt "utaśca pratyayā"diti herluṅ na.