Kāśikāvṛttī1:
nāsikāntāt bahuvrīheḥ ac pratyayo bhavati, nāsikāśabdaśca na samādeśam āpadyate.
See More
nāsikāntāt bahuvrīheḥ ac pratyayo bhavati, nāsikāśabdaśca na samādeśam āpadyate.
asthūlātiti nāsikāviśeṣaṇaṃ, na cet sthūlaśabdāt parā nāsikā bhavati iti. saṃjñāyām
iti samudāyopādhiḥ. druriva nāsikā asya druṇasaḥ. vādgrīṇasaḥ. pūrvapadāt
saṃjñāyām agaḥ 8-4-3 iti ṇatvam. gonasaḥ. saṃjñāyām iti kim? tuṅganāsikaḥ.
asthūlātiti kim? sthūlanāsiko varāhaḥ. khurakharābhyāṃ nas vaktavyaḥ. khuraṇāḥ. kharaṇāḥ.
pakṣe 'cpratyayo 'pi iṣyate. khuraṇasaḥ. kharaṇasaḥ. śitināḥ, ahināḥ, arcanāḥ iti nigama
iṣyate.
Kāśikāvṛttī2:
añ nāsikāyāḥ saṃjñāyāṃ nasaṃ ca asthūlāt 5.4.118 nāsikāntāt bahuvrīheḥ ac praty
See More
añ nāsikāyāḥ saṃjñāyāṃ nasaṃ ca asthūlāt 5.4.118 nāsikāntāt bahuvrīheḥ ac pratyayo bhavati, nāsikāśabdaśca na samādeśam āpadyate. asthūlātiti nāsikāviśeṣaṇaṃ, na cet sthūlaśabdāt parā nāsikā bhavati iti. saṃjñāyām iti samudāyopādhiḥ. druriva nāsikā asya druṇasaḥ. vādgrīṇasaḥ. pūrvapadāt saṃjñāyām agaḥ 8.4.3 iti ṇatvam. gonasaḥ. saṃjñāyām iti kim? tuṅganāsikaḥ. asthūlātiti kim? sthūlanāsiko varāhaḥ. khurakharābhyāṃ nas vaktavyaḥ. khuraṇāḥ. kharaṇāḥ. pakṣe 'cpratyayo 'pi iṣyate. khuraṇasaḥ. kharaṇasaḥ. śitināḥ, ahināḥ, arcanāḥ iti nigama iṣyate.
Nyāsa2:
añnāsikāyāḥ saṃjñāyāṃ nasaṃ cāsthūlāt?. , 5.4.118 "saṃjñāyāmiti samudāyopād
See More
añnāsikāyāḥ saṃjñāyāṃ nasaṃ cāsthūlāt?. , 5.4.118 "saṃjñāyāmiti samudāyopādhiḥ" iti. etena yadi prakṛtipratyayasamudāyaḥ kasyācit? saṃjñā bhavatyevaṃ pratyayo bhavati, nānyatheti darśayati. "druṇasaḥ" iti. "pūrvapadāt? saṃjñāyāmagaḥ" 8.4.3 iti ṇatvam(). vardhre bhavā strī vārdhrī, sā nāsikā yasya sa "vārdhrīṇasaḥ" iti. "vṛddhinimittasya ca tadvitasyaraktavikāre" 6.3.38 iti puṃvadbhāvapratiṣedhaḥ. gauriva nāsikāsya gonasaḥ. aca ścitkaraṇaṃ bahuvrīhisvarabādhanārtham().
"kharaṇāḥ khuraṇāḥ" iti. "atvasantasya cādhātoḥ" 6.4.14 iti dīrghaḥ.
śitarnāsikāsya "śitināḥ". ahiriva nāsikāsya "ahināḥ". arceva nāsikāsya "arcanāḥ". "ṅyāpoḥ saṃjñācchandasorbahulam()" 6.3.62 iti hyasvaḥ॥
Bālamanoramā1:
añnāsikāyāḥ. `a'jiti cchedaḥ. nāsikāyā' ityasya
bahuvrīherviśeṣaṇaṇat Sū #847
See More
añnāsikāyāḥ. `a'jiti cchedaḥ. nāsikāyā' ityasya
bahuvrīherviśeṣaṇaṇatvāttadantavidimabhipretyāha–nāsikāntāditi.nasamityanantaraṃ
`prāpnotī'tyadhyāhāryam. upastitatvānnāsikāśabda iti labhyate. tadāha–
nāsikāśabdaśca nasaṃ prāpnotīti.
Bālamanoramā2:
añ nāsikāyāḥ saṃjñāyāṃ nasaṃ cā'sthūlāt 847, 5.4.118 añnāsikāyāḥ. "a"j
See More
añ nāsikāyāḥ saṃjñāyāṃ nasaṃ cā'sthūlāt 847, 5.4.118 añnāsikāyāḥ. "a"jiti cchedaḥ. nāsikāyā" ityasya bahuvrīherviśeṣaṇaṇatvāttadantavidimabhipretyāha--nāsikāntāditi.nasamityanantaraṃ "prāpnotī"tyadhyāhāryam. upastitatvānnāsikāśabda iti labhyate. tadāha--nāsikāśabdaśca nasaṃ prāpnotīti.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents