Kāśikāvṛttī1:
śyaḥ iti vartate. abhi ava ityevaṃ pūrvasya śyāyater niṣthāyāṃ vibhāṣā
samprasār
See More
śyaḥ iti vartate. abhi ava ityevaṃ pūrvasya śyāyater niṣthāyāṃ vibhāṣā
samprasāraṇam bhavati. abhiśīnam abhiśyānam. avaśīnam, avaśyānam.
dravamūrtisparśavivakṣāyām api vikalpo bhavati. abhiśīnaṃ ghṛtam, abhiśyānaṃ ghṛtam.
avaśīnaṃ medaḥ, avaśyānaṃ medaḥ. abhiśīto vāyuḥ, abhiśyānaḥ. avaśītamudakam ,
avaśyānamudakam. seyamubhayatravibhāṣā draṣṭavyā. pūrvagrahaṇasya ca prayojanam,
sambhiśyānaṃ, samavaśyānam ityatra mā bhūtiti kecid vyacakṣate , nakilāyam
abhyavapūrvaḥ samudāyaḥ iti yo 'tra abhyavapūrvaḥ samudāyastadāśrayo viklapaḥ kasmān na
bhavati? tasmātatra bhavitavyam eva. yadi tu na iṣyate tato yatnānataramāstheyam asmād
vihbāṣāvijñānāt. vyavastheyam. pūrvagrahaṇasya ca anyat prayojanaṃ vaktavyam.
Kāśikāvṛttī2:
vibhāṣā 'bhyavapūrvasya 6.1.26 śyaḥ iti vartate. abhi ava ityevaṃ pūrvasya śyāy
See More
vibhāṣā 'bhyavapūrvasya 6.1.26 śyaḥ iti vartate. abhi ava ityevaṃ pūrvasya śyāyater niṣthāyāṃ vibhāṣā samprasāraṇam bhavati. abhiśīnam abhiśyānam. avaśīnam, avaśyānam. dravamūrtisparśavivakṣāyām api vikalpo bhavati. abhiśīnaṃ ghṛtam, abhiśyānaṃ ghṛtam. avaśīnaṃ medaḥ, avaśyānaṃ medaḥ. abhiśīto vāyuḥ, abhiśyānaḥ. avaśītamudakam , avaśyānamudakam. seyamubhayatravibhāṣā draṣṭavyā. pūrvagrahaṇasya ca prayojanam, sambhiśyānaṃ, samavaśyānam ityatra mā bhūtiti kecid vyacakṣate , nakilāyam abhyavapūrvaḥ samudāyaḥ iti yo 'tra abhyavapūrvaḥ samudāyastadāśrayo viklapaḥ kasmān na bhavati? tasmātatra bhavitavyam eva. yadi tu na iṣyate tato yatnānataramāstheyam asmād vihbāṣāvijñānāt. vyavastheyam. pūrvagrahaṇasya ca anyat prayojanaṃ vaktavyam.
Nyāsa2:
vibhāṣā'bhyavapūrvasya. , 6.1.26 "seyamubhayatra vibhāṣā" iti. dravamū
See More
vibhāṣā'bhyavapūrvasya. , 6.1.26 "seyamubhayatra vibhāṣā" iti. dravamūrttisparśaviṣaye pūrveṇa prāpte, anyatrāprāpte. atha pūrvagrahaṇaṃ kimartham(), na "vibhāṣā'bhyavābhyām()" ityevocyeta? ata āha--"pūrvagrahaṇasya" ityādi. kriyamāṇe pūrvagrahaṇe kasmādevātra na bhavatītyāha--"na kila" ityādi. ayaṃ hi dvividho'pi samudāyo nābhipūrvaḥ; nāpyavapūrvaḥ, kiṃ tarhi? sampūrvaḥ. tena pūrvagrahaṇādatra na bhavati. kriyamāṇe'pi pūrvagrahaṇe prāpnotyeveti manyamānaḥ kilaśabdamarucisūcanārthaṃ prayuktavān(). tāmeva prāpti darśayannāha--"yo'tra" ityādi. samūśabdāt? paro yo dhātūpasargasamudāyastadāśrayo vikalpaḥ kasmānna bhavati, bhavati hrasāvabyavapūrva ityasti prāpti? ata āha--"yatnāntaramāstheyam()" iti. vibhāṣāgrahaṇamiha kriyate, sā ca vyavasthitavibhāṣā vijñāyate, teneha na bhavatīti yatanāntaram(). "pūrvagrahaṇasya cānyatprayojanaṃ vaktavyam()" iti. tat? punarabhisaṃśīnam(), abhisaṃśyānam(), avasaṃśīnam(), avasaṃśyānam()--ityatrāpi vikalpo yathā syādityevaṃ tadveditavyam(). etacca pūrvagrahaṇae kriyamāṇe yatopapadyate tathā "styaḥ prapūrvasya" 6.1.23 ityatra "prapūrvasyeti ṣaṣṭha()rthe bahuvrīhiḥ" itya#ādinā vyākhyātam()॥
Bālamanoramā1:
vibhāṣā. `śyaiṅa' iti śeṣaḥ. saṃprasāraṇaṃ vā syāditi. śeṣapūraṇamidam.
dr Sū #832
See More
vibhāṣā. `śyaiṅa' iti śeṣaḥ. saṃprasāraṇaṃ vā syāditi. śeṣapūraṇamidam.
dravamūrtisparśayornityaṃ saṃprasāraṇe prāpte, tato'nyatrā'prāpte vibhāṣeyam.
abhiśyānaṃ ghṛtamiti. atra dravamūrtau saṃprasāraṇavikalpaḥ. avaśyānaḥ avaśīno vṛścika
iti. atra dravamūrtisparśā'bhāve'pi saṃprasāraṇavikalpaḥ. samavaśyāna ityatrāpi
saṃprasāraṇavikalpamāśaṅkyā''ha - vyavasthiteti.
Bālamanoramā2:
vibhāṣā'bhyavapūrvasya 832, 6.1.26 vibhāṣā. "śyaiṅa" iti śeṣaḥ. saṃpra
See More
vibhāṣā'bhyavapūrvasya 832, 6.1.26 vibhāṣā. "śyaiṅa" iti śeṣaḥ. saṃprasāraṇaṃ vā syāditi. śeṣapūraṇamidam. dravamūrtisparśayornityaṃ saṃprasāraṇe prāpte, tato'nyatrā'prāpte vibhāṣeyam. abhiśyānaṃ ghṛtamiti. atra dravamūrtau saṃprasāraṇavikalpaḥ. avaśyānaḥ avaśīno vṛścika iti. atra dravamūrtisparśā'bhāve'pi saṃprasāraṇavikalpaḥ. samavaśyāna ityatrāpi saṃprasāraṇavikalpamāśaṅkyā''ha - vyavasthiteti.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents