Kāśikāvṛttī1:
tatra iti saptamīsamarthāt kālavācinaḥ prātipadikād dīyate, kāryam ityetayorarth
See More
tatra iti saptamīsamarthāt kālavācinaḥ prātipadikād dīyate, kāryam ityetayorarthayor
bhavavat pratyayo bhavati. yathā māse bhavaṃ māsikam. sāṃvatsarikam. prāvṛṣeṇyam.
vāsantikam. vāsantam. haimanam. haimantam. haimantikam. śāradam. vatiḥ
sarvasādṛśyārthaḥ. yogavibhāgaśca atra kartavyaḥ, tatra ca dīyate, yajñākhyebhyaḥ iti.
āgniṣṭemikaṃ bhaktam. rājasūyikam. vājapeyikam. kālādhikārasya pūrṇo 'vadhiḥ. ataḥ
paraṃ sāmānyena pratyayavidhānam.
Kāśikāvṛttī2:
tatra ca dīyate kāryaṃ bhavavat 5.1.96 tatra iti saptamīsamarthāt kālavācinaḥ p
See More
tatra ca dīyate kāryaṃ bhavavat 5.1.96 tatra iti saptamīsamarthāt kālavācinaḥ prātipadikād dīyate, kāryam ityetayorarthayor bhavavat pratyayo bhavati. yathā māse bhavaṃ māsikam. sāṃvatsarikam. prāvṛṣeṇyam. vāsantikam. vāsantam. haimanam. haimantam. haimantikam. śāradam. vatiḥ sarvasādṛśyārthaḥ. yogavibhāgaśca atra kartavyaḥ, tatra ca dīyate, yajñākhyebhyaḥ iti. āgniṣṭemikaṃ bhaktam. rājasūyikam. vājapeyikam. kālādhikārasya pūrṇo 'vadhiḥ. ataḥ paraṃ sāmānyena pratyayavidhānam.
Nyāsa2:
tatra ca dīyate kāryaṃ bhavavat?. , 5.1.95 "yathā māse bhavaṃ māsikam()&quo
See More
tatra ca dīyate kāryaṃ bhavavat?. , 5.1.95 "yathā māse bhavaṃ māsikam()" ityādi. "kālāṭṭhañ()" 4.3.11 iti. "prāvṛṣeṇyam()" iti. "prāvṛṣa eṇyaḥ" 4.3.17. "vāsantaṃ śāradam()" iti. sandhivelādisūtre 4.3.16 ṇāṇ(). "haimanam()" iti. "hemantācca" 4.3.21 iti, "sarvatrāṇca talopaśca" 4.3.22 iti. vatiḥ sādṛśyārthaḥ. "kālebhyo bhavavat()" 4.2.33 ityatraitadvyākhyātam(). tata evānugantavyam().
cakāraḥ kālādityanukarṣaṇārthaḥ, tena cānukṛṣṭatvāduttaratra nānuvatrtate, ata āha--"kālādhikārasya pūrṇo'vadhiḥ" ityādi. nanu ca yanmāse dīyate kāryaṃ ca tanmāse bhavati; māsādhāratvāt? tatsattāyāḥ. ataḥ "tatra bhavaḥ" (4.3.53) ityanenāṇaiva siddhamiti kimatideśena? evaṃ tena satyapi bhavatyarthe kāryadīyamānayoḥ kāryatāṃ dīyamānatāñca kālāntāt? taiḥ pratyayairapi khyāyayitumatideśaḥ. kiñcānena ca tatra bhavānāmapi na. tena sati tasmin? tadantavidheriṣṭatvād()dvayormāsayordīyate kāryaṃ vā--dvaimāsikamiti. athāpi kathañcidbhavārthe'pi tadantavidhirgṛhrate, evamapi "dvigoḥ" (4.1.88) iti luk? syāt(). nanu cātrāpi vidhāne satyatideśādeva luk? prāpnoti? vacanasāmathryān? pratyayamātrasyātideśo vijñāsyate, na sarvakāryāṇāmityadoṣaḥ॥
Bālamanoramā1:
tatra ca dīyate. `tatra dīyate' `tatra kārya'mityarthayoḥ saptamyantā Sū #1737
See More
tatra ca dīyate. `tatra dīyate' `tatra kārya'mityarthayoḥ saptamyantātkālavācino
bhavavatpratyayāḥ syurityarthaḥ. prāvṛṣeṇyamiti. `prāvṛṣa eṇyaḥ' iti bhavārthe
vihita ihāpi bhavati. śāradamiti. śaradi dīyate kāryaṃ vetyarthaḥ. sandhivelādyaṇbhave
vihita ihāpi bhavati. vastutastu tatra kāryaṃ dīyate ityarthe yajñākhyebhyo
bhavavatpratyayāḥ syurityarthaḥ. agniṣṭome dīyate bhaktam āgniṣyomikam.
kāryagrahaṇādigniṣṭome dīyate hiraṇyamityatra na bhavati. na hragniṣṭome hiraṇyaṃ
kriyata iti bhāṣye spaṣṭam. iti prāgvatīye ṭhañadhikāre kālādhikāraḥ.
Bālamanoramā2:
tatra ca dīyate kāryaṃ bhavavat 1737, 5.1.95 tatra ca dīyate. "tatra dīyate
See More
tatra ca dīyate kāryaṃ bhavavat 1737, 5.1.95 tatra ca dīyate. "tatra dīyate" "tatra kārya"mityarthayoḥ saptamyantātkālavācino bhavavatpratyayāḥ syurityarthaḥ. prāvṛṣeṇyamiti. "prāvṛṣa eṇyaḥ" iti bhavārthe vihita ihāpi bhavati. śāradamiti. śaradi dīyate kāryaṃ vetyarthaḥ. sandhivelādyaṇbhave vihita ihāpi bhavati. vastutastu tatra kāryaṃ dīyate ityarthe yajñākhyebhyo bhavavatpratyayāḥ syurityarthaḥ. agniṣṭome dīyate bhaktam āgniṣyomikam. kāryagrahaṇādigniṣṭome dīyate hiraṇyamityatra na bhavati. na hragniṣṭome hiraṇyaṃ kriyata iti bhāṣye spaṣṭam. iti prāgvatīye ṭhañadhikāre kālādhikāraḥ.
Tattvabodhinī1:
tatra ca. kālavācinaḥ saptamyantaddīyate kāryamityetayorarthayormavavatpratyaya Sū #1340
See More
tatra ca. kālavācinaḥ saptamyantaddīyate kāryamityetayorarthayormavavatpratyayaḥ
syāt. prāvṛṣeṇyamiti. `prāvṛṣa eṇya'iti bhavārthe vihitaḥ, sa ihāpyatidiśyata iti
bhāvaḥ. śāradamiti. `sandivelādyṛtunakṣatrebhyoṇ'. kālādhikārasya
pūrṇo'vadhiḥ.
Tattvabodhinī2:
tatra ca dīyate kārye bhavavat 1340, 5.1.95 tatra ca. kālavācinaḥ saptamyantaddī
See More
tatra ca dīyate kārye bhavavat 1340, 5.1.95 tatra ca. kālavācinaḥ saptamyantaddīyate kāryamityetayorarthayormavavatpratyayaḥ syāt. prāvṛṣeṇyamiti. "prāvṛṣa eṇya"iti bhavārthe vihitaḥ, sa ihāpyatidiśyata iti bhāvaḥ. śāradamiti. "sandivelādyṛtunakṣatrebhyoṇ". kālādhikārasya pūrṇo'vadhiḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents