Kāśikāvṛttī1:
grāmaśabde uttarapade pūrvapadam ādyudāttaṃ bhavati na ced nivasadvāci bhavati.
See More
grāmaśabde uttarapade pūrvapadam ādyudāttaṃ bhavati na ced nivasadvāci bhavati.
mallagrāmaḥ. viṇiggrāmaḥ. grāmaśabdo 'tra samūhavācī. devagrāmaḥ. devasvāmikaḥ
ityarthaḥ. anivasantaḥ iti kim? dākṣigrāmaḥ. māhakigrāmaḥ. dākṣyādayo nivasanti
yasmin grāme sa teṣām iti vyapadiśyate.
Kāśikāvṛttī2:
grāme 'nivasantaḥ 6.2.84 grāmaśabde uttarapade pūrvapadam ādyudāttaṃ bhavati na
See More
grāme 'nivasantaḥ 6.2.84 grāmaśabde uttarapade pūrvapadam ādyudāttaṃ bhavati na ced nivasadvāci bhavati. mallagrāmaḥ. viṇiggrāmaḥ. grāmaśabdo 'tra samūhavācī. devagrāmaḥ. devasvāmikaḥ ityarthaḥ. anivasantaḥ iti kim? dākṣigrāmaḥ. māhakigrāmaḥ. dākṣyādayo nivasanti yasmin grāme sa teṣām iti vyapadiśyate.
Nyāsa2:
grāme'nivasantaḥ. , 6.2.84 "nivasantaśabdo'yamauṇādiko gṛhrate. "jṛviś
See More
grāme'nivasantaḥ. , 6.2.84 "nivasantaśabdo'yamauṇādiko gṛhrate. "jṛviśibhyāṃ jhac()" (da.u.6.17) iti vartamāne "tṛ()bhūvahivasibhāsisādhigatimaṇḍijinandibhyaśca" (da.u.6.19) [tṛ()bhṛvahivasibhāsisādhigāḍimaṇḍijivandibhyaśca--da.u.] iti vasernipūrvājjhac(). nivasatīti nivasantaḥ. kecicchannantasya vasacchabdasaya grahaṇaṃ varṇayanti. "mallagrāmaḥ" iti. ṣaṣṭhīsamāsaḥ. "devagrāmaḥ" iti. vāṭakaparikṣipte gṛhasamudāye grāmaśabdo vartate. tasmāddevasvāmika ityarthaḥ. etena svasvāmibhāvasambandhā yā sā'tra ṣaṣṭhī samasyate, na tu kriyāvāsasambandheti darśayati; anyathā devaśabdaḥ pūrvapada nivasantavācyeva syādityabhiprāyaḥ.
"dākṣyādayo nivasanti yasmin()" ityādinā pratyudāharaṇe pūrvapadasya nivasantavācitvaṃ darśayati॥
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents