Kāśikāvṛttī1: 
ātityeva, upasargātṛti dhātau iti ca. subantāvayave dhātau ṛkārādau parataḥ
avar 
See More
ātityeva, upasargātṛti dhātau iti ca. subantāvayave dhātau ṛkārādau parataḥ
avarṇāntātupasargāt pūrvaparayoḥ āpiśalerācāryasya matena vā vṛddhirekādeśo bhavati.
uparśabhīyati, upārṣabhīyati. upalkārīyati, upālkārīyati. ṛkāralṛkārayoḥ sāvarṇyavidhiḥ
iti ṛti iti lṛkāro 'pi gṛhyate. āpiśaligrahaṇaṃ pūjartham, vā iti hyucyate eva.
Kāśikāvṛttī2: vā supyāpiśaleḥ 6.1.92 ātityeva, upasargātṛti dhātau iti ca. subantāvayave dhāt See More
vā supyāpiśaleḥ 6.1.92 ātityeva, upasargātṛti dhātau iti ca. subantāvayave dhātau ṛkārādau parataḥ avarṇāntātupasargāt pūrvaparayoḥ āpiśalerācāryasya matena vā vṛddhirekādeśo bhavati. uparśabhīyati, upārṣabhīyati. upalkārīyati, upālkārīyati. ṛkāralṛkārayoḥ sāvarṇyavidhiḥ iti ṛti iti lṛkāro 'pi gṛhyate. āpiśaligrahaṇaṃ pūjartham, vā iti hyucyate eva.
Nyāsa2: vā sapyāpaśaleḥ. , 6.1.89 dhātāvityanuvartate, supīti cocyate, na ca subanto dhā See More
vā sapyāpaśaleḥ. , 6.1.89 dhātāvityanuvartate, supīti cocyate, na ca subanto dhāturasti, tatra samathryāddhātvekadeśe vatrtamānaṃ supatyetadiha viśeṣaṇaṃ vijñāyate, ityāha--"subantāvayave dhātau" ityādi. "upālkārīyati" iti. kathaṃ punarṛtītayucyamāne lukāre vṛddhiḥ pravatrtate? ityāha--"ṛkāralṛkārayoḥ" ityādi. ṛkāralṛkārayoḥ savarṇasaṃjñā vihiteti ṛkāro gṛhramāṇa lṛkāramapi grāhayatīti tatrāpi vṛddhirbhavati.
"āpiśaligrahaṇaṃ pūjārtham()" iti. atha vikalpārthaṃ kasmānna bhavati? ityāha---"vetyucyata eva" iti. yadyapyācāryagrahaṇenaiva pūjā, vikalpaścobhayaṃ sampadyate; tathāpyācāryagrahaṇasya prādhānyena pūjāṃ khyāpayituṃ vāgrahaṇaṃ kṛtamiti bhāvaḥ॥
Bālamanoramā1: na bhavatīti. paro'pi prakṛtibhāvaḥ punarvidhānasāmathryādbādhyata ityarthaḥ. v Sū #78 See More
na bhavatīti. paro'pi prakṛtibhāvaḥ punarvidhānasāmathryādbādhyata ityarthaḥ. vā supi.
upasargādṛti dhātāviti pūrvasūtramanuvartate. ādguṇa #ityato vṛddhirecītyataśca
āditi vṛddhiriti cānuvartate. ādityanena upasargāditi viśeṣyata iti tadantavidhiḥ.
pratyayagrahaṇaparibhāṣayā supśabdena subantaprakṛtiko dhāturvivakṣitaḥ. ekaḥ
pūrvaparayoriti cādhikṛtam. tadāha–avarṇāntādityādinā. subdhātāviti.
subantaprakṛtakadhātau parata ityarthaḥ, subantasya dhātorasaṃbhavāt. ekādeśa iti.
`pūrvaparayoraco'riti śeṣaḥ. yadyapi ṛccha gatāvityādīnāṃ kvipi dhātutvaṃ subantatvaṃ
ca saṃbhavati, tathāpi tusyāsyasūtrabhāṣye upārkārīyatītyāderetadudāharaṇatvena bhāṣye
uktatvātsubantaprakṛtike ityeva vyākhyānamucitam.
āpiśāligrahaṇaṃ vyarthamityata āha–āpiśaligrahaṇamiti. āpiśalerācāryasyāpyayamarthaḥ saṃmata
ityāderlābhārthamityarthaḥ. prārṣabhīyatīti. ṛṣabhamātmana icchatītyarthe `supa ātmanaḥ
kyac'`sanādyantāḥ' iti dhātutvam. `supo dhātuprātipadikayoḥ' iti supo luk.
`kyaci ce'ti ītvam. laṭ, tip, śap. pararūpam. pra ṛṣabhīyati iti sthite'nena
vṛddhirākāraḥ. rapatvam. prarṣabhīyatīti. vṛddhyabhāvapakṣe ādguṇaḥ, raparatvam.
sāvaṇryāditi. ṛlṛvarṇayoriti sāvaṇryādṛtītyanena lṛto'pi grahaṇamityarthaḥ.
upālkārīyatīti. lṛkāramātmāna icchatītyarthe kyajādi pūrvavat. laparatvaṃ viśeṣaḥ.
upalkārīyatīti. vṛddhvabhāvādatra guṇaḥ. laparatvam. taparatvāditi. ṛtīti taparakaraṇena
tatkālasyaiva grahaṇāddīrghaṛkāre pare vṛddhivikalpo'yaṃ na bhavati, kiṃ tu guṇa
evetyarthaḥ. ṛkārīyatīti. ṛkāramātmana icchatītyarthe kyajādi pūrvavat.
vṛddhyabhāvādatra guṇa eva.
Bālamanoramā2: vā supyāpiśaleḥ 78, 6.1.89 na bhavatīti. paro'pi prakṛtibhāvaḥ punarvidhānasāmat See More
vā supyāpiśaleḥ 78, 6.1.89 na bhavatīti. paro'pi prakṛtibhāvaḥ punarvidhānasāmathryādbādhyata ityarthaḥ. vā supi. upasargādṛti dhātāviti pūrvasūtramanuvartate. ādguṇa #ityato vṛddhirecītyataśca āditi vṛddhiriti cānuvartate. ādityanena upasargāditi viśeṣyata iti tadantavidhiḥ. pratyayagrahaṇaparibhāṣayā supśabdena subantaprakṛtiko dhāturvivakṣitaḥ. ekaḥ pūrvaparayoriti cādhikṛtam. tadāha--avarṇāntādityādinā. subdhātāviti. subantaprakṛtakadhātau parata ityarthaḥ, subantasya dhātorasaṃbhavāt. ekādeśa iti. "pūrvaparayoraco"riti śeṣaḥ. yadyapi ṛccha gatāvityādīnāṃ kvipi dhātutvaṃ subantatvaṃ ca saṃbhavati, tathāpi tusyāsyasūtrabhāṣye upārkārīyatītyāderetadudāharaṇatvena bhāṣye uktatvātsubantaprakṛtike ityeva vyākhyānamucitam. nanu vāgrahaṇādeva siddhe āpiśāligrahaṇaṃ vyarthamityata āha--āpiśaligrahaṇamiti. āpiśalerācāryasyāpyayamarthaḥ saṃmata ityāderlābhārthamityarthaḥ. prārṣabhīyatīti. ṛṣabhamātmana icchatītyarthe "supa ātmanaḥ kyac""sanādyantāḥ" iti dhātutvam. "supo dhātuprātipadikayoḥ" iti supo luk. "kyaci ce"ti ītvam. laṭ, tip, śap. pararūpam. pra ṛṣabhīyati iti sthite'nena vṛddhirākāraḥ. rapatvam. prarṣabhīyatīti. vṛddhyabhāvapakṣe ādguṇaḥ, raparatvam. sāvaṇryāditi. ṛlṛvarṇayoriti sāvaṇryādṛtītyanena lṛto'pi grahaṇamityarthaḥ. upālkārīyatīti. lṛkāramātmāna icchatītyarthe kyajādi pūrvavat. laparatvaṃ viśeṣaḥ. upalkārīyatīti. vṛddhvabhāvādatra guṇaḥ. laparatvam. taparatvāditi. ṛtīti taparakaraṇena tatkālasyaiva grahaṇāddīrghaṛkāre pare vṛddhivikalpo'yaṃ na bhavati, kiṃ tu guṇa evetyarthaḥ. ṛkārīyatīti. ṛkāramātmana icchatītyarthe kyajādi pūrvavat. vṛddhyabhāvādatra guṇa eva.
Tattvabodhinī1: subdhātāviti. subantāvayavake ityarthaḥ. subantasya dhātorasaṃbhavāt. yadyapi ` Sū #65 See More
subdhātāviti. subantāvayavake ityarthaḥ. subantasya dhātorasaṃbhavāt. yadyapi `ṛja gatau'
ityādīnāṃ kvipi dhātutvaṃ subantatvaṃ ca saṃbhavati, tathāpi na tādṛśeṣu
taparatvavyāvarttyatvaṃ prasiddhaṃ, nāmadhātuṣveva tatsaṃbhavatīti na ta eveha gṛhrante
iti bhāvaḥ. prārṣabhīyatīti. `śaro'cī'ti vakṣyamāṇena dvitvaniṣedhaḥ.
Tattvabodhinī2: vā supyāpiśaleḥ 65, 6.1.89 subdhātāviti. subantāvayavake ityarthaḥ. subantasya d See More
vā supyāpiśaleḥ 65, 6.1.89 subdhātāviti. subantāvayavake ityarthaḥ. subantasya dhātorasaṃbhavāt. yadyapi "ṛja gatau" ityādīnāṃ kvipi dhātutvaṃ subantatvaṃ ca saṃbhavati, tathāpi na tādṛśeṣu taparatvavyāvarttyatvaṃ prasiddhaṃ, nāmadhātuṣveva tatsaṃbhavatīti na ta eveha gṛhrante iti bhāvaḥ. prārṣabhīyatīti. "śaro'cī"ti vakṣyamāṇena dvitvaniṣedhaḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents
