Kāśikāvṛttī1:
tehuḥ kāraṇam. hetumat phalam. hetubhūte hetumati cārthe vartamānād dhātoḥ liṅ
p
See More
tehuḥ kāraṇam. hetumat phalam. hetubhūte hetumati cārthe vartamānād dhātoḥ liṅ
pratyayo bhavati. sarvalakārāṇām apavādaḥ. dakṣiṇena ced yāyānna śakaṭaṃ paryābhavet. yadi
kamalakamāhvayenna śakaṭaṃ paryābhavet. dakṣiṇena ced yāsyati na śakaṭaṃ paryābhaviṣyati.
tatra vibhāṣāgrahaṇaṃ tāvadanantaram eva anuvartate. liṅiti vartamāne punar liṅgrahaṇaṃ
kālaviśeṣapratipattyartham. tena iha na bhavati, hanti iti palāyate, varṣati iti dhāvati.
kriyātipattau lṛṅ bhavati.
Kāśikāvṛttī2:
hetuhetumator liṅ 3.3.156 tehuḥ kāraṇam. hetumat phalam. hetubhūte hetumati cār
See More
hetuhetumator liṅ 3.3.156 tehuḥ kāraṇam. hetumat phalam. hetubhūte hetumati cārthe vartamānād dhātoḥ liṅ pratyayo bhavati. sarvalakārāṇām apavādaḥ. dakṣiṇena ced yāyānna śakaṭaṃ paryābhavet. yadi kamalakamāhvayenna śakaṭaṃ paryābhavet. dakṣiṇena ced yāsyati na śakaṭaṃ paryābhaviṣyati. tatra vibhāṣāgrahaṇaṃ tāvadanantaram eva anuvartate. liṅiti vartamāne punar liṅgrahaṇaṃ kālaviśeṣapratipattyartham. tena iha na bhavati, hanti iti palāyate, varṣati iti dhāvati. kriyātipattau lṛṅ bhavati.
Laghusiddhāntakaumudī1:
Sū #768
Laghusiddhāntakaumudī2:
hetuhetumatorliṅ 768, 3.3.156 vā syāt. kṛṣṇaṃ nameccetsukhaṃ yāyāt. kṛṣṇaṃ naṃsy
See More
hetuhetumatorliṅ 768, 3.3.156 vā syāt. kṛṣṇaṃ nameccetsukhaṃ yāyāt. kṛṣṇaṃ naṃsyati cetsukhaṃ yāsyati. (bhaviṣyatyeveṣyate). neha. hantīti palāyate॥ vidhinimantraṇeti liṅ. vidhiḥ preraṇaṃ bhṛtyādernikṛṣṭasya pravartanam. yajeta॥ nimantraṇaṃ niyogakaraṇam, āvaśyake śrāddhabhojanādau dauhitrādeḥ pravartanam. iha bhuñjīta॥ āmantraṇaṃ kāmacārānujñā. ihāsīta॥ adhīṣṭaṃ satkārapūrvako vyāpāraḥ. putramadhyāpayed bhavān॥ saṃpraśnaḥ saṃpradhāraṇam. kiṃ bho vedamadhīyīya uta tarkam॥ prārthanaṃ yācñā. bho bhojanaṃ labheya. evaṃ loṭ॥
Bālamanoramā1:
hetuhetumatorliṅ. pūrvasūtrādvibhāṣānuvṛtiṃ?ta matvā āha– vā syāditi.
pakṣe lṛṭ Sū #636
See More
hetuhetumatorliṅ. pūrvasūtrādvibhāṣānuvṛtiṃ?ta matvā āha– vā syāditi.
pakṣe lṛṭ. hetubhūte phalabhūte vā'rthe vartamānāddhātorliṅ vā syāditi yāvat.
bhaviṣyatyeveti. liṅityanuvartamāne punarliṅgrahaṇāditi bhāvaḥ. hantīti. itirhetau.
vartamānakālikahananāddhetorityarthaḥ. atra liṅ?nimittasattvādbhaviṣyati tu
kriyātipattau bhūte ca lṛṅ.
Bālamanoramā2:
hetuhetumatorliṅ 636, 3.3.156 hetuhetumatorliṅ. pūrvasūtrādvibhāṣānuvṛtiṃ()ta ma
See More
hetuhetumatorliṅ 636, 3.3.156 hetuhetumatorliṅ. pūrvasūtrādvibhāṣānuvṛtiṃ()ta matvā āha-- vā syāditi. pakṣe lṛṭ. hetubhūte phalabhūte vā'rthe vartamānāddhātorliṅ vā syāditi yāvat. bhaviṣyatyeveti. liṅityanuvartamāne punarliṅgrahaṇāditi bhāvaḥ. hantīti. itirhetau. vartamānakālikahananāddhetorityarthaḥ. atra liṅ()nimittasattvādbhaviṣyati tu kriyātipattau bhūte ca lṛṅ.
Tattvabodhinī1:
hetuhetu. vibhāṣetsyā'nuvartanādāha– vā syāditi. nameccediti. kṛṣṇanatiḥ
sukhap Sū #527
See More
hetuhetu. vibhāṣetsyā'nuvartanādāha– vā syāditi. nameccediti. kṛṣṇanatiḥ
sukhaprāptau hetuḥ.
punarliṅgrahaṇaṃ kālaviśeṣapratipattyarthamiti bhāvaḥ. hantītyādi. nanu `lakṣaṇahetvoḥ
kriyāyāḥ' iti hanteḥ śatṛpratyayaḥ syāt, hananasya palāyane hetutvāt. maivam.
`devatrāto galo grāha iti yoge ca sadvidhiḥ. mithaste na vibhāṣyante gavākṣaḥ
saṃśitavrataḥ' iti `śācchoranyatarasyāmiti sūtre bhāṣye vyavasthāpitatvāt.
vyākhyātaṃ ca kaiyaṭena tatraiva sūtre– `devatrāt' iti saṃjñā. tatra
`nudavidondatrāghrāhyībhyo'nyatarasyā'miti na ṇatvaṃ bhavati–devatrāṇa iti. kiṃ tu
devatrāta ityeva. `gro yaṅi', `aci vibhāṣā' iti prāṇyahge nityaṃ latvam. galaḥ.
viṣavācake `gara' ityatra na bhavati. `vibhāṣā grahaḥ' iti ṇapratyayo jalacare bhavati– grāhaḥ.
jyotiṣi na, –grahaḥ. `lakṣaṇahetvo'riti sūtre `nanvorvibhāṣe'tyato
vibāṣetyanuvarttya vyavasthitavibhāṣāśrayaṇāditiśabdayoge sadvidhiḥ = śatṛśānacau na
bhavataḥ. hantīti palāyate. vātāyane– `gavākṣaḥ'. anyatra tvavaṅna bhavati– go'kṣaḥ.
saṃśitavrata iti bahuvrīhiḥ. atra `śācchoranyatarasyā'miti saṃśāta itītvavikalpo na
bhavati. anyatra tu śātaḥ. śitaḥ. te = pūrvoktanatvādividhayo, mithaḥ =parasparam
ekaviṣaye, na vikalpyante– tattadvidhāyakasūtre vyavasthitavibhāṣāśrayaṇāditi bhāvaḥ.
kriyātipattau tu bhūte bhaviṣyati ca nityaṃ lṛṅ. yadyavarṣiṣyat
sasyamupatsyam.
Tattvabodhinī2:
hetuhetumatorliṅ 527, 3.3.156 hetuhetu. vibhāṣetsyā'nuvartanādāha-- vā syāditi.
See More
hetuhetumatorliṅ 527, 3.3.156 hetuhetu. vibhāṣetsyā'nuvartanādāha-- vā syāditi. nameccediti. kṛṣṇanatiḥ sukhaprāptau hetuḥ. *bhaviṣyatyeveṣyate. bhaviṣyatyeveti. liṅityanuvartamāne punarliṅgrahaṇaṃ kālaviśeṣapratipattyarthamiti bhāvaḥ. hantītyādi. nanu "lakṣaṇahetvoḥ kriyāyāḥ" iti hanteḥ śatṛpratyayaḥ syāt, hananasya palāyane hetutvāt. maivam. "devatrāto galo grāha iti yoge ca sadvidhiḥ. mithaste na vibhāṣyante gavākṣaḥ saṃśitavrataḥ" iti "śācchoranyatarasyāmiti sūtre bhāṣye vyavasthāpitatvāt. vyākhyātaṃ ca kaiyaṭena tatraiva sūtre-- "devatrāt" iti saṃjñā. tatra "nudavidondatrāghrāhyībhyo'nyatarasyā"miti na ṇatvaṃ bhavati--devatrāṇa iti. kiṃ tu devatrāta ityeva. "gro yaṅi", "aci vibhāṣā" iti prāṇyahge nityaṃ latvam. galaḥ. viṣavācake "gara" ityatra na bhavati. "vibhāṣā grahaḥ" iti ṇapratyayo jalacare bhavati-- grāhaḥ. jyotiṣi na, --grahaḥ. "lakṣaṇahetvo"riti sūtre "nanvorvibhāṣe"tyato vibāṣetyanuvarttya vyavasthitavibhāṣāśrayaṇāditiśabdayoge sadvidhiḥ = śatṛśānacau na bhavataḥ. hantīti palāyate. vātāyane-- "gavākṣaḥ". anyatra tvavaṅna bhavati-- go'kṣaḥ. saṃśitavrata iti bahuvrīhiḥ. atra "śācchoranyatarasyā"miti saṃśāta itītvavikalpo na bhavati. anyatra tu śātaḥ. śitaḥ. te = pūrvoktanatvādividhayo, mithaḥ =parasparam ekaviṣaye, na vikalpyante-- tattadvidhāyakasūtre vyavasthitavibhāṣāśrayaṇāditi bhāvaḥ. kriyātipattau tu bhūte bhaviṣyati ca nityaṃ lṛṅ. yadyavarṣiṣyat sasyamupatsyam.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents