Kāśikāvṛttī1:
yakārādau kṅiti pratyaye parato janasanakhanām ākāra ādeśo bhavati vibhāṣā. jāya
See More
yakārādau kṅiti pratyaye parato janasanakhanām ākāra ādeśo bhavati vibhāṣā. jāyate, janyate.
jājāyate, jañjanyate. sāyate, sanyate. sāsāyate, saṃsanyate. khāyate, khanyate. cākhāyate,
caṅkhanyate. janeḥ śyani jñājanor jā 7-3-79 iti nityaṃ jādeśo bhavati.
Kāśikāvṛttī2:
ye vibhāṣā 6.4.43 yakārādau kṅiti pratyaye parato janasanakhanām ākāra ādeśo bh
See More
ye vibhāṣā 6.4.43 yakārādau kṅiti pratyaye parato janasanakhanām ākāra ādeśo bhavati vibhāṣā. jāyate, janyate. jājāyate, jañjanyate. sāyate, sanyate. sāsāyate, saṃsanyate. khāyate, khanyate. cākhāyate, caṅkhanyate. janeḥ śyani jñājanor jā 7.3.79 iti nityaṃ jādeśo bhavati.
Nyāsa2:
ye vibhāṣā. , 6.4.43 asajjhalādyartha ārambhaḥ. "jāyate, janyate" iti.
See More
ye vibhāṣā. , 6.4.43 asajjhalādyartha ārambhaḥ. "jāyate, janyate" iti. bhāve lakāraḥ. "jājāyate" iti. yaṅ(), "dīrgho'kitaḥ" 7.4.83 ityabhyāsasya dīrghatvam(). "jañjanyate" iti. "nugato'nunāsikāntasya" 7.4.85 nugāgamaḥ "sāyate, sanyate" iti. bhāve karmaṇi vā lakāraḥ. janeḥ śyanyapi vibhāṣā''ttvena bhavitavyamiti kasyacid? bhrānti syāt(), atastāṃ nirākartumāha--"janeḥ śyani" ityādi. janerdivāditvāt? śyani vihite satyumayaṃ prāpnoti, anena vibhāṣā''ttvam(), "jñājanorjā" 7.3.79 iti jābhāvaśca, tatra jādeśasyānavakāśatvāt? sa eva nityaṃ bhavati. tena śyani "jāyate" ityevaṃ nityaṃ bhavati, na tu kadācit? "janyate" iti॥
Laghusiddhāntakaumudī1:
janasanakhanāmātvaṃ vā yādau kṅiti. sāyāt, sanyāt.. Sū #678
Laghusiddhāntakaumudī2:
ye vibhāṣā 678, 6.4.43 janasanakhanāmātvaṃ vā yādau kṅiti. sāyāt, sanyāt॥
Bālamanoramā1:
āśīrliṅi viśeṣamāha– ye vibhāṣā. `janasanakhanāṃ sañjhalo'rityato
janasana Sū #159
See More
āśīrliṅi viśeṣamāha– ye vibhāṣā. `janasanakhanāṃ sañjhalo'rityato
janasanakhanābhityanuvartate. anudāttopadeśetyataḥ kṅitīti. `ye' iti tadviśeṣaṇam. akāra
uccāraṇārthaḥ. tadādividiḥ. `viḍvanoranunāsikasyā'dityata ādityanuvartate. tadāha–
janasanakhanāmityādinā. sāyāditi. nakārasya ātve savarṇadīrghaḥ. drama hamma. ādyo'dupadhaḥ.
na vṛddhiriti. `adramī'dityatra halantalakṣaṇāyāṃ vṛddhau `neṭī'ti niṣiddhāyāṃ ,
`hmyante'tyato'to halāderiti vṛddhirnetyarthaḥ. jahammeti. abhyāsacutvena hasya
jhaḥ. tasya `abhyāse carce'tyanena jaḥ. mimīmeti. mīmṛdhātorṇali dvitve
abhyāsahyasvaḥ. ayaṃ śabde ceti. mīmṛdhāturityarthaḥ.
Bālamanoramā2:
ye vibhāṣā 159, 6.4.43 āśīrliṅi viśeṣamāha-- ye vibhāṣā. "janasanakhanāṃ sa
See More
ye vibhāṣā 159, 6.4.43 āśīrliṅi viśeṣamāha-- ye vibhāṣā. "janasanakhanāṃ sañjhalo"rityato janasanakhanābhityanuvartate. anudāttopadeśetyataḥ kṅitīti. "ye" iti tadviśeṣaṇam. akāra uccāraṇārthaḥ. tadādividiḥ. "viḍvanoranunāsikasyā"dityata ādityanuvartate. tadāha--janasanakhanāmityādinā. sāyāditi. nakārasya ātve savarṇadīrghaḥ. drama hamma. ādyo'dupadhaḥ. na vṛddhiriti. "adramī"dityatra halantalakṣaṇāyāṃ vṛddhau "neṭī"ti niṣiddhāyāṃ , "hmyante"tyato'to halāderiti vṛddhirnetyarthaḥ. jahammeti. abhyāsacutvena hasya jhaḥ. tasya "abhyāse carce"tyanena jaḥ. mimīmeti. mīmṛdhātorṇali dvitve abhyāsahyasvaḥ. ayaṃ śabde ceti. mīmṛdhāturityarthaḥ.
Tattvabodhinī1:
gatyādiṣviti. gatiśabdasaṃbhavaktiṣvityarthaḥ. mīmṛ. ṛditphalaṃ tu `nāglopī03 Sū #133
See More
gatyādiṣviti. gatiśabdasaṃbhavaktiṣvityarthaḥ. mīmṛ. ṛditphalaṃ tu `nāglopī'ti
niṣedhaḥ. amimīmat.
Tattvabodhinī2:
ṭeḥ 276, 6.4.43 ṭeḥ. "ti viśate"rityato--"ṅitī"tyanuvarkatat
See More
ṭeḥ 276, 6.4.43 ṭeḥ. "ti viśate"rityato--"ṅitī"tyanuvarkatate, "bhasye"ti cādhikṛtaṃ. tadāha---ḍiti pare bhasyeti. bhasya kim(), pañcamaḥ. atra ḍaṭo maḍāgame bhatvā'bhāvāṭṭilopo na bhavati. kiṃtu padatvānnalopa eva. adḍo ḍitkaraṇasya prayojanamāha---ṭerluptatvādityādi. nanu pūrvasavarṇadīrghā'bhāvāya dādeśa eva kriyatāṃ kimadjādesenetyāśaṅkyāha----eṅhyasvādityādi. dādeśe tu "he katare"ti syāditi bhāvaḥ. anyatamaśabdasya tviti. evañca "sāmānyādiṣvanyatamattamaḥ"ityādiprayogāḥ prāmādikā eveti bhāvaḥ.ekatarātpratiṣedho vaktavyaḥ. ajaramiti. avidyamānā jarā yasya tat. "gostriyo"rityupasarjanahyasve "ato'm". paratvāditi. "ajara śi"iti sthite yadyapi jarasādeśātprāgeva "napuṃsakasya jhalacaḥ"ityajantalakṣaṇo numāgamaḥ syātsa cāṅgabhakto'ṅgameva na vyavadadhyāt, avayavasya tu jarāśabdasya vyavadhāyaka eveti nirdiśyamānasyādeśo vidhīyamāno na prāpnoti, tathāpi "yasmādantyādacaḥ parastasyaivāntāvayavomitsyā"diti svamate tvavayavāvayavaḥ samudāyasyāpyavayava ityabhyupagamena kathañcijjarasādeśe jāte'pi sāntatvā'bhāvāt "sāntamahataḥ"iti dīrgho na syāditi bhāvaḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents