Kāśikāvṛttī1: 
bilva ityevam ādibhyo 'ṇ pratyayo bhavati vikārāvayavayorarthayoḥ. yathāyogam
añ 
See More
bilva ityevam ādibhyo 'ṇ pratyayo bhavati vikārāvayavayorarthayoḥ. yathāyogam
añmayaṭorapavādaḥ. bilvasya vikāro 'vayavo vā bailvaḥ. gavedhukāśabdo 'tra paṭhyate, tataḥ
kopadhāteva siddhe mayaḍbādhanārthaṃ grahaṇam. vilva. vrīhi. kāṇḍa. mudag. masūra.
godhūma. ikṣu. veṇu. gavedhukā. karpāsī. pāṭalī. karkandhū. kuṭīra. bilvādiḥ.
Kāśikāvṛttī2: bilvā'dibhyo 'ṇ 4.3.136 bilva ityevam ādibhyo 'ṇ pratyayo bhavati vikārāvayavay See More
bilvā'dibhyo 'ṇ 4.3.136 bilva ityevam ādibhyo 'ṇ pratyayo bhavati vikārāvayavayorarthayoḥ. yathāyogam añmayaṭorapavādaḥ. bilvasya vikāro 'vayavo vā bailvaḥ. gavedhukāśabdo 'tra paṭhyate, tataḥ kopadhāteva siddhe mayaḍbādhanārthaṃ grahaṇam. vilva. vrīhi. kāṇḍa. mudag. masūra. godhūma. ikṣu. veṇu. gavedhukā. karpāsī. pāṭalī. karkandhū. kuṭīra. bilvādiḥ.
Nyāsa2: bilvādibhyo'ṇ. , 4.3.134 "añmayaṭorapavādaḥ" iti. yadatrānudāttādi tas See More
bilvādibhyo'ṇ. , 4.3.134 "añmayaṭorapavādaḥ" iti. yadatrānudāttādi tasmāt "anudāttādeśca" 4.3.138 iti prāptasyāño'pavādaḥ. yad()vṛddhaṃ tataḥ "nityaṃ vṛddhaśarādibhyaḥ" 4.3.142 iti mayaṭaḥ. tatra bilvaśabdasya prātipadikasvareṇāntodāttatve prāpte "bilvatiṣyayorvāntasvaritatvam" (phi.sū.1.23) iti svaritatvaṃ bhavati, udātto vā. "vrīhimudga" śabdau ghṛtāditvādantodāttau. "masūragodhūma" śabdau "laghāvante dvayośca bahvaṣo guruḥ" (phi.sū.2.42) iti madhyodāttau. evaṃ "gavedhukā" śabdo'pi. iṣeḥ ksuḥ, "ikṣuḥ". pratyayasvareṇāntodāttaḥ. "veṇuḥ" śabdo'pi "vibhāṣā veṇvindhānayoḥ" 6.1.209 itipakṣe'ntodātta eva. "karpāsīpāṭalī" śabdau "jāterastrīviṣayādayopadhāt" iti ṅīṣantau. ṅīṣpratyayāntatvānṅīṣptyayasvareṇāntodāttau. "karkandhū" śabdaḥ "andūdṛgbhūjambūkaphelūkarkandhūdidhiṣūḥ" (da.u.1.176) iti nipātanānmadhyodāttaḥ. "kuṭīra" śabdaḥ "laghāvante" (phi.sū.2.42) ityādinā madhyodāttaḥ. sarva ete "anudāttaṃ padamekavarjam" 6.1.152 ityanudāttādayaḥ. tenāñbādhanārthaṃ grahaṇamiti. athāṇgrahaṇaṃ kimartham, na bilvādibhyo yathāvihitamevocyeta? naivaṃ śakyam; pāṭalīśabdo hratra vṛddhaḥ paṭha()te, tasmādaño bādhake mayaṭi prāpte punarvacanādañeva syāt. aṇgrahaṇāt tvaṇeva bhavati. tasmādaṇgrahaṇaṃ kriyate॥
"yathāyogam" iti. prāṇyoṣadhivṛkṣebhyo vikārāvayavayoḥ, anyebhyastu vikāramātra ityeṣo yatāyogārthaḥ. "año'pavādaḥ" iti. "orañ" 4.3.137, "anudāttādeḥ" 4.3.138 ityetābhyāṃ prāptasya. "tittiḍīkamāṇḍūka dardurūkamadhūka"śabdāḥ "laghāvante" (phi.sū.2.42) ityādinā madhyodāttāḥ,tenānudāttādayo bhavanti॥
Bālamanoramā1: vilvādibhyo'ṇ. eṣu prāṇyoṣadhivṛkṣebhyaḥ avayave vikāre ca, itarebhyastu
vikāre Sū #1495 See More
vilvādibhyo'ṇ. eṣu prāṇyoṣadhivṛkṣebhyaḥ avayave vikāre ca, itarebhyastu
vikāre aṇ syādityarthaḥ. bailvamiti. bilvasyāvayavo vikāro vetyarthaḥ. bilva,
vrīhi kāṇḍa, mudga, masūra, godhūma, ikṣu, veṇu, gavedhuka, kārpāsī, pāṭalī,
karkandhū, kaṭī'ti bilvādayaḥ. tatra gavedukasya `kopadhācce'tyaṇi siddhe
mayaḍbādhanārthamiha pāṭhaḥ. itareṣāṃ tu `anudāttādeśce'tyaño bādhanārthamiti kaustubhe
vistaraḥ.
Bālamanoramā2: bilvādibhyo'ṇ 1495, 4.3.134 vilvādibhyo'ṇ. eṣu prāṇyoṣadhivṛkṣebhyaḥ avayave vik See More
bilvādibhyo'ṇ 1495, 4.3.134 vilvādibhyo'ṇ. eṣu prāṇyoṣadhivṛkṣebhyaḥ avayave vikāre ca, itarebhyastu vikāre aṇ syādityarthaḥ. bailvamiti. bilvasyāvayavo vikāro vetyarthaḥ. bilva, vrīhi kāṇḍa, mudga, masūra, godhūma, ikṣu, veṇu, gavedhuka, kārpāsī, pāṭalī, karkandhū, kaṭī"ti bilvādayaḥ. tatra gavedukasya "kopadhācce"tyaṇi siddhe mayaḍbādhanārthamiha pāṭhaḥ. itareṣāṃ tu "anudāttādeśce"tyaño bādhanārthamiti kaustubhe vistaraḥ.
Tattvabodhinī1: bilvādibhyo'ṇ. añmayaṭorapavādaḥ. bilva vrāhi kāṇḍa mudga masūra godhūna ikṣu
k Sū #1164 See More
bilvādibhyo'ṇ. añmayaṭorapavādaḥ. bilva vrāhi kāṇḍa mudga masūra godhūna ikṣu
karpāsī veṇvādayo–bilvādayaḥ.
Tattvabodhinī2: bilvādibhyo'ṇ 1164, 4.3.134 bilvādibhyo'ṇ. añmayaṭorapavādaḥ. bilva vrāhi kāṇḍa See More
bilvādibhyo'ṇ 1164, 4.3.134 bilvādibhyo'ṇ. añmayaṭorapavādaḥ. bilva vrāhi kāṇḍa mudga masūra godhūna ikṣu karpāsī veṇvādayo--bilvādayaḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents
