1/12:ākālāt nipātanānarthakyam ṭhañprakaraṇāt |*
2/12:ākālāt nipātanam narthakam |
3/12:kim kāraṇam |
4/12:ṭhañprakaraṇāt |
5/12:ṭhañ prakṛtaḥ |
6/12:saḥ anuvartiṣyate |
7/12:idam tarhi prayojanam |
8/12:etasmin viśeṣe nipātanam kariṣyāmi samānakālasya ādyantavivakṣāyām iti |
9/12:ākālāt ṭhan ca |*
10/12:ākālāt ṭhan ca vaktavyaḥ |
11/12:ākālikī |
12/12:ākālikā |

ākālikaṭiti nipātyate ādyantavacane. samānakālaśabdasya ākālaśabda ādeśaḥ. ādyantayośca etad viśeṣaṇam. ikaṭ pratyayaśca nipātyate. samānakālau ādyantau asya ākālikaḥ stanayitnuḥ. ākālikī vidyut. janmanā tulyakālavināśā. utpādānantaraṃ vināśinītyarthaḥ. ākālāṭ ṭhaṃśca. cāt ṭhañ ca. ākālikā vidyut. ṭhañaḥ pūrṇo 'vadhiḥ.

ākālikaḍādyantavacane 5.1.114 ākālikaṭiti nipātyate ādyantavacane. samānakālaśabdasya ākālaśabda ādeśaḥ. ādyantayośca etad viśeṣaṇam. ikaṭ pratyayaśca nipātyate. samānakālau ādyantau asya ākālikaḥ stanayitnuḥ. ākālikī vidyut. janmanā tulyakālavināśā. utpādānantaraṃ vināśinītyarthaḥ. ākālāṭ ṭhaṃśca. cāt ṭhañ ca. ākālikā vidyut. ṭhañaḥ pūrṇo 'vadhiḥ.

ākālikaḍadyentavacane. , 5.1.113 ādiḥ=janma, antaḥ=vināśaḥ, tayorvacanamādyantavacanam(). tasmin? satyetannipātanam(). "samānakālāvādyantāvasya" iti. nanu cotpadanavināśayorayaugapadyāt? samanakālatvaṃ na sambhavati, na hranena janmanāśayorekakālatā pratipadyate, kiṃ tarhi? vidyudāderanavasthāyitvapradarśanaparatvādasyetyata āha--"utpādānantaraṃ vināśinītyarthaḥ" iti. "ākālāṭṭhaṃśca" iti. yadā ṭhan? tadā--ākālikā. yadā ṭhañ? tadā--ākālikī. ākālaśabdaścāyaṃ "āṅ? maryādābhividhyoḥ" 2.1.12 ityavyayībhāvaḥ. ā kālādākālam()--"kugatiprādayaḥ" 2.2.18 iti, tatpuruṣo vā--āvṛttaḥ kāla ākāla iti॥

ākālikaṭ. samānakālāviti bahuvrīhiḥ. ādyantāviti. uttapattivanāśādityarthaḥ. samānakālasyeti. samānakālaśabdasya ikapratyaye pare ākālādeśo nipātyata ityarthaḥ nanūtpattivināśayokekakālikatvamasaṃbhavaparāhatamityata āha–āśu vināśīti. lakṣaṇāṃ vinaivāha- -pūrvadine iti. \r\nākālāṭṭhaṃśceti. ākālaśabdādādyantavacanāṭṭhanpratyayaśca vaktavya ityarthaḥ. cāṭṭhañ. ākālikā vidyuditi. ṭhani ṭāp. ṭhañi tu ṅīp. ākālikī. arthaḥ prāgvat. * itaḥ ṣaḍiti. `ṛṣī gatau' ityataḥ prāgityarthaḥ.

ākālikaḍādyantavacane 363, 5.1.113 ākālikaṭ. samānakālāviti bahuvrīhiḥ. ādyantāviti. uttapattivanāśādityarthaḥ. samānakālasyeti. samānakālaśabdasya ikapratyaye pare ākālādeśo nipātyata ityarthaḥ nanūtpattivināśayokekakālikatvamasaṃbhavaparāhatamityata āha--āśu vināśīti. lakṣaṇāṃ vinaivāha--pūrvadine iti. ākālāṭṭhaṃśceti. ākālaśabdādādyantavacanāṭṭhanpratyayaśca vaktavya ityarthaḥ. cāṭṭhañ. ākālikā vidyuditi. ṭhani ṭāp. ṭhañi tu ṅīp. ākālikī. arthaḥ prāgvat. ***** iti bālamanoramāyām prāgvatīyasya ṭhañaḥ pūrṇo'vadhiḥ. *****tiṅante tudādayaḥ.atha śavikaraṇā dhātavo nirūpyante. itaḥ ṣaḍiti. "ṛṣī gatau" ityataḥ prāgityarthaḥ.

ākāla ādeśa iti. `nipātyate'iti śeṣaḥ. ādyantau yasyetyādi. asyetyadhikārātṣaṣṭha\ufffdrthe ikaṭ pratyayo nipātyata iti bhāvaḥ.\r\nākālāṭṭhaṃśca. ākālāṭṭhaṃśceti. vārtikamidam. pūrṇo'vadhiḥ.\t\r\niti tattvabodhinyāṃ ṭhañadhikāraḥ. tudādayaḥ.

ākālikaḍādyantavacane 317, 5.1.113 ākāla ādeśa iti. "nipātyate"iti śeṣaḥ. ādyantau yasyetyādi. asyetyadhikārātṣaṣṭha()rthe ikaṭ pratyayo nipātyata iti bhāvaḥ.ākālāṭṭhaṃśca. ākālāṭṭhaṃśceti. vārtikamidam. ṭhañaḥ pūrṇo'vadhiḥ. iti tattvabodhinyāṃ ṭhañadhikāraḥ. tiṅante tudādayaḥ.