Kāśikāvṛttī1: vidyamānaṃ pūrvaṃ yasmāditi sapūrvaṃ prātipadikam, tasya pūrvaśabdena tadantavid See More
vidyamānaṃ pūrvaṃ yasmāditi sapūrvaṃ prātipadikam, tasya pūrvaśabdena tadantavidhiḥ.
sapūrvāt pratipadikāt pūrvaśabdāntātanena ityasminnarthe iniḥ pratyayo bhavati.
pūrvaṃ kṛtam anena kṛtapūrvī kaṭam. bhuktapūrvī odanam. sup supā iti samāsaṃ kṛtvā
taddhita utpādyate. yogadvayena ca anena pūrvādiniḥ 5-2-86), sapūrvac ca (*5,2.87
iti paribhāṣādvayaṃ jñāpyate, vyapadeśivadbhāvo 'prātipadikena, grahaṇavatā
prātipadikena tadantavidhir na asti iti.
Kāśikāvṛttī2: sapūrvāc ca 5.2.87 vidyamānaṃ pūrvaṃ yasmāditi sapūrvaṃ prātipadikam, tasya pūr See More
sapūrvāc ca 5.2.87 vidyamānaṃ pūrvaṃ yasmāditi sapūrvaṃ prātipadikam, tasya pūrvaśabdena tadantavidhiḥ. sapūrvāt pratipadikāt pūrvaśabdāntātanena ityasminnarthe iniḥ pratyayo bhavati. pūrvaṃ kṛtam anena kṛtapūrvī kaṭam. bhuktapūrvī odanam. sup supā iti samāsaṃ kṛtvā taddhita utpādyate. yogadvayena ca anena pūrvādiniḥ 5.2.85, sapūrvac ca 5.2.86 iti paribhāṣādvayaṃ jñāpyate, vyapadeśivadbhāvo 'prātipadikena, grahaṇavatā prātipadikena tadantavidhir na asti iti.
Nyāsa2: sapūrvācca. , 5.2.86 sahaśabdo vidyamānavacanaḥ. ata evāha--"vidyamānaṃ pūr See More
sapūrvācca. , 5.2.86 sahaśabdo vidyamānavacanaḥ. ata evāha--"vidyamānaṃ pūrvam()" iti. "vopasarjanasya" 6.3.71 iti sahasya sabhāvaḥ. "kṛtapūrvo kaṭamiti" nanu ca niṣṭha()ā karmaṇo'bhihitatvād()dvitīyā'tara na prāpanoti? naiṣa doṣaḥ; neyaṃ karmaṇi niṣṭhā, kiṃ tarhi? bhāve. yadāpi karmaṇi tadāpi na doṣaḥ; niṣṭhayā hi sāmānyaṃ karmābhihitam(), na viśeṣakarma. tasmādviśeṣakarmaṇo'nabhihitatvād()dvitīyā bhaviṣyati. nanu ca pūrvaṃ kṛtamityanekapadāvayavatvācca vākyamidam(). vākyasya cārthavatsamudāyānāṃ samāsagrahaṇaṃ niyamārthamiti prātipadikasaṃjñā nāsti. tatkathamataḥ pratyayaḥ? ityāha--"supsupā" ityādi.
"yogadvayena ca" ityādi. yadi "vyapadeśivadbhāvo'prātipadikena" (śāka. pa. 65) ityeṣā paribhāṣā na syāt? tadā "sapūrvātpūrvādiniḥ" ityekayogaṃ kuryāt? kiṃ yogavibhāgena! ekayoge hi sati kevalādapi vyapadeśivadbhāvena pratyayo bhaviṣyati. tadevamekayogena siddhe yat? "pūrvādiniḥ" 5.2.85 iti pṛthagyogaṃ karoti, tajjñāpayati--astīyaṃ paribhāṣā "vyapadeśivadbhāvo'prātipadikena" (śāka. pa. 65) iti. yadi vā "grahaṇavatā" (vyā. pa. 89) ityādikā paribhāṣā na syāt? "sapūrvācca" itīmaṃ yogaṃ na kuryāt(). "pūrvādiniḥ" 5.2.85 ityanenaiva hi kṛtapūrvītyādāvapi bhaviṣyati tadantavidhinā. tadeyaṃ pūrvayogeṇaiva pūrvaśabdādapi siddhe pratyaye yat? "sapūrvācca" itīmaṃ yogaṃ karoti tajjñāpayati---astīyaṃ paribhāṣā "grahaṇavatā prātipadikena tadantavidhirna bhavati" (vyā. pa. 89) iti॥
Laghusiddhāntakaumudī1: kṛtapūrvā.. Sū #1186
Laghusiddhāntakaumudī2: sapūrvācca 1186, 5.2.86 kṛtapūrvā॥
Bālamanoramā1: sapūrvācca. vidyamānapūrvādapi pūrvaśabdāduktaviṣaye iniḥ syādityarthaḥ.
pūrvān Sū #1862 See More
sapūrvācca. vidyamānapūrvādapi pūrvaśabdāduktaviṣaye iniḥ syādityarthaḥ.
pūrvāntāditi yāvat. prātapadikaviśeṣaṇatve'pi pratyayavidhau
tadantavidhipratiṣedhādaprāpte sūtramidam. kṛtapūrvī kaṭamiti. atra yadvaktavyaṃ
tatkartṛkarmaṇoḥ kṛtītyatroktam.
Bālamanoramā2: sapūrvācca 1862, 5.2.86 sapūrvācca. vidyamānapūrvādapi pūrvaśabdāduktaviṣaye ini See More
sapūrvācca 1862, 5.2.86 sapūrvācca. vidyamānapūrvādapi pūrvaśabdāduktaviṣaye iniḥ syādityarthaḥ. pūrvāntāditi yāvat. prātapadikaviśeṣaṇatve'pi pratyayavidhau tadantavidhipratiṣedhādaprāpte sūtramidam. kṛtapūrvī kaṭamiti. atra yadvaktavyaṃ tatkartṛkarmaṇoḥ kṛtītyatroktam.
Tattvabodhinī1: sapūrvācca. `anene'ti, pūrvasūtraṃ cānuvartate.
vidyamānapūrvakātpūrvaśabd Sū #1433 See More
sapūrvācca. `anene'ti, pūrvasūtraṃ cānuvartate.
vidyamānapūrvakātpūrvaśabdādanenetyasminnarthe iniḥ syāt.
`pūrvāntācce'tyetatphalitam. kṛtapūrvabīti. kṛtapūrvaśabdayoḥ `supsupā'iti
samāsaḥ. iha prātipadikādhikārāt `pūrvādini'rityanenaiva
pūrvaśabdāntaprātipadikātkṛtapūrvaśabdādinau siddhe `sapūrvācce'tyetat
`grahaṇavatā prātipadikena tadantatavidhirne'ti paribhāṣāṃ jñāpayati.
`kṛtapūrvī'tyetatsiddhaye `pūrvāntācce'ti svīkṛte tenaiva vyapadeśivadbhāvena
pūrvītyapi rūpe siddhe `pūrvādiniḥ'ityetat `vyapadeśivadbhāvo'prātipadikene'ti
paribhāṣāṃ jñāpayati.
Tattvabodhinī2: sapūrvācca 1433, 5.2.86 sapūrvācca. "anene"ti, pūrvasūtraṃ cānuvartate See More
sapūrvācca 1433, 5.2.86 sapūrvācca. "anene"ti, pūrvasūtraṃ cānuvartate. vidyamānapūrvakātpūrvaśabdādanenetyasminnarthe iniḥ syāt. "pūrvāntācce"tyetatphalitam. kṛtapūrvabīti. kṛtapūrvaśabdayoḥ "supsupā"iti samāsaḥ. iha prātipadikādhikārāt "pūrvādini"rityanenaiva pūrvaśabdāntaprātipadikātkṛtapūrvaśabdādinau siddhe "sapūrvācce"tyetat "grahaṇavatā prātipadikena tadantatavidhirne"ti paribhāṣāṃ jñāpayati. "kṛtapūrvī"tyetatsiddhaye "pūrvāntācce"ti svīkṛte tenaiva vyapadeśivadbhāvena pūrvītyapi rūpe siddhe "pūrvādiniḥ"ityetat "vyapadeśivadbhāvo'prātipadikene"ti paribhāṣāṃ jñāpayati.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents