1/7:kim iyam prāpte vibhāṣā āhosvit aprāpte |
2/7:katham ca prāpte katham vā aprāpte |
3/7:uvarṇāntāt iti vā nitye prāpte anyatra vā aprāpte |
4/7:havirapūpādibhyaḥ aprāpte |*
5/7:havirapūpādibhyaḥ aprāpte vibhāṣā |
6/7:prāpte nityaḥ vidhiḥ |
7/7:caravyāḥ taṇḍulāḥ |

havirviśeṣavācibhyo 'pūpā'dibhyaśca prātipadikebhyaḥ prakkrītīyeṣvartheṣu vibhāṣā yat pratyayo bhavati. āmikṣyaṃ dadhi, āmikṣīyaṃ dadhi. puroḍāśyāstaṇḍulāḥ, pūroḍāśīyāḥ. haviśśabdāt tu gavādiṣu paṭhān nityam eva bhavati. apūpādibhyaḥ apūpyam, apūpīyam. taṇḍulyam, taṇḍulīyam. apūpa. taṇḍula. abhyūṣa. abhyoṣa. pṛthuka. abhyeṣa. argala. musala. sūpa. kaṭaka. karṇaveṣṭaka. kiṇva. annavikārebhyaḥ. pūpa. sthūṇā. pīpa. aśva. patra. apūpādiḥ.

vibhāṣā havirapūpā'dibhyaḥ 5.1.4 havirviśeṣavācibhyo 'pūpā'dibhyaśca prātipadikebhyaḥ prakkrītīyeṣvartheṣu vibhāṣā yat pratyayo bhavati. āmikṣyaṃ dadhi, āmikṣīyaṃ dadhi. puroḍāśyāstaṇḍulāḥ, pūroḍāśīyāḥ. haviśśabdāt tu gavādiṣu paṭhān nityam eva bhavati. apūpādibhyaḥ apūpyam, apūpīyam. taṇḍulyam, taṇḍulīyam. apūpa. taṇḍula. abhyūṣa. abhyoṣa. pṛthuka. abhyeṣa. argala. musala. sūpa. kaṭaka. karṇaveṣṭaka. kiṇva. annavikārebhyaḥ. pūpa. sthūṇā. pīpa. aśva. patra. apūpādiḥ.

vibhāṣā havirapūpādibhyaḥ. , 5.1.4 haviḥśabdo gavādiṣu paṭha()te, tena tasmānnityaṃ yatā bhavitavyam(). atra haviṃrviśeṣāṇāṃ grahaṇam(), nasvarūpasyeti; ugavādisūtre svarūpaparibhāṣāyā upasthānāt(). na hi tatra sopatiṣṭhamānā kenaciniṃ()navāryate, tena svarūpasyaiva grahaṇam(). tatra svarūpagrahaṇe satīha svarūpaparibhāṣā nopatiṣṭhate; anyathā hi yadyatrāpi svarūpagrahaṇaṃ syāt(), tataḥ svatantra ekasmāt? śabdāt? nityaśca yato vidhiḥ syādanityaścetyubhayamekatra nopapadyata iti na bhavati viparyayaḥ. atha vā-haviḥśabdasyehi pṛthagupādānādarthapradhānatvamavasīyate, anyathā hrapūpādiṣveva paṭhediti. "annavikārebhyaśca" iti. annavikāraḥ=annaprakārāḥ, te ca pratayayamutpādayanti vibhāṣā-udanyāḥ, udanīyā iti. yadyevam(), apūpādīnāṃ kiṇvaparyantānāmatra vikāratvādeva siddhatvāt? pāṭho'narthako jāyate? yadā tarhi kenacidākārasādṛśyenāpūpādayo'rthāntare upacaryante, tadarthameṣāṃ pāṭhaḥ. kiṃñcānnavikāragrahaṇenāpūpādiṣu pratyamicchata ihāpi syāt()--yavāpūpāḥ, vrīhitaṇḍulā iti. pratipadapāṭhe tu grahaṇavattvāt? tadandavidhiḥ paryudasto bhavati. nanu ca "asamāse niṣkādibhyaḥ" 5.1.20 ityasamāsagrahaṇādbhavitavyamevātra tadantavidhinā, etenāsamāsagrahaṇena pūrvatra tadantavidhirastītyeṣo'rthaḥ pratipādyate? satyametat(); apūpādiṣu pratipadapāṭhasāmathryānna bhaviṣyati॥

vibhāṣā haviḥ. havirviśeṣavācibhyo'pūpādibhyaśca prākkrītīyeṣvartheṣu yadvā syādityarthaḥ. pakṣe chaḥ. āmikṣyaṃ dadhīti. āmikṣāyai hitamityarthaḥ. tapte payasi dadhni nikṣipte sati yaddhnībhūtaṃ niṣpadyate sā āmikṣetyucyate.

vibhāṣā havirapūpādibhyaḥ 1642, 5.1.4 vibhāṣā haviḥ. havirviśeṣavācibhyo'pūpādibhyaśca prākkrītīyeṣvartheṣu yadvā syādityarthaḥ. pakṣe chaḥ. āmikṣyaṃ dadhīti. āmikṣāyai hitamityarthaḥ. tapte payasi dadhni nikṣipte sati yaddhnībhūtaṃ niṣpadyate sā āmikṣetyucyate.

vibhāṣā havirapūpādibhyaḥ. gavādiṣu haviḥśabdasya pāṭhādiha haviviśeṣaṇāṃ grahaṇam. na ca gavādiṣveva havirviśeṣaṇāṃ grahaṇaṃ kiṃ na syāditi vācyam, asaṃjātaviro?dhitvena tatra svarūpagrahaṇasya nyāyyatvāt. apūpyamiti. apūpebhyo hitaṃ cūrṇamityarthaḥ. apūpa, taṇḍula, pṛthak, musala, karṇaveṣṭaketyādyapūpādigaṇe annavikārebhyeśceti paṭha\ufffdte. annavikārāḥ=annaprakārā adanīyaviśeṣāstebhyo yadvā syāditi tadarthaḥ. ādanyā odanīyāstaṇḍulāḥ. evaṃ cānenaiva gaṇasūtreṇa siddhe apūpādīnāṃ keṣācidgaṇe pāṭhaḥ prapañcārthaḥ.

vibhāṣā havirapūpādibhyaḥ 1267, 5.1.4 vibhāṣā havirapūpādibhyaḥ. gavādiṣu haviḥśabdasya pāṭhādiha haviviśeṣaṇāṃ grahaṇam. na ca gavādiṣveva havirviśeṣaṇāṃ grahaṇaṃ kiṃ na syāditi vācyam, asaṃjātaviro()dhitvena tatra svarūpagrahaṇasya nyāyyatvāt. apūpyamiti. apūpebhyo hitaṃ cūrṇamityarthaḥ. apūpa, taṇḍula, pṛthak, musala, karṇaveṣṭaketyādyapūpādigaṇe annavikārebhyeśceti paṭha()te. annavikārāḥ=annaprakārā adanīyaviśeṣāstebhyo yadvā syāditi tadarthaḥ. ādanyā odanīyāstaṇḍulāḥ. evaṃ cānenaiva gaṇasūtreṇa siddhe apūpādīnāṃ keṣācidgaṇe pāṭhaḥ prapañcārthaḥ.