Kāśikāvṛttī1:
āyudhajīvisaṅghātiti vartate. dāmanyādibhyaḥ prātipadikebhyaḥ trigartaṣaṣṭhebhya
See More
āyudhajīvisaṅghātiti vartate. dāmanyādibhyaḥ prātipadikebhyaḥ trigartaṣaṣṭhebhyaḥ ca
āyudhajīvisaṅghavācibhyaḥ svārthe chaḥ pratyayo bhavati. yeṣām āyudhajīvināṃ saṅghānāṃ
ṣaḍantavargās teṣām ca trigartaḥ ṣaṣṭhaḥ. trigartaḥ ṣaṣṭho yeṣāṃ te trigartaṣaṣṭhāḥ
ityucyante. teṣu ca iyaṃ smṛtiḥ āhustrigartaṣaṣṭhāṃstu kauṇḍoparathadāṇḍakī.
krauṣṭakirjālamāniśca brāhmagupto 'rtha jānakiḥ. iti. dāmanyādibhyas tāvat
dāmanīyaḥ, dāmanīyau, dāmanayaḥ. aulapīyaḥ, aulapīyau, ulapayaḥ. trigartaṣaṣṭhebhyaḥ khalvapi
koṇḍoparathīyaḥ, kauṇḍoparathīyau, kauṇḍoparathāḥ. dāṇḍakīyaḥ, dāṇḍakīyau, dāṇḍakayaḥ.
kauṣṭakīyaḥ. jālamānīyaḥ. brahamaguptīyaḥ. jānakīyaḥ. dāmanī. aulapi. ākidantī. kākaranti.
kākadanti. śatruntapi. sārvaseni. bindu. mauñjāyana. ulabha. sāvitrīputra.
dāmanyādiḥ.
Kāśikāvṛttī2:
dāmanyāditrigartaṣṭhāc chaḥ 5.3.116 āyudhajīvisaṅghātiti vartate. dāmanyādibhya
See More
dāmanyāditrigartaṣṭhāc chaḥ 5.3.116 āyudhajīvisaṅghātiti vartate. dāmanyādibhyaḥ prātipadikebhyaḥ trigartaṣaṣṭhebhyaḥ ca āyudhajīvisaṅghavācibhyaḥ svārthe chaḥ pratyayo bhavati. yeṣām āyudhajīvināṃ saṅghānāṃ ṣaḍantavargās teṣām ca trigartaḥ ṣaṣṭhaḥ. trigartaḥ ṣaṣṭho yeṣāṃ te trigartaṣaṣṭhāḥ ityucyante. teṣu ca iyaṃ smṛtiḥ āhustrigartaṣaṣṭhāṃstu kauṇḍoparathadāṇḍakī. krauṣṭakirjālamāniśca brāhmagupto 'rtha jānakiḥ. iti. dāmanyādibhyas tāvat dāmanīyaḥ, dāmanīyau, dāmanayaḥ. aulapīyaḥ, aulapīyau, ulapayaḥ. trigartaṣaṣṭhebhyaḥ khalvapi koṇḍoparathīyaḥ, kauṇḍoparathīyau, kauṇḍoparathāḥ. dāṇḍakīyaḥ, dāṇḍakīyau, dāṇḍakayaḥ. kauṣṭakīyaḥ. jālamānīyaḥ. brahamaguptīyaḥ. jānakīyaḥ. dāmanī. aulapi. ākidantī. kākaranti. kākadanti. śatruntapi. sārvaseni. bindu. mauñjāyana. ulabha. sāvitrīputra. dāmanyādiḥ.
Nyāsa2:
dāmanyāditrigartaṣaṣṭhācchaḥ. , 5.3.116 "teṣu ceyaṃ smṛtiḥ" iti trigat
See More
dāmanyāditrigartaṣaṣṭhācchaḥ. , 5.3.116 "teṣu ceyaṃ smṛtiḥ" iti trigatrtaṣaṣṭhāḥ smayryante jñāyante'nayeti smṛtiḥ. sā punaḥ--"āhustrigatrtaṣaṣṭhān()" iti. ayamevāptapraṇītaślokaḥ eṣu ca trigatrtaṣaṣṭheṣu prathamapañcamau śivādyaṇantau, śeṣāstviñantāḥ. kecidataddhitāntameva pañcamaṃ paṭhanti. teṣāṃ brāhṛguptaśabdādeva ccho bhavati॥
Bālamanoramā1:
dāmanyādi. dānirādiryasya dāmanyādiḥ. trigartaḥ ṣaṣṭho yasya vargasya sa
trigart
See More
dāmanyādi. dānirādiryasya dāmanyādiḥ. trigartaḥ ṣaṣṭho yasya vargasya sa
trigartaṣaṣṭhaḥ. dāmanyādiśca trigatrtaṣaṣṭhaśceti samāhāra dvandvātpañcamī.
phalitamāha–dāmanyādibhyastrigartaṣaṣṭhebhyaśceti. āyudhajīvināṃ hi ṣaḍvargāḥ, tatra
ṣaṣṭhastrigatrto vargaḥ, tebhyaḥ ṣaḍvargebhya iti yāvat. ke te trigartaṣaṣṭhā
ityata āha–āhuriti. kauṇḍoparathaḥ, dāṇḍakiḥ, krauṣṭukiḥ, jālamāniḥ, brāāhṛguptaḥ,
jālakirityetān trigartaṣaṣṭhān āhurityarthaḥ. `jālaki'riti trigartasya
nāmāntaram. eteṣu ṣaṭsu kauṇḍoparathabrāāhṛguptaśabdau śivādyaṇantau. śeṣa iñantaḥ.
dāmādigaṇamudāharati–dāmanīya iti. dāmanireva dāmanīyaḥ. aulapīti. prakṛtipradarśanā. aulapīya
iti. aulapiśabdātsvārthe chaḥ. trigarteti. trigartaṣaṣṭhānāmudāharaṇasūcanamidam.
kauṇḍoparathīya iti. kauṇḍoparathaśabdātsvārthe chaḥ. dāṇḍakīya iti.
dāṇḍakiśabdātvārthe chaḥ. krauṣṭukīyaḥ, jālamānīyaḥ, brāāhṛguptīyaḥ, jālakīyaḥ–
ityapyudāhāryam.
Bālamanoramā2:
dāmanyāditrigartaṣaṣṭhācchaḥ , 5.3.116 dāmanyādi. dānirādiryasya dāmanyādiḥ. tri
See More
dāmanyāditrigartaṣaṣṭhācchaḥ , 5.3.116 dāmanyādi. dānirādiryasya dāmanyādiḥ. trigartaḥ ṣaṣṭho yasya vargasya sa trigartaṣaṣṭhaḥ. dāmanyādiśca trigatrtaṣaṣṭhaśceti samāhāra dvandvātpañcamī. phalitamāha--dāmanyādibhyastrigartaṣaṣṭhebhyaśceti. āyudhajīvināṃ hi ṣaḍvargāḥ, tatra ṣaṣṭhastrigatrto vargaḥ, tebhyaḥ ṣaḍvargebhya iti yāvat. ke te trigartaṣaṣṭhā ityata āha--āhuriti. kauṇḍoparathaḥ, dāṇḍakiḥ, krauṣṭukiḥ, jālamāniḥ, brāāhṛguptaḥ, jālakirityetān trigartaṣaṣṭhān āhurityarthaḥ. "jālaki"riti trigartasya nāmāntaram. eteṣu ṣaṭsu kauṇḍoparathabrāāhṛguptaśabdau śivādyaṇantau. śeṣa iñantaḥ. dāmādigaṇamudāharati--dāmanīya iti. dāmanireva dāmanīyaḥ. aulapīti. prakṛtipradarśanā. aulapīya iti. aulapiśabdātsvārthe chaḥ. trigarteti. trigartaṣaṣṭhānāmudāharaṇasūcanamidam. kauṇḍoparathīya iti. kauṇḍoparathaśabdātsvārthe chaḥ. dāṇḍakīya iti. dāṇḍakiśabdātvārthe chaḥ. krauṣṭukīyaḥ, jālamānīyaḥ, brāāhṛguptīyaḥ, jālakīyaḥ--ityapyudāhāryam.
Tattvabodhinī1:
dāmanyāditrigartaṣaṣṭhāt. samāhāradvandvātpañcamī. trigartaṣaṣṭhebhya iti.
yeṣā Sū #1539
See More
dāmanyāditrigartaṣaṣṭhāt. samāhāradvandvātpañcamī. trigartaṣaṣṭhebhya iti.
yeṣāmāyudhajīvināṃ ṣaṅantarvargāḥ, ṣaṣṭhavargastu trigartastebhya ityarthaḥ.
trigartavargaṣaṣṭhakāḥ ke ityākāṅkṣāyāmāha—āhustrigartaṣaṣṭhāṃśceti. atra
jānakayastrigartavargaḥ. teṣu ca trigartaṣaṣṭheṣu[tu]prathamapañcamau
kauṇḍoparathabrāāhṛguptaśabdau śivādyaṇantau, śeṣāstviñantāḥ. kecittu
ataddhitāntameva pañcamaṃ brāhṛguptaśabdaṃ paṭhanti. kauṇḍoparathīya iti. bahuvacane tu
kauṇḍorapathāḥ dāṇḍakaya ityādi.
Tattvabodhinī2:
dāmanyāditrāgartaṣaṣṭhācchaḥ 1539, 5.3.116 dāmanyāditrigartaṣaṣṭhāt. samāhāradva
See More
dāmanyāditrāgartaṣaṣṭhācchaḥ 1539, 5.3.116 dāmanyāditrigartaṣaṣṭhāt. samāhāradvandvātpañcamī. trigartaṣaṣṭhebhya iti. yeṣāmāyudhajīvināṃ ṣaṅantarvargāḥ, ṣaṣṭhavargastu trigartastebhya ityarthaḥ. trigartavargaṣaṣṭhakāḥ ke ityākāṅkṣāyāmāha---āhustrigartaṣaṣṭhāṃśceti. atra jānakayastrigartavargaḥ. teṣu ca trigartaṣaṣṭheṣu[tu]prathamapañcamau kauṇḍoparathabrāāhṛguptaśabdau śivādyaṇantau, śeṣāstviñantāḥ. kecittu ataddhitāntameva pañcamaṃ brāhṛguptaśabdaṃ paṭhanti. kauṇḍoparathīya iti. bahuvacane tu kauṇḍorapathāḥ dāṇḍakaya ityādi.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents