Kāśikāvṛttī1:
uvarṇāntasya bhasya guṇo bhavati taddhite parataḥ. bābhravyaḥ. māṇḍavyaḥ. śaṅkav
See More
uvarṇāntasya bhasya guṇo bhavati taddhite parataḥ. bābhravyaḥ. māṇḍavyaḥ. śaṅkavyaṃ dāru.
picavyaḥ kārpāsaḥ. kamaṇḍalavyā mṛttikā. paraśavyamayaḥ. aupagavaḥ. kāpaṭavaḥ. orotiti
vaktavye guṇagrahaṇaṃ saṃjñāpūrvako vidhiranityo yathā syāt, tena svāyambhuvaḥ iti
siddhaṃ bhavati.
Kāśikāvṛttī2:
orguṇaḥ 6.4.146 uvarṇāntasya bhasya guṇo bhavati taddhite parataḥ. bābhravyaḥ.
See More
orguṇaḥ 6.4.146 uvarṇāntasya bhasya guṇo bhavati taddhite parataḥ. bābhravyaḥ. māṇḍavyaḥ. śaṅkavyaṃ dāru. picavyaḥ kārpāsaḥ. kamaṇḍalavyā mṛttikā. paraśavyamayaḥ. aupagavaḥ. kāpaṭavaḥ. orotiti vaktavye guṇagrahaṇaṃ saṃjñāpūrvako vidhiranityo yathā syāt, tena svāyambhuvaḥ iti siddhaṃ bhavati.
Nyāsa2:
orguṇaḥ. , 6.4.146 "bābhraṣyaḥ" iti. "madhubabhvrobrrāāhraṇakauśi
See More
orguṇaḥ. , 6.4.146 "bābhraṣyaḥ" iti. "madhubabhvrobrrāāhraṇakauśikayoḥ" 4.1.106 iti babhruśabdādapatyārthe yañ(). "māṇḍavyaḥ" iti. atrāpi gargāditvāt(). "vānto yi pratyaye" 6.1.76 ityavādeśaḥ. "śaṅkavyam()" ityadau "tasmai hitam()" 5.1.5 ityasminnarthe "ugavādibhyo yat()" 5.1.2. "aupagavaḥ, kāpaṭavaḥ" iti. atrāpyapatyārthe'ṇ(). taddhita ityeva--"voto guṇavacanāt()" 4.1.44 iti ṅīṣ(), paṭvī.
"orot()" iti vaktavye" ityādi. evamucyamāne laghu sūtraṃ bhavatīti bhāvaḥ. "svāyambhuvaḥ" iti. svayaṃ bhavatīti kvip()--svayambhūḥ, svayambhuva itamityaṇ(). saṃjñāpūrvakasya vidheranityatvādatra gumo na bhavati, tasmiścā satyuvaṅeva kriyate॥
Laghusiddhāntakaumudī1:
bhikṣāṇāṃ samūho bhaikṣam. garbhiṇīnāṃ samūho gārbhiṇam. iha (bhasyāḍhe taddhit Sū #1051
See More
bhikṣāṇāṃ samūho bhaikṣam. garbhiṇīnāṃ samūho gārbhiṇam. iha (bhasyāḍhe taddhite).
iti puṃvadbhāve kṛte -.
Laghusiddhāntakaumudī2:
orguṇaḥ 1008, 6.4.146 uvarṇāntasya bhasya guṇastaddhite. upagorapatyamaupagavaḥ.
See More
orguṇaḥ 1008, 6.4.146 uvarṇāntasya bhasya guṇastaddhite. upagorapatyamaupagavaḥ. āśvapataḥ. daityaḥ. autsaḥ. straiṇaḥ. paiṃsnaḥ॥
Tattvabodhinī1:
orguṇaḥ. taddhite kim?. paṭhvī. vāyvoḥ. guṇoktiriti. yadyapi `oro9;diti
sūt Sū #734
See More
orguṇaḥ. taddhite kim?. paṭhvī. vāyvoḥ. guṇoktiriti. yadyapi `oro'diti
sūtrite'pi `bhasya'`taddhite'ityevaṃrūpasaṃjñāpūrvakatvāmastyeva, tathāpi
vidheyasamarpakaṃ padaṃ yatra saṃjñārūpaṃ sa eva saṃjñāpūrvako vidhiriti. bhāvaḥ. yadyapi
`o'diti taparastatkālasya saṃjñaiva, tathāpi iha takāra uccāraṇārthaḥ, taparatve phalā'bhāvāt.
sa`oro'ityeva vā'stu. `svaṃ rūpaṃ śabdasye ti tu pratyākhyātamiti bhāvaḥ.
