Kāśikāvṛttī1:
vidāṅkurvantu ityetadanyatarasyāṃ nipātyate. kiṃ punariha nipātyate? vider loṭi
See More
vidāṅkurvantu ityetadanyatarasyāṃ nipātyate. kiṃ punariha nipātyate? vider loṭi
ām pratyayaḥ, guṇābhāvaḥ, loṭo luk, kṛñaśca loṭparasya anuprayogaḥ. atra bhavanto
vidāṅkurvantu, vidantu. itikaraṇaḥ pradarśanārthaḥ, na kevalaṃ prathamapuruṣabahuvacanaṃ, kiṃ
tarhi sarvāṇyeva loḍvacanānyanuprayujyante, vidāṅ karotu, vidāṅ kurutāt,
vidāṅ kurutām, vidāṅ kuru, vidāṅ kurutam ityādi.
Kāśikāvṛttī2:
vidāṅkurvantvityanyatarasyām 3.1.41 vidāṅkurvantu ityetadanyatarasyāṃ nipātyate
See More
vidāṅkurvantvityanyatarasyām 3.1.41 vidāṅkurvantu ityetadanyatarasyāṃ nipātyate. kiṃ punariha nipātyate? vider loṭi ām pratyayaḥ, guṇābhāvaḥ, loṭo luk, kṛñaśca loṭparasya anuprayogaḥ. atra bhavanto vidāṅkurvantu, vidantu. itikaraṇaḥ pradarśanārthaḥ, na kevalaṃ prathamapuruṣabahuvacanaṃ, kiṃ tarhi sarvāṇyeva loḍvacanānyanuprayujyante, vidāṅ karotu, vidāṅ kurutāt, vidāṅ kurutām, vidāṅ kuru, vidāṅ kurutam ityādi.
Nyāsa2:
vidāṅkurvantvityanyatarasyām. , 3.1.41 "viderloṭa()āmpratyayaḥ" iti. v
See More
vidāṅkurvantvityanyatarasyām. , 3.1.41 "viderloṭa()āmpratyayaḥ" iti. viderliṭa()ām vihito loṭi na prāpnotītyato'pi nipātyate. amamāśritya laghūpadhaguṇaḥ prāpnotīti tadabhāvaśca. "āmaḥ" 2.4.81 iti lerlugvidhīyamāno loṭo na sidhyatītyato loṭo luk. liṭparasya kṛño'nuprayoga ukto loṭparasya na prāpnoti, so'pi nipātyata iti sarvatra sambandhanīyam. "kurvantu" iti. bahuvacanam, jherantādeśaḥ, "eruḥ" 3.4.86, vikaraṇamaśritya dhātorguṇaḥ, " ata ut sārvadhātuke" 6.4.110 ityuttvam, vikaraṇasya yaṇādeśaḥ. "itikaraṇaḥ" ityādi. loḍvacanānāmupalakṣaṇārthatve satītikaraṇasya yadiṣṭaṃ taddarśayitumāha-- "na kevalam" ityādi. "kurutām" iti. "tasthas" 3.4.101 ityādinā tasastām. "kuru" iti. "sehrrapicca" 3.4.87 iti hiḥ, "utaśca pratyayāt" 6.4.106 ityādinā herluk. "kurutam" iti. tasastam॥
Laghusiddhāntakaumudī1:
vetterloṭi ām guṇābhāvo loṭo luk loḍantakarotyanuprayogaśca vā nipātyate
puruṣa Sū #573
See More
vetterloṭi ām guṇābhāvo loṭo luk loḍantakarotyanuprayogaśca vā nipātyate
puruṣavacane na vivakṣite..
Laghusiddhāntakaumudī2:
vidāṅkurvantvityanyatarasyām 573, 3.1.41 vetterloṭi ām guṇābhāvo loṭo luk loḍant
See More
vidāṅkurvantvityanyatarasyām 573, 3.1.41 vetterloṭi ām guṇābhāvo loṭo luk loḍantakarotyanuprayogaśca vā nipātyate puruṣavacane na vivakṣite॥
Bālamanoramā1:
vidāṅkuvantvityantayatarasyām. `kṛñ cānuprayujyate liṭī'tyuttaramidaṃ
sūtr Sū #296
See More
vidāṅkuvantvityantayatarasyām. `kṛñ cānuprayujyate liṭī'tyuttaramidaṃ
sūtram. itiśabdaḥ prakāre. evaṃjātīyakaṃ vaikalpyena pratyetavayamityarthaḥ.
vetteriti. lugavikaraṇādvidadhātoḥ loṭipare āmpratyayo nipātyate ityarthaḥ.
loḍanteti. āmntādviderloḍanatakṛñdhātonuprayogaśca nipātyataityarthaḥ. nanu
`vidāṅkurvantu'ti loṭi prathamapuruṣabahuvacanasyaiva sūtre nirdeśātkataṃ
loḍantasāmānyānuprayoga ityata āha– puruṣeti. kurvantviti prathamapuruṣo bahuvacanaṃ ca
na vivakṣitamityarthaḥ. tayostu nāntarīyakamuccāraṇamiti bhāvaḥ. iti śabdāditi. tasya
prakāravacanasya lokaprayogānusāritvāditi bhāvaḥ.
Bālamanoramā2:
vidāṅkurvantvatyanyatarasyām 296, 3.1.41 vidāṅkuvantvityantayatarasyām. "kṛ
See More
vidāṅkurvantvatyanyatarasyām 296, 3.1.41 vidāṅkuvantvityantayatarasyām. "kṛñ cānuprayujyate liṭī"tyuttaramidaṃ sūtram. itiśabdaḥ prakāre. evaṃjātīyakaṃ vaikalpyena pratyetavayamityarthaḥ. vetteriti. lugavikaraṇādvidadhātoḥ loṭipare āmpratyayo nipātyate ityarthaḥ. loḍanteti. āmntādviderloḍanatakṛñdhātonuprayogaśca nipātyataityarthaḥ. nanu "vidāṅkurvantu"ti loṭi prathamapuruṣabahuvacanