Kāśikāvṛttī1:
abhāṣitapuṃskātātaḥ sthāne yo 'kāraḥ tasya ācāryāṇām ākārādeśo bhavati. khaṭvākā
See More
abhāṣitapuṃskātātaḥ sthāne yo 'kāraḥ tasya ācāryāṇām ākārādeśo bhavati. khaṭvākā.
akhaṭvākā. paramakhaṭvākā.
Kāśikāvṛttī2:
ādācāryāṇām 7.3.49 abhāṣitapuṃskātātaḥ sthāne yo 'kāraḥ tasya ācāryāṇām ākārāde
See More
ādācāryāṇām 7.3.49 abhāṣitapuṃskātātaḥ sthāne yo 'kāraḥ tasya ācāryāṇām ākārādeśo bhavati. khaṭvākā. akhaṭvākā. paramakhaṭvākā.
Nyāsa2:
ādācāryāṇām?. , 7.3.49 nañpūrvāṇāmapīta nivṛttam(); pūrvasūtre cānukṛṣṭatvāt().
See More
ādācāryāṇām?. , 7.3.49 nañpūrvāṇāmapīta nivṛttam(); pūrvasūtre cānukṛṣṭatvāt(). ittvāpavādo'yaṃ yogaḥ. "ke'ṇaḥ" 7.4.13 iti hyasvapavādaśca.
ācāryagrahaṇaṃ nityārtham(). asati hi tasmin(); "udīcām()" 7.3.46 ityadhikārādvikalpaḥ syāt(). ācāryagrahaṇe tu sati tena "udīcām()" ityetasminnivarttite, nitya eṣa vidhirbhavatīti॥
Bālamanoramā1:
ādācāryāṇāṃ. pūrvasūtraviṣaya iti. abhāṣitapuṃskādvihitasyātaḥ sthāne ata
ityar Sū #462
See More
ādācāryāṇāṃ. pūrvasūtraviṣaya iti. abhāṣitapuṃskādvihitasyātaḥ sthāne ata
ityarthaḥ. śubhriketi. śubhraśabdo viśeṣyanighno'niyataliṅgaḥ. tataḥ striyāṃ ṭāpi
śubhrāśabdātkaḥ. `ke'ṇaḥ' iti hyasvaḥ, punaṣṭāp. atra
kātpūrvavartinaṣṭāpo'bhāṣitapuṃskādvihitatvā'bhāvāttatsthānikasyā'to
netvavikalpaḥ. kiṃ tu `pratyayasthā'diti nityamitvamityarthaḥ.
anupasarjanādityadhikārasya uttarāvadhimāha–yūnastirityabhivyāpyeti. `yūnastiḥ'
ityatrāpyayamadhikāro natu tataḥ prāgityarthaḥ. atra ca vyākhyānameva śaraṇam. atra
yadvaktavyaṃ tat `yūnastiḥ' ityatra vakṣyate. nanu bahavaḥ kurucarā yasyāṃ sā
bahukurucarā, nadamatikrāntā atinadā ityādiṣu upasarjaneṣukurucaranadādiśabdebhyaḥ
`ṭiḍḍhāṇañi'tyādinā vidhīyamānānāṃ ṅībādipratyayānāṃ prasaktireva nāsti,
samāsapratyayavidhau tadantavidhipratiṣedhāt. tasmādanupasarjanādhikāro vyartha ityata āha–
ayameveti. anupasarjanādityadhikāra evāyaṃ strīpratyayeṣu tadantavidhiṃ
jñāpayatītyarthaḥ. etacca bhāṣye spaṣṭam. tatphalaṃ tu `vano ra ce'tyatra
vannantāntalābha ityādi jñeyam. nanu strīpratyayeṣu tadantavidhyabhāve'pi nada
ivācarati nadā strītyādiṣu ācārakvibantaprakṛtikakartṛkvibanteṣu ṅībādinivṛttaye
anupasarjanādhikārasyāvasyakatvātkathaṃ tasya strīpratyayavidhiṣu tadantavidhijñāpakateti
cet, na, anupasarjanādhikārasya strīpratyayavidhiṣu
tadantavidhijñāpanārthatvaparabhāṣyaprāmāṇyena
striyāmācārakvibantaprakṛtikakartṛkvibantānāmanabhidhānonnayanādityalam.
Bālamanoramā2:
ādācāryāṇām 462, 7.3.49 ādācāryāṇāṃ. pūrvasūtraviṣaya iti. abhāṣitapuṃskādvihita
See More
ādācāryāṇām 462, 7.3.49 ādācāryāṇāṃ. pūrvasūtraviṣaya iti. abhāṣitapuṃskādvihitasyātaḥ sthāne ata ityarthaḥ. śubhriketi. śubhraśabdo viśeṣyanighno'niyataliṅgaḥ. tataḥ striyāṃ ṭāpi śubhrāśabdātkaḥ. "ke'ṇaḥ" iti hyasvaḥ, punaṣṭāp. atra kātpūrvavartinaṣṭāpo'bhāṣitapuṃskādvihitatvā'bhāvāttatsthānikasyā'to netvavikalpaḥ. kiṃ tu "pratyayasthā"diti nityamitvamityarthaḥ. anupasarjanādityadhikārasya uttarāvadhimāha--yūnastirityabhivyāpyeti. "yūnastiḥ" ityatrāpyayamadhikāro natu tataḥ prāgityarthaḥ. atra ca vyākhyānameva śaraṇam. atra yadvaktavyaṃ tat "yūnastiḥ" ityatra vakṣyate. nanu bahavaḥ kurucarā yasyāṃ sā bahukurucarā, nadamatikrāntā atinadā ityādiṣu upasarjaneṣukurucaranadādiśabdebhyaḥ "ṭiḍḍhāṇañi"tyādinā vidhīyamānānāṃ ṅībādipratyayānāṃ prasaktireva nāsti, samāsapratyayavidhau tadantavidhipratiṣedhāt. tasmādanupasarjanādhikāro vyartha ityata āha--ayameveti. anupasarjanādityadhikāra evāyaṃ strīpratyayeṣu tadantavidhiṃ jñāpayatītyarthaḥ. etacca bhāṣye spaṣṭam. tatphalaṃ tu "vano ra ce"tyatra vannantāntalābha ityādi jñeyam. nanu strīpratyayeṣu tadantavidhyabhāve'pi nada ivācarati nadā strītyādiṣu ācārakvibantaprakṛtikakartṛkvibanteṣu ṅībādinivṛttaye anupasarjanādhikārasyāvasyakatvātkathaṃ tasya strīpratyayavidhiṣu tadantavidhijñāpakateti cet, na, anupasarjanādhikārasya strīpratyayavidhiṣu tadantavidhijñāpanārthatvaparabhāṣyaprāmāṇyena striyāmācārakvibantaprakṛtikakartṛkvibantānāmanabhidhānonnayanādityalam.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents