pūrveṇa prāpte vibhaṣā ārabhyate. lipisicihva ātmanepadeṣu parataḥ cleḥ aṅādeśo bhavati anyatarasyām. svaritañitaḥ kartrabhiprāye kriyāphale 1-3-52 ityātmanepadam. alipata, alipta. asicata, asikta. ahvat, ahvāsta.

ātmanepadeṣvanyatarasyām 3.1.54 pūrveṇa prāpte vibhaṣā ārabhyate. lipisicihva ātmanepadeṣu parataḥ cleḥ aṅādeśo bhavati anyatarasyām. svaritañitaḥ kartrabhiprāye kriyāphale 1.3.52 ityātmanepadam. alipata, alipta. asicata, asikta. ahvat, ahvāsta.

ātmanepadeṣvanyatarasyām. , 3.1.54 "svaritañicaḥ" ityātmanepadam iti. lipisicyoḥ svaritettvāt, hvayatestu ñittvāt. "alipta, asikta" iti. "jhalo jhali" 8.2.26 iti sico lopaḥ, tasyā 8.2.26 siddhatvāllaghūpadhaguṇaḥ prāptaḥ, sa "liṅsicāvātmanepadeṣu" 1.2.11 iti kittvānna bhavati, "coḥ kuḥ" 8.2.30 iti kutvam॥

lipisicihvaḥ parasya cleraṅ vā. asicata, asikta.. lipa upadehe.. 10.. upadeho vṛddhiḥ. limpati, limpate. leptā. alipat, alipata, alipta..ityubhayapadinaḥ.kṛtī chedane.. 11.. kṛntati. cakarta. kartitā. kartiṣyati, kartsyati. akartīt.. khida parighāte.. 12.. khindati. cikheda. khettā.. piśa avayave.. 13.. piṃśati. peśitā.. ovraścū chedane.. 14.. vṛścati. vavraśca. vavraścitha, vavraṣṭha. vraścitā, vraṣṭā. vraściṣyati, vrakṣyati. vṛścyāt. avraścīt, avrākṣīt.. vyaca vyājīkaraṇe.. 15.. vicati. vivyāca. vivicatuḥ. vyacitā. vyaciṣyati. vicyāt. avyācīt, avyacīt. vyaceḥ kuṭāditvamanasīti tu neha pravartate, anasīti paryudāsena kṛnmātraviṣayatvāt.. uchi uñche.. 16.. uñchati. 'uñchaḥ kaṇaśa ādānaṃ kaṇiśādyarjanaṃ śilam.\u2019 iti yādavaḥ.. ṛccha gatīndriyapralayamūrtibhāveṣu.. 17.. ṛcchati. ṛcchatyṝtāmiti guṇaḥ. dvihal grahaṇasya aneka halupasakṣaṇatvānnuṭ. ānarccha. ānarcchatuḥ. ṛcchitā.. ujjha utsarge.. 18.. ujjhati.. lubha vimohane.. 19.. lubhati..

ātmanepadeṣvanyatarasyām 659, 3.1.54 lipisicihvaḥ parasya cleraṅ vā. asicata, asikta॥ lipa upadehe॥ 10॥ upadeho vṛddhiḥ. limpati, limpate. leptā. alipat, alipata, alipta॥ityubhayapadinaḥ.kṛtī chedane॥ 11॥ kṛntati. cakarta. kartitā. kartiṣyati, kartsyati. akartīt॥ khida parighāte॥ 12॥ khindati. cikheda. khettā॥ piśa avayave॥ 13॥ piṃśati. peśitā॥ ovraścū chedane॥ 14॥ vṛścati. vavraśca. vavraścitha, vavraṣṭha. vraścitā, vraṣṭā. vraściṣyati, vrakṣyati. vṛścyāt. avraścīt, avrākṣīt॥ vyaca vyājīkaraṇe॥ 15॥ vicati. vivyāca. vivicatuḥ. vyacitā. vyaciṣyati. vicyāt. avyācīt, avyacīt. vyaceḥ kuṭāditvamanasīti tu neha pravartate, anasīti paryudāsena kṛnmātraviṣayatvāt॥ uchi uñche॥ 16॥ uñchati. 'uñchaḥ kaṇaśa ādānaṃ kaṇiśādyarjanaṃ śilam.’ iti yādavaḥ॥ ṛccha gatīndriyapralayamūrtibhāveṣu॥ 17॥ ṛcchati. ṛcchatyṝtāmiti guṇaḥ. dvihal grahaṇasya aneka halupasakṣaṇatvānnuṭ. ānarccha. ānarcchatuḥ. ṛcchitā॥ ujjha utsarge॥ 18॥ ujjhati॥ lubha vimohane॥ 19॥ lubhati॥

ātmanepadeṣu. āto lopa iti ahvā a t iti sthite `āto lopa iṭi ce'tyālopa ityarthaḥ. ahvaditi. ahvatām. ahavannityādi. ahvateti. luṅi ātmanapade aṅi rūpam. ahvetām ahvantetyādi. aṅabhāvapakṣe tvāha–ahvāsteti. ahvāsātām ahvāsata. ityādi. ahvāsyat ahvāsyata. vada vyaktāyāṃ vācīti. ajjhalvibhāgena spaṣṭoccāraṇe ityarthaḥ. seḍayam. accha vadatīti. `acche' tyavyayamābhimukhye. abhimukhaṃ vadatītyarthaḥ. `accha gatyarthavadeṣu' iti gatitvādacchetyasya dhātoḥ prāgeva prayoga iti bhāvaḥ. akiti liṭi dvitve `liṭa\ufffdbhyāsasye'ti saṃprasāraṇamiti matvā āha– uvādetikiti liṭi tu `vacisvapiyajādīnā'miti dvitvātprāk saṃprasāraṇe kṛte dvitve savarṇadīrgha iti matvāha– ūdaturiti. uvaditheti. dvitve abhyāsasya saṃprasāraṇamiti bhāvaḥ. ūdathuḥ ūda. uvāda–uvada ūdiva ūdima. vaditeti. tāsi iṭ. vadiṣyati. vadatu. avadat. vadet. udyāditi. āśīrliṅi yāsuṭaḥ kittvāt `vacisvapī'ti saṃprasāraṇamiti bhāvaḥ. `avādī'dityatra halantalakṣamavṛddheḥ `neṭī'ti niṣedhe'pi `ato halāde'riti vṛddhivikalpamāśaṅkya vadadhātoḥ pṛthaggrahaṇādvṛddhirityabhipretyāha– vadavrajeti vṛddhiriti. etadarthameva `vadavrajahalantasye'tyatra vadadhātoḥ pṛthaggrahaṇamiti bhāvaḥ. ṭu o \ufffdāīti. ṭurokāraścet. \ufffdāyatīti. śapi guṇā'yādeśau. liṭi tu akiti ṇalādau `liṭa\ufffdbhyāsasye'tyabhyāsasya nityaṃ saṃprasāraṇe prāpte, kiti tu atusādau dvitvātprāk `vacisvapī'ti nityaṃ saṃprasāraṇe prāpte āha–

ātmanepadeṣvanyatarasyām 250, 3.1.54 ātmanepadeṣu. āto lopa iti ahvā a t iti sthite "āto lopa iṭi ce"tyālopa ityarthaḥ. ahvaditi. ahvatām. ahavannityādi. ahvateti. luṅi ātmanapade aṅi rūpam. ahvetām ahvantetyādi. aṅabhāvapakṣe tvāha--ahvāsteti. ahvāsātām ahvāsata. ityādi. ahvāsyat ahvāsyata. vada vyaktāyāṃ vācīti. ajjhalvibhāgena spaṣṭoccāraṇe ityarthaḥ. seḍayam. accha vadatīti. "acche" tyavyayamābhimukhye. abhimukhaṃ vadatītyarthaḥ. "accha gatyarthavadeṣu" iti gatitvādacchetyasya dhātoḥ prāgeva prayoga iti bhāvaḥ. akiti liṭi dvitve "liṭa()bhyāsasye"ti saṃprasāraṇamiti matvā āha-- uvādetikiti liṭi tu "vacisvapiyajādīnā"miti dvitvātprāk saṃprasāraṇe kṛte dvitve savarṇadīrgha iti matvāha-- ūdaturiti. uvaditheti. dvitve abhyāsasya saṃprasāraṇamiti bhāvaḥ. ūdathuḥ ūda. uvāda--uvada ūdiva ūdima. vaditeti. tāsi iṭ. vadiṣyati. vadatu. avadat. vadet. udyāditi. āśīrliṅi yāsuṭaḥ kittvāt "vacisvapī"ti saṃprasāraṇamiti bhāvaḥ. "avādī"dityatra halantalakṣamavṛddheḥ "neṭī"ti niṣedhe'pi "ato halāde"riti vṛddhivikalpamāśaṅkya vadadhātoḥ pṛthaggrahaṇādvṛddhirityabhipretyāha-- vadavrajeti vṛddhiriti. etadarthameva "vadavrajahalantasye"tyatra vadadhātoḥ pṛthaggrahaṇamiti bhāvaḥ. ṭu o ()āīti. ṭurokāraścet. ()āyatīti. śapi guṇā'yādeśau. liṭi tu akiti ṇalādau "liṭa()bhyāsasye"tyabhyāsasya nityaṃ saṃprasāraṇe prāpte, kiti tu atusādau dvitvātprāk "vacisvapī"ti nityaṃ saṃprasāraṇe prāpte āha--

padeṣvanyatarasyām 221, 3.1.54 accha vadatīti. "acche"tyasya vadayoge gatitvāddhātoḥ prāk prayogaḥ.