syādetat–taparastatkālasya saṃjñā bhavatīti `guroranṛtaḥ'iti plutaniṣedhasyāpi
saṃjñāpūrvakatvenā'nityatvātklṛ3ptaśikhetyatra plutasiddhaye `ṛlṛk sūtre
ṛkārātpṛthak lṛkāropadeśo vyarthaḥ. sāvaṇrye satyapyuktarītyā lṛkārasya
plutasiddheranityatvajñāpanasya niṣphalatvāt. na caivamapi
ṛditāmlṛditkāryamlṛditāmṛditkāryaṃ ca vārayitumanitytvajñāpanamāvaśyakamiti
vācyaṃ, rājṛbhrājṛgmlṛśaklṛ iti pṛthaganubandhakaraṇasāmthryāt,
`nāglopiśāsvṛditām' `lṛditaḥ parasmāpadeṣu' iti pṛthaganuvādasāmathryācca
tatkāryāṇāmasārṅkyasiddheriti cedatrāhuḥ—`guroranṛtaḥ'ityanena ṛdbhinnasya
guroḥ plutavidhānāt `anṛtaḥ'ityatadanūdyamānaguruviśeṣaṇatvenānuvādarūpameva, na tu
vidheyasamarpakasaṃjñārūpaṃ padamiti
ṛsthānikaplutaniṣedhasyā'nityatvā'siddyaklṛ3ptaśikhetyatra pluto na sidhyati,
tataśca tatsi tatsiddyathamuktajñāpanāyobhayopadeśa āvaśyaka iti. anye tu—
ṛkārātpṛthaglṛkāra upadeṣṭavya eva, ṛkāropadeśena lṛkārasyā'lābhāt. na ca
`ṛlṛvarṇayorbhithaḥ sāvaprya'miti vacanāttallābhaḥ śaṅkyaḥ. vārtikaṃ dṛṣṭvā
sūtrakṛto'pravṛtterityāhuḥ.
Tattvabodhinī2:
orguṇaḥ 734, 6.4.146 orguṇaḥ. taddhite kim(). paṭhvī. vāyvoḥ. guṇoktiriti. yadya
See More
orguṇaḥ 734, 6.4.146 orguṇaḥ. taddhite kim(). paṭhvī. vāyvoḥ. guṇoktiriti. yadyapi "oro"diti sūtrite'pi "bhasya""taddhite"ityevaṃrūpasaṃjñāpūrvakatvāmastyeva, tathāpi vidheyasamarpakaṃ padaṃ yatra saṃjñārūpaṃ sa eva saṃjñāpūrvako vidhiriti. bhāvaḥ. yadyapi "o"diti taparastatkālasya saṃjñaiva, tathāpi iha takāra uccāraṇārthaḥ, taparatve phalā'bhāvāt. sa"oro"ityeva vā'stu. "svaṃ rūpaṃ śabdasye ti tu pratyākhyātamiti bhāvaḥ. syādetat--taparastatkālasya saṃjñā bhavatīti "guroranṛtaḥ"iti plutaniṣedhasyāpi saṃjñāpūrvakatvenā'nityatvātklṛ3ptaśikhetyatra plutasiddhaye "ṛlṛk sūtre ṛkārātpṛthak lṛkāropadeśo vyarthaḥ. sāvaṇrye satyapyuktarītyā lṛkārasya plutasiddheranityatvajñāpanasya niṣphalatvāt. na caivamapi ṛditāmlṛditkāryamlṛditāmṛditkāryaṃ ca vārayitumanitytvajñāpanamāvaśyakamiti vācyaṃ, rājṛbhrājṛgmlṛśaklṛ iti pṛthaganubandhakaraṇasāmthryāt, "nāglopiśāsvṛditām" "lṛditaḥ parasmāpadeṣu" iti pṛthaganuvādasāmathryācca tatkāryāṇāmasārṅkyasiddheriti cedatrāhuḥ---"guroranṛtaḥ"ityanena ṛdbhinnasya guroḥ plutavidhānāt "anṛtaḥ"ityatadanūdyamānaguruviśeṣaṇatvenānuvādarūpameva, na tu vidheyasamarpakasaṃjñārūpaṃ padamiti ṛsthānikaplutaniṣedhasyā'nityatvā'siddyaklṛ3ptaśikhetyatra pluto na sidhyati, tataśca tatsi tatsiddyathamuktajñāpanāyobhayopadeśa āvaśyaka iti. anye tu---ṛkārātpṛthaglṛkāra upadeṣṭavya eva, ṛkāropadeśena lṛkārasyā'lābhāt. na ca "ṛlṛvarṇayorbhithaḥ sāvaprya"miti vacanāttallābhaḥ śaṅkyaḥ. vārtikaṃ dṛṣṭvā sūtrakṛto'pravṛtterityāhuḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents