Kāśikāvṛttī1:
sahaśabdasya sa ityayam ādeśo bhavati saṃjñāyāṃ viṣaye. sāśvattham. sapalāśam. s
See More
sahaśabdasya sa ityayam ādeśo bhavati saṃjñāyāṃ viṣaye. sāśvattham. sapalāśam. saśiṃśapam.
saṃjñāyām iti kim? sahayudhvā. sahakṛtvā. sādeśa udātto nipātyate.
udāttānudāttavato hi sahaśabdasya antaryataḥ svaritaḥ syāt. sanipātanasvaraḥ
pūrvapadaprakṛtisvaratvaṃ yatra tatra upayujyate. anyatra samāsāntodāttatvena bādhyata
eva, seṣṭi, sapaśubandham iti.
Kāśikāvṛttī2:
sahasya saḥ saṃjñāyām 6.3.78 sahaśabdasya sa ityayam ādeśo bhavati saṃjñāyāṃ vi
See More
sahasya saḥ saṃjñāyām 6.3.78 sahaśabdasya sa ityayam ādeśo bhavati saṃjñāyāṃ viṣaye. sāśvattham. sapalāśam. saśiṃśapam. saṃjñāyām iti kim? sahayudhvā. sahakṛtvā. sādeśa udātto nipātyate. udāttānudāttavato hi sahaśabdasya antaryataḥ svaritaḥ syāt. sanipātanasvaraḥ pūrvapadaprakṛtisvaratvaṃ yatra tatra upayujyate. anyatra samāsāntodāttatvena bādhyata eva, seṣṭi, sapaśubandham iti.
Nyāsa2:
sahasya saḥ saṃjñāyām?. , 6.3.77 "sā()āttham()" iti. sahā()āttheneti &
See More
sahasya saḥ saṃjñāyām?. , 6.3.77 "sā()āttham()" iti. sahā()āttheneti "tena saheti tulyayoge" 2.2.28 iti bahuvrīhiḥ. "sahayudhvā, sahakṛtvā" iti. "dṛśeḥ kvanip()" 3.2.94 ityanuvatrtamāne "rājani yudhi kṛñaḥ" 3.2.95, "sahe ca" 3.2.96 iti kvanip(), upapadasamāsaḥ, "sarvanāmasthāne; 6.4.8 iti dīrghaḥ.
kiṃ punaḥ kāraṇaṃ sādeśa udātto nipātyate? ityata āha--"udāttānudāttavato hi" ityādi. nipātā ādyudātā bhavanti" (phi.sū.4.80) iti sahaśabda ādyudātta eva, śeṣamanudāttam(). tenāsāvudāttānudāttavān(), tataścāntaryatastasya sthāne saśabdaḥ svaritaḥ. tasmānmā bhūdeṣa doṣa ityudātto nipātyate. yadyevam(), avyayībhāve'pi udātta eva svaraḥ prāpnoti? ityata āha--"sa ca nipātasvaraḥ" ityādi. "yatra" ityādi. bahuvrīhau tatpuruṣe vā. "bahuvrīhau prakṛtyā pūrvapadam()" 6.2.1 iti sahetyetasya samāsāntodāttatvāpavādaḥ prakṛtisvaratvaṃ bhavati. tatpuruṣe'pi "tatpuruṣe tulyārtha" 6.2.2 ityādinā. tasmāt? tatraiva sa nipātasvaraḥ prasajyate. avyayībhāve tu samāsāntodāttatvāpavādaḥ prakṛtisvaro na kenacidvihita iti tatara samāsāntodāttatvenaiva bhavitavyam(). atastena bādhyata eva. "seṣṭi, sapaśṛbandham()" iti. iṣṭiranto yasya paśubandho'nto yasyeti, "avyayaṃ vibhakti" 2.1.6 ityādinā samāsaḥ, antavacane. atra paratvāt? prathamasatāvannapatasvaraḥ, tataḥ samāsāntodāttatvam(). tacca sati nipātasvare śiṣyata iti satiśiṣṭam(), atastena nipātasvaro bādhyate; satiśiṣṭasvarasya valayastvāt()॥
Bālamanoramā1:
sahasya saḥ. uttarapade iti. śeṣapūraṇenoktamidam. sahetyasya sa ityādeśaḥ
syād Sū #994
See More
sahasya saḥ. uttarapade iti. śeṣapūraṇenoktamidam. sahetyasya sa ityādeśaḥ
syāduttarapade ityarthaḥ. `vopasarjanasye'tyasyāpavādaḥ. sapalāśamiti. `tena sahe'ti
bahuvrīhiḥ. vanaviśeṣasya saṃjñeyam. sahayudhveti. `sabe ce'ti kvanip.
asaṃjñātvānna sabhāvaḥ.
Bālamanoramā2:
sahasya saḥ saṃjñāyām 994, 6.3.77 sahasya saḥ. uttarapade iti. śeṣapūraṇenoktami
See More
sahasya saḥ saṃjñāyām 994, 6.3.77 sahasya saḥ. uttarapade iti. śeṣapūraṇenoktamidam. sahetyasya sa ityādeśaḥ syāduttarapade ityarthaḥ. "vopasarjanasye"tyasyāpavādaḥ. sapalāśamiti. "tena sahe"ti bahuvrīhiḥ. vanaviśeṣasya saṃjñeyam. sahayudhveti. "sabe ce"ti kvanip. asaṃjñātvānna sabhāvaḥ.
Tattvabodhinī1:
sahayudhveti. `sahe ce'ti kvanip. striyāmapi `vano na haśaḥ';iti niṣed Sū #845
See More
sahayudhveti. `sahe ce'ti kvanip. striyāmapi `vano na haśaḥ'iti niṣedhānṅībrāau
na. samuhūrtamiti. antavacane'vyayībhāvaḥ. `avyayībhāve cā'kāle'ityatra
kālaparyudāsādaprāpte sabhāve granthāntagrahaṇam.
Tattvabodhinī2:
sahasya saḥ saṃjñāyām 845, 6.3.77 sahayudhveti. "sahe ce"ti kvanip. st
See More
sahasya saḥ saṃjñāyām 845, 6.3.77 sahayudhveti. "sahe ce"ti kvanip. striyāmapi "vano na haśaḥ"iti niṣedhānṅībrāau na. samuhūrtamiti. antavacane'vyayībhāvaḥ. "avyayībhāve cā'kāle"ityatra kālaparyudāsādaprāpte sabhāve granthāntagrahaṇam.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents