Kāśikāvṛttī1:
acittārthebhyo hastidhenuśabdābhyāṃ ca ṭhak pratyayo bhavati tasya samūhaḥ ityet
See More
acittārthebhyo hastidhenuśabdābhyāṃ ca ṭhak pratyayo bhavati tasya samūhaḥ ityetasmin
viṣaye. aṇañorapavādaḥ. apūpānāṃ samūhaḥ āpūpikam. śāṣkulikam. hāstikam. dhainukam.
dhenoranaña iti vaktavyam. ādhenavam.
Kāśikāvṛttī2:
acittahastidhenoṣ ṭhak 4.2.47 acittārthebhyo hastidhenuśabdābhyāṃ ca ṭhak praty
See More
acittahastidhenoṣ ṭhak 4.2.47 acittārthebhyo hastidhenuśabdābhyāṃ ca ṭhak pratyayo bhavati tasya samūhaḥ ityetasmin viṣaye. aṇañorapavādaḥ. apūpānāṃ samūhaḥ āpūpikam. śāṣkulikam. hāstikam. dhainukam. dhenoranaña iti vaktavyam. ādhenavam.
Nyāsa2:
acittahastidhenoṣṭhak. , 4.2.46 "acita" iti. arthapradhānatvānnirdeśas
See More
acittahastidhenoṣṭhak. , 4.2.46 "acita" iti. arthapradhānatvānnirdeśasyārthasyedaṃ grahaṇam, na svarūpasya, tenācittavācibhyaṣṭhagvijñāyata ityāha-- "acittavācibhyaḥ śabdebhyaḥ" iti. hastidhenuśabdayośca śabdapradhānatvānnirdeśasya svarūpagrahaṇam. ata eva "hastidhenuśabdābhyām" iti.
"{dhenoranaña iti vaktavyam-- iti vārtikapāṭhaḥ.} adhenoriti vaktavyam" iti. dhenuśabdādanañpūrvāṭṭhag bhavatītyedartharūpaṃ vyākhyeyamityarthaḥ. tatredaṃ vyākhyānam-- vakṣyamāṇamihānyatarasyāṃgrahaṇamubhayorapi yogayoḥ śeṣo vijñāyate, vyavasthivibhāṣā ca.tena dhenuśabdādanañpūrvādeva bhavatīti, na nañpūrvāditi. "ādhenavam" iti. "utsādibhyo'ñ" 4.1.86. nanu ca dhenuśabdastatra paṭha()te, tatkathamadhenuśabdādbhavatīti?tatrāpi tadantavidheḥ sambhavāt. tat kathaṃ vijñāyate? vaṣkayāsa iti vaṣkayaśabdasya samāse pratiṣedhāt. vaṣkayaśabdāddhi pratyayavidhānam, govaṣkayaśabdānna prāpnoti,kiṃ samāsapratiṣedhena? itaḥ pratiṣedhādvijñāyate-- asti tatra tadantavidhiriti॥
Laghusiddhāntakaumudī1:
Sū #1054
Laghusiddhāntakaumudī2:
acittahastidhenoṣṭhak 1054, 4.2.46
Bālamanoramā1:
acittahasti. acittāḥ=aprāṇinaḥ, tadvācibhyaḥ, hastiśabdāddhenuśabdācca
samūhe ṭ Sū #1237
See More
acittahasti. acittāḥ=aprāṇinaḥ, tadvācibhyaḥ, hastiśabdāddhenuśabdācca
samūhe ṭhak syādityarthaḥ. sāktukamiti. saktūnāṃ samūha iti vigrahaḥ.
`isusuktāntātkaḥ' ityukaḥ paratvāṭṭhasya kaḥ ādivṛddhiḥ. hāstikamiti. hastināṃ
samūha iti vigrahaḥ. ṭhak ikaḥ. ṭilopaḥ. ādivṛddhiḥ. dhainukamiti. dhenūnāṃ samūha iti
vigrahaḥ. ukaḥ paratvāṭṭhasya kaḥ. ādivṛddhiḥ.
Bālamanoramā2:
acittahastidhenoṣṭhak 1237, 4.2.46 acittahasti. acittāḥ=aprāṇinaḥ, tadvācibhyaḥ,
See More
acittahastidhenoṣṭhak 1237, 4.2.46 acittahasti. acittāḥ=aprāṇinaḥ, tadvācibhyaḥ, hastiśabdāddhenuśabdācca samūhe ṭhak syādityarthaḥ. sāktukamiti. saktūnāṃ samūha iti vigrahaḥ. "isusuktāntātkaḥ" ityukaḥ paratvāṭṭhasya kaḥ ādivṛddhiḥ. hāstikamiti. hastināṃ samūha iti vigrahaḥ. ṭhak ikaḥ. ṭilopaḥ. ādivṛddhiḥ. dhainukamiti. dhenūnāṃ samūha iti vigrahaḥ. ukaḥ paratvāṭṭhasya kaḥ. ādivṛddhiḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents