nyaṅku ityevam ādīnāṃ kavargādeśo bhavati. nyaṅkuḥ nāvañceḥ iti upratyayaḥ. madguḥ mimasjibhya uḥ iti masjeḥ upratyayaḥ. bhṛguḥ prathimadibhrasjāṃ samprasāraṇaṃ salopaśca iti upratyayaḥ. dūrepākaḥ, phalepākaḥ dūre pacyate svayam eva, phale pacyate svayam eva. pacādyac. nipātanād vṛddhiḥ. tatpuruṣe iṛti bahulam 6-3-14 iti saptamyā aluk. kṣaṇepākaḥ ityapi hi kecit paṭhanti. dūrepākā, phalepākā it ṭābantamapre 'dhīyate. ukārāntāvapare dūrepākuḥ phalepākuḥ iti. teṣām upratyayaḥ nipātanādeva. takram vakram iti pañcater vañcateśca sphāyitañcivañci ityādinā sūtreṇa rak. vyatiṣaṅgaḥ vyatiṣajati iti pacādyac. anuṣaṅgaḥ. avasargaḥ. upasargaḥ. śvapākaḥ, māṃsapākaḥ, kapotapākaḥ, ulūkapākaḥ iti karmopadādaṇ pratyayaḥ. saṃjñāyā anyatra arhaḥ, avadāhaḥ, nidāhaḥ. nyagrodhaḥ, vīrudityatra nyakpūrvasya ruheḥ pacādyaci, vipūrvasya kvipi dhakāro vidhīyate. nyagrohayati nyagrodhaḥ. virohayati iti vīrut.

nyaṅkvādīnāṃ ca 7.3.53 nyaṅku ityevam ādīnāṃ kavargādeśo bhavati. nyaṅkuḥ nāvañceḥ iti upratyayaḥ. madguḥ mimasjibhya uḥ iti masjeḥ upratyayaḥ. bhṛguḥ prathimadibhrasjāṃ samprasāraṇaṃ salopaśca iti upratyayaḥ. dūrepākaḥ, phalepākaḥ dūre pacyate svayam eva, phale pacyate svayam eva. pacādyac. nipātanād vṛddhiḥ. tatpuruṣe iṛti bahulam 6.3.13 iti saptamyā aluk. kṣaṇepākaḥ ityapi hi kecit paṭhanti. dūrepākā, phalepākā it ṭābantamapre 'dhīyate. ukārāntāvapare dūrepākuḥ phalepākuḥ iti. teṣām upratyayaḥ nipātanādeva. takram vakram iti pañcater vañcateśca sphāyitañcivañci ityādinā sūtreṇa rak. vyatiṣaṅgaḥ vyatiṣajati iti pacādyac. anuṣaṅgaḥ. avasargaḥ. upasargaḥ. śvapākaḥ, māṃsapākaḥ, kapotapākaḥ, ulūkapākaḥ iti karmopadādaṇ pratyayaḥ. saṃjñāyā anyatra arhaḥ, avadāhaḥ, nidāhaḥ. nyagrodhaḥ, vīrudityatra nyakpūrvasya ruheḥ pacādyaci, vipūrvasya kvipi dhakāro vidhīyate. nyagrohayati nyagrodhaḥ. virohayati iti vīrut.

nyuṅkvādīnāṃ ca. , 7.3.53 adhiṇṇyadartho'yamārambhaḥ. "nāvañcaterityupratyayaḥ" iti. tatra "bhṛmṛśītṛ()caritsaritanidhanimimasjibhya uḥ" (da.u.1.92) ityanuvṛtteḥ. "madguḥ" iti. "ṭumasjo śuddhau" (dhā.pā.1415), "jhalāṃ jaś? jhaśi" 8.4.52 iti sakārasya dakāraḥ. "mimasjibhya uḥ" iti. anena "bhṛmṛśītṛ()cari" (da.u.1.92) ityādikamupalakṣayati. "bhṛguḥ" iti. "bhrasja pāke" (dhā.pā.1284). "prathibhradi" (da.u.1.113) ityādike sūtra'ta eva sūtrā(da.u.1.92)dupratyayo'nuvatrtate. "dūrepākaḥ"["dūrepākāḥ"--mu.pāṭha] iti. karmakatrtari pacādyac(). "ukārāntāvapera" iti. adhīyata ityapekṣyate. "tañcateḥ" iti. "tancu tvancu gatau" (dhā.pā.191,192) iti, "vancu pralambhane" (dhā.pā.1703) "sphāyitañcivañci" iti sūtraikadeśaḥ "sphāyitañcivañciśakikṣipikṣudisṛpidṛpitṛpivanyundi()iātivṛtyajinīpadimadimudikhidibhidichidimandicandidahidasidambhivahavasivāśiśīṅhasasidhiśubhibhyo rak()" (da.u.8.31) ityetat? sūtramupalakṣayati. "vyatiṣaṅgaḥ" iti. "ṣanja saṅge" (dhā.pā.987) "avasargaḥ" iti. "sṛja visarge" (dhā.pā.1178) pacādyaca. "medhaḥ" iti. "miha secane" (dhā.pā.992). ajeva. "()āpākaḥ" iti. karmopapadādaṇpratyayaḥ "karmaṣyaṇ()" 3.2.1 ityanena. "arhateḥ" iti. "arha pūjāyām()" (dhā.pā.740). "daheḥ" iti. "dahabhasmīkaraṇe" (dhā.pā.992). "ruheḥ" iti. "ruha bījajanmani prādurbhāve" (dhā.pā.859). nanu ca nyaṅkvādayaḥ kṛtakutvāḥ prātapadikagaṇe paṭha()nte, tatkimarthamidam(), yathaiva hi kutvādanyat? kāryaṃ bhavati nipātanāt? tathā kutvamapi bhaviṣyati? tasyaiva prātapadikapāṭhasyābhyanujñānārthamitadamucyate. asati hratasmin? pramādapāṭho vijñāyateta॥

nyaṅkvādīnāṃ ca 568, 7.3.53 nyaṅkuriti. "kṛṣṇasārarurunyaṅkuraṅkuśambararauhiṣāḥ" ityamaraḥ.