Kāśikāvṛttī1:
digvācinaḥ uttarasya janapadavācino madravarjitasya acāmāderacaḥ vṛddhir bhavati
See More
digvācinaḥ uttarasya janapadavācino madravarjitasya acāmāderacaḥ vṛddhir bhavati taddhite
ñiti, ṇiti, kiti ca parataḥ. pūrvapāñcālakaḥ. aparapāñcālakaḥ. dakṣiṇapāñcālakaḥ.
pūrvavat tadantavidhiḥ pratyayaśca. diśaḥ iti kim? pūrvaḥ pañcālānām pūrvapañcālaḥ,
tatra bhavaḥ paurvapañcālakaḥ. āparapañcālakaḥ. amadrāṇām iti kim? paurvamadraḥ. āparamadraḥ.
madrebhyo 'ñ 4-2-108 iti añpratyayaḥ.
Kāśikāvṛttī2:
diśo 'madrāṇām 7.3.13 digvācinaḥ uttarasya janapadavācino madravarjitasya acāmā
See More
diśo 'madrāṇām 7.3.13 digvācinaḥ uttarasya janapadavācino madravarjitasya acāmāderacaḥ vṛddhir bhavati taddhite ñiti, ṇiti, kiti ca parataḥ. pūrvapāñcālakaḥ. aparapāñcālakaḥ. dakṣiṇapāñcālakaḥ. pūrvavat tadantavidhiḥ pratyayaśca. diśaḥ iti kim? pūrvaḥ pañcālānām pūrvapañcālaḥ, tatra bhavaḥ paurvapañcālakaḥ. āparapañcālakaḥ. amadrāṇām iti kim? paurvamadraḥ. āparamadraḥ. madrebhyo 'ñ 4.2.107 iti añpratyayaḥ.
Nyāsa2:
diśo'madrāṇām?. , 7.3.13 "pūrvapāñcālakaḥ" iti. pūrveṣu pāñcāleṣu bhav
See More
diśo'madrāṇām?. , 7.3.13 "pūrvapāñcālakaḥ" iti. pūrveṣu pāñcāleṣu bhavati iti taddhitārthe samāsaḥ, tato vṛñ(). diśa iti kim()? pūrvaṃ pāñcālānāṃ pūrvāpāñcālaḥ. pūrvāparādi 2.2.1 sūtreṇaikādeśisamāsaḥ, tatra bhavaḥ paurvapāñcālaḥ. diśi yo vatrtate sa iha dikśabdo'bhipretaḥ. na cāyaṃ pūrvaśabdo diśi vatrtate, kiṃ tarhi? avayave. tena pūrvapadavṛddhireva bhavati. yogavibhāga uttarārthaḥ. prācāṃ grāmanagarāṇāṃ diśa evottarapadasya yathā syāt(), susarvārdhānmā bhūditi॥
Bālamanoramā1:
diśo'madrāṇām. `amadrāṇā'miti cchedaḥ. digvācakāditi. `parasye039;ti śeṣ Sū #1379
See More
diśo'madrāṇām. `amadrāṇā'miti cchedaḥ. digvācakāditi. `parasye'ti śeṣaḥ.
janapadavācina iti. madravācibhinnasyetyapi bodhyam. vṛddhiriti. `āde'riti śeṣaḥ.
paurvapañcāla iti. atra pūrvaśabdaḥ kālavācīti bhāvaḥ. paurvamadra iti.
`madrebhyo'ñi'tyañ. nanu `susarvārdhadiśo
janapadasyā'madrāṇā'mityekasūtramevāstvityata āha–yogavibhāga uttarārtha iti.
`prācāṃ grāmanagarāṇā'mityuttarasūtre diśa eva saṃbandho yathā
syādityevamarthamityarthaḥ. ekasūtratve tu susarvādibhyaḥ parasyāpi madraśabdasya
paryudāsaḥ prasajyeteti ihārtho'pītyeke.
Bālamanoramā2:
brāuva īṭ 283, 7.3.13 brāuva īṭ. "nābhyastasye"tyataḥ pitīti, "ut
See More
brāuva īṭ 283, 7.3.13 brāuva īṭ. "nābhyastasye"tyataḥ pitīti, "uto vṛddhi"rityato halīti cānuvartate. tadāha--brāuvaḥ parasyetyādinā. nanu ātthetyatra āhādeśasya sthānavattvena brāūtvāttataḥ parasya thasya īḍāgamaḥ syādityata āha-- āttetyatreti. sthānivadbhāvātprāpto'yamīḍāgamo na bhavatītyanvayaḥ. kuta ityata āha-- jhalīti thatvavidhānāditi. "āhasthaḥ" iti jhali parata āhādeśasya thatvaṃ vidhīyate. iṭi tu sati jhalāditvā'bhāvāttannirviṣayaṃ syāt. ata ātthetyatra īṇneti vijñāyata ityarthaḥ. brāuvantīti. brāvīṣi brāūthaḥ brāūtha. brāvīmi brāūvaḥ brāūmaḥ. laṭa ātmanepade āha-- brāūte iti. brāuvaḥ pañcānā"mityatra parasmaipadānāmityanuvṛtterāhādeśo na. brāuvāte brāuvate. brāūṣe brāūvātha brāūdhve. brāuve brāūvahe brāūmahe.
Tattvabodhinī1:
diśo. paurvamadraiti. `madrebhyo''ñityañ. pūrvāhṇaka ithi. `vibhāṣā
pūrvāh Sū #1084
See More
diśo. paurvamadraiti. `madrebhyo''ñityañ. pūrvāhṇaka ithi. `vibhāṣā
pūrvāhṇāparāhṇābhyā'mityasyāpavādaḥ.
Tattvabodhinī2:
brāuva īṭ 247, 7.3.13 brāuva īṭ. halādeḥ kim?. brāvāṇi. pitaḥ kim?. brāūtaḥ. jha
See More
brāuva īṭ 247, 7.3.13 brāuva īṭ. halādeḥ kim?. brāvāṇi. pitaḥ kim?. brāūtaḥ. jhalīti thatvavidhānāditi. īḍāgame kṛte jhalāditvābhāvāditi bhāvaḥ. iṇ gatau.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents