Kāśikāvṛttī1: takārādāvārdhadhātuke iṣu saha lubha ruṣa ityetebhyo vā iḍāgamo bhavati. iṣu eṣṭ See More
takārādāvārdhadhātuke iṣu saha lubha ruṣa ityetebhyo vā iḍāgamo bhavati. iṣu eṣṭā, eṣitā.
iṣu icchāyām ityasya ayaṃ vikalpa iṣyate. yas tu iṣa gatau iti daivādikaḥ, tasya
preṣitā, preṣitum, preṣitavyam iti nityaṃ bhavati. yo 'pi iṣa ābhīkṣṇye iti
kṛyādau paṭhyate, tasya apyevam eva. tadartham eva tīṣasaha iti sūtre kecituditamiṣaṃ
paṭhanti. saha soḍhā, sahitā. lubha lobdhā, lobhitā. ruṣa roṣṭā, roṣitā. riṣa reṣṭā,
reṣitā. tīti kim? eṣiṣyati.
Kāśikāvṛttī2: tīṣasahalubharuṣariṣaḥ 7.2.48 takārādāvārdhadhātuke iṣu saha lubha ruṣa ityeteb See More
tīṣasahalubharuṣariṣaḥ 7.2.48 takārādāvārdhadhātuke iṣu saha lubha ruṣa ityetebhyo vā iḍāgamo bhavati. iṣu eṣṭā, eṣitā. iṣu icchāyām ityasya ayaṃ vikalpa iṣyate. yas tu iṣa gatau iti daivādikaḥ, tasya preṣitā, preṣitum, preṣitavyam iti nityaṃ bhavati. yo 'pi iṣa ābhīkṣṇye iti kṛyādau paṭhyate, tasya apyevam eva. tadartham eva tīṣasaha iti sūtre kecituditamiṣaṃ paṭhanti. saha soḍhā, sahitā. lubha lobdhā, lobhitā. ruṣa roṣṭā, roṣitā. riṣa reṣṭā, reṣitā. tīti kim? eṣiṣyati.
Nyāsa2: tīṣasahalubharuṣariṣaḥ. , 7.2.48 "iṣu icchāyām()" (dhā.pā.1351),[" See More
tīṣasahalubharuṣariṣaḥ. , 7.2.48 "iṣu icchāyām()" (dhā.pā.1351),["iṣa"--dhā.pā.] "ṣaha marṣaṇe" (dhā.pā.852); "lubha gārddhye (dhā.pā.1238), "lubha vimohane" (dhā.pā.1305)--dvayorapi grahaṇam(); viśeṣānupādanāt(). "ruṣa roṣe" (dhā.pā.1670), "ruṣa riṣa hiṃsāyām()" dhā.pā.1230,1231). sarva eṣaita udāttā iti nityāmiṭi prāpte vikalpārtho'yamārambhaḥ.
"tadartham()" iti. icchārthasyaiva vikalpo yathā syāditarayorma bhūdityevamartham(). ye tūditaṃ na paṭhanti, te "vā" iti prakṛtasya vyavasthitavibhāṣāvijñānāt? sahinā bhauvādikena sāhacaryādvā icchārthasyaiva vikalpena bhaviṣyati, netarayoriti varṇayanti. "soḍhā" iti. ḍhatvaṣṭutvaḍhalopeṣu kṛteṣu "sahivahorodavarṇasya" 6.3.111
Laghusiddhāntakaumudī1: icchatyādeḥ parasya tāderārdhadhātukasyeḍvā syāt. lobhitā, lobdhā.
lobhiṣyati.. Sū #660 See More
icchatyādeḥ parasya tāderārdhadhātukasyeḍvā syāt. lobhitā, lobdhā.
lobhiṣyati.. tṛpa tṛmpha tṛptau.. 20-21.. tṛpati. tatarpa. tarpitā. atarpīt.
tṛmphati. (śe tṛmphādīnāṃ num vācyaḥ). ādiśabdaḥ prakāre, tena ye'tra
nakārānuṣaktāste tṛmphādayaḥ. tatṛmpha. tṛphyāt.. mṛḍa pṛḍa sukhane.. 22-23.. mṛḍati.
pṛḍati. śuna gatau.. 24.. śunati.. iṣu icchāyām.. 25.. icchati. eṣitā, eṣṭā.
eṣiṣyati. iṣyāt. aiṣīt.. kuṭa kauṭilye.. 26.. gāṅkuṭādīti ṅittvam..
cukuṭitha. cukoṭa, cukuṭa. kuṭitā.. puṭa saṃśleṣaṇe.. 27.. puṭati. puṭitā. sphuṭa
vikasane.. 28.. spuṭati. spuṭitā.. sphura sphula saṃcalane.. 29-30.. sphurati.
sphulati..
Laghusiddhāntakaumudī2: tīṣasahalubharuṣariṣaḥ 660, 7.2.48 icchatyādeḥ parasya tāderārdhadhātukasyeḍvā s See More
tīṣasahalubharuṣariṣaḥ 660, 7.2.48 icchatyādeḥ parasya tāderārdhadhātukasyeḍvā syāt. lobhitā, lobdhā. lobhiṣyati॥ tṛpa tṛmpha tṛptau॥ 20-21॥ tṛpati. tatarpa. tarpitā. atarpīt. tṛmphati. (śe tṛmphādīnāṃ num vācyaḥ). ādiśabdaḥ prakāre, tena ye'tra nakārānuṣaktāste tṛmphādayaḥ. tatṛmpha. tṛphyāt॥ mṛḍa pṛḍa sukhane॥ 22-23॥ mṛḍati. pṛḍati. śuna gatau॥ 24॥ śunati॥ iṣu icchāyām॥ 25॥ icchati. eṣitā, eṣṭā. eṣiṣyati. iṣyāt. aiṣīt॥ kuṭa kauṭilye॥ 26॥ gāṅkuṭādīti ṅittvam॥ cukuṭitha. cukoṭa, cukuṭa. kuṭitā॥ puṭa saṃśleṣaṇe॥ 27॥ puṭati. puṭitā. sphuṭa vikasane॥ 28॥ spuṭati. spuṭitā॥ sphura sphula saṃcalane॥ 29-30॥ sphurati. sphulati॥
Bālamanoramā1: saha lubha ruṣa riṣa eṣāṃ dvandvātpañcamyekavacanam. tadāha—icchatyāderiti.
icc Sū #179 See More
saha lubha ruṣa riṣa eṣāṃ dvandvātpañcamyekavacanam. tadāha—icchatyāderiti.
icchatīti iṣeḥ śtipā nirdeśaḥ. iṣadhāturvivakṣitaḥ. `iṣu icchāyāṃ' tudādiḥ
śavikaraṇaḥ. `iṣa gatau' divādiḥ śyanvikaraṇaḥ. `iṣa āmīkṣṇye' kryādiḥ śnāvikaraṇaḥ.
tatra `iṣestakāre śyanpratyayātpratiṣedhaḥ' iti vārtikāt śyanvikaraṇasya na
grahaṇam. roṣitā roṣṭeti. iḍabhāve ṣṭatvena takārasya ṭakāraḥ. riṣestādāviḍvikalpaṃ
matvā āha– reṣitā reṣṭeti. uṣa dāha iti. seṭko'yam. ukhadhātuvat
rūpāṇi.
Bālamanoramā2: tīṣasahalubharuṣariṣaḥ 179, 7.2.48 saha lubha ruṣa riṣa eṣāṃ dvandvātpañcamyekav See More
tīṣasahalubharuṣariṣaḥ 179, 7.2.48 saha lubha ruṣa riṣa eṣāṃ dvandvātpañcamyekavacanam. tadāha---icchatyāderiti. icchatīti iṣeḥ śtipā nirdeśaḥ. iṣadhāturvivakṣitaḥ. "iṣu icchāyāṃ" tudādiḥ śavikaraṇaḥ. "iṣa gatau" divādiḥ śyanvikaraṇaḥ. "iṣa āmīkṣṇye" kryādiḥ śnāvikaraṇaḥ. tatra "iṣestakāre śyanpratyayātpratiṣedhaḥ" iti vārtikāt śyanvikaraṇasya na grahaṇam. roṣitā roṣṭeti. iḍabhāve ṣṭatvena takārasya ṭakāraḥ. riṣestādāviḍvikalpaṃ matvā āha-- reṣitā reṣṭeti. uṣa dāha iti. seṭko'yam. ukhadhātuvat rūpāṇi.
Tattvabodhinī1: tīṣasaha. iṣa icchāyām. ṣaha marṣaṇe. lubha gāghrye. ruṣa riṣa hiṃsāyām. eṣitā. Sū #152 See More
tīṣasaha. iṣa icchāyām. ṣaha marṣaṇe. lubha gāghrye. ruṣa riṣa hiṃsāyām. eṣitā.
eṣṭā. sahitā. soḍhā. lobhitā. lobdhā.
Tattvabodhinī2: tīṣasahalubharuṣariṣaḥ 152, 7.2.48 tīṣasaha. iṣa icchāyām. ṣaha marṣaṇe. lubha g See More
tīṣasahalubharuṣariṣaḥ 152, 7.2.48 tīṣasaha. iṣa icchāyām. ṣaha marṣaṇe. lubha gāghrye. ruṣa riṣa hiṃsāyām. eṣitā. eṣṭā. sahitā. soḍhā. lobhitā. lobdhā.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents