Kāśikāvṛttī1:
ārhātityeva. saṅkhyāyā atyantāyā aśadantāyāśca kan pratyayo bhavati ārhīyeṣu
art
See More
ārhātityeva. saṅkhyāyā atyantāyā aśadantāyāśca kan pratyayo bhavati ārhīyeṣu
artheṣu. ṭhaño 'pavādaḥ. pañcabhiḥ krītaḥ pañcakaḥ paṭaḥ. bahukaḥ. gaṇakaḥ. atiśadantāyāḥ iti
kim? sāptatikaḥ. cātvāriṃśatkaḥ. arthavatastiśabdasya grahaṇāḍ ḍateḥ paryudāso na
bhavati, katikaḥ.
Kāśikāvṛttī2:
saṅkhyāyā atiśadantāyāḥ kan 5.1.22 ārhātityeva. saṅkhyāyā atyantāyā aśadantāyāś
See More
saṅkhyāyā atiśadantāyāḥ kan 5.1.22 ārhātityeva. saṅkhyāyā atyantāyā aśadantāyāśca kan pratyayo bhavati ārhīyeṣu artheṣu. ṭhaño 'pavādaḥ. pañcabhiḥ krītaḥ pañcakaḥ paṭaḥ. bahukaḥ. gaṇakaḥ. atiśadantāyāḥ iti kim? sāptatikaḥ. cātvāriṃśatkaḥ. arthavatastiśabdasya grahaṇāḍ ḍateḥ paryudāso na bhavati, katikaḥ.
Nyāsa2:
saṃkhyāyā atiśadantāyāḥ kan?. , 5.1.22 "pañcakaḥ paṭaḥ" iti. laukikyāḥ
See More
saṃkhyāyā atiśadantāyāḥ kan?. , 5.1.22 "pañcakaḥ paṭaḥ" iti. laukikyāḥ saṃkhyāyā udāharaṇam(). "bahukaḥ" ityādi. paribhāṣitāyāḥ. "catvāriṃśatkaḥ" iti. "isusuktāntāt? kaḥ" 7.3.51.
"arthavartāstaśabdasya grahaṇāt()" iti. arthavadgrahaṇaparibhāṣayā (vyā.pa.1.). "ḍateḥ paryudāso na bhavati" iti. śabdāpekṣayā'vayavaṣaṣṭhīti. pratyayasya ya ekadeśastiśabdastasya paryudāso na bhavati, na hrayamarthavān(). "katikaḥ" iti. kiṃ parimāṇameṣāmiti "kimaḥ saṃkhyāparimāṇe ḍati ca" 5.2.41 iti ḍatiḥ, "ṭeḥ" 6.4.143 iti ṭilopaḥ. katibhiḥ krītamiti vigṛhra kan(). yadyarthavatastiśabdasya grahaṇam, navateryastiśabdastasyāpi paryudāso na prāpnoti; navatiśabda eva hi samudāyaḥ saṃkhyāviśeṣeṇārthavān(), na tadekadeśastiśabdaḥ? naiṣa doṣaḥ; navatiśabde yo navaśabdaḥ so'nekārthaḥ. tathā ca saṃkhyāviśeṣāvagatamato navaśabdāt? paro yastiśabdastata eta vijñāyate; tadbhāve bhāvāt(). aśītiśabdasya tarhi tiśabdasya paryudāso na prāpnoti, nāsāvarthavān()? nāpi tataḥ pūrvo yo'śīśabdastasya kaścidartho'sti, samudāya eva tu saṃkyāviśeṣeṇārthavān? naitadasti; yadyapyaśī-itiśabdasya na kaścanārthaḥ prakāśate, tathāpi pratijñāyate. aśītiśabdo hrevaṃ vyutpādyate--aṣṭānāṃ daśānāmaśībhāvaḥ, tiśabdaśca pratyayaḥ. ya evāṣṭānāṃ daśānāmārthaḥ so'śīśabdasya, yastu saṃkhaghyāviśeṣaḥ so'yaṃ tiśabdasyaiveti, tatastasya nānarthakyam(). evamapi viśateḥ pratiṣedho na sidhyati? sa hrevaṃ vyutpādyate--dvayordaśatorvinbhāvaḥ, śatiṃśca pratyaḥ. tatra śatipratyayāt? pūrvasya bhāgasya dvayordaśatoryo'rthaḥ sa eva pratijñāyate śatipratyasya, saṃkhāyaviśeṣaḥ, tiśabdasya na kaścit(). iṣṭameva tat(). saṃgrāhitaḥ kan? viṃśateḥ--"tadiṃ()vaśatikam()" iti. atha "atiśadantāyāḥ" ityatrāntagrahaṇaṃ kimartham(), atiśacchabdasya na prāgvatīyatvāt? pratyayagrahaṇaparibhāṣayaiva (pu.pa.la.vṛ.44) tadantavidhirbhaviṣyati/ evadeva tarhi prayojanam()--anayacā paribhāṣayā tadantavidhirmā bhūditi. kiñca syāt()? ihaikasaptatyā krīta iti pratiṣedho na syāt(); ekasaptadaśatastipratyayasyāvidhānāt(). antagrahaṇe tu kriyamāṇe sati samudāyasyānte tiśabdaḥ śruyata ityatrāpi pratiṣedhaḥ siddho bhavati॥
Bālamanoramā1:
sahkhyāyāḥ. tiśca śaśca tiśatau, tau ante yasyāḥ sā tiśadantā, na tiśadantā
ati Sū #1665
See More
sahkhyāyāḥ. tiśca śaśca tiśatau, tau ante yasyāḥ sā tiśadantā, na tiśadantā
atiśadantā. dvandvagarbhabahuvrīhigarbho nañtatpuruṣaḥ. sāptatika iti. saptatyā
krīta ityarthaḥ. `tena krīta'miti ṭhañ. cātvāriṃśatka iti. catvāriṃśatā krīta
ityarthaḥ. `tena krīta'miti ṭhañaṣṭhasya takārātparatvātkaḥ.
Bālamanoramā2:
saṅkhyāyā atiśadantāyāḥ kan 1665, 5.1.22 sahkhyāyāḥ. tiśca śaśca tiśatau, tau an
See More
saṅkhyāyā atiśadantāyāḥ kan 1665, 5.1.22 sahkhyāyāḥ. tiśca śaśca tiśatau, tau ante yasyāḥ sā tiśadantā, na tiśadantā atiśadantā. dvandvagarbhabahuvrīhigarbho nañtatpuruṣaḥ. sāptatika iti. saptatyā krīta ityarthaḥ. "tena krīta"miti ṭhañ. cātvāriṃśatka iti. catvāriṃśatā krīta ityarthaḥ. "tena krīta"miti ṭhañaṣṭhasya takārātparatvātkaḥ.
Tattvabodhinī1:
tyantaśadantāyā iti. tyantasahitā śadantetyuttarapadalopī samāsaḥ.tha pañcaka i Sū #1285
See More
tyantaśadantāyā iti. tyantasahitā śadantetyuttarapadalopī samāsaḥ.tha pañcaka iti.
laukikyāḥ saṅkhyāyā udāharaṇam. bahuka iti. pāribhāṣikyāḥ. sāptatika iti. ṭhaño
ñittvādādivṛddhiḥ. ṭhasyekādeśe `yasyeti ce'tīkāralopaḥ. arthavatastiśabdasya
grahaṇāḍḍatyavayavasya tiśabdasya paryudāso na bhavatiṣa. katikaḥ. cātvāriṃśatka iti.
`isusuktāntātkaḥ'.
Tattvabodhinī2:
saṅkhyāyā atiśadantāyāḥ kan 1285, 5.1.22 tyantaśadantāyā iti. tyantasahitā śadan
See More
saṅkhyāyā atiśadantāyāḥ kan 1285, 5.1.22 tyantaśadantāyā iti. tyantasahitā śadantetyuttarapadalopī samāsaḥ.tha pañcaka iti. laukikyāḥ saṅkhyāyā udāharaṇam. bahuka iti. pāribhāṣikyāḥ. sāptatika iti. ṭhaño ñittvādādivṛddhiḥ. ṭhasyekādeśe "yasyeti ce"tīkāralopaḥ. arthavatastiśabdasya grahaṇāḍḍatyavayavasya tiśabdasya paryudāso na bhavatiṣa. katikaḥ. cātvāriṃśatka iti. "isusuktāntātkaḥ".
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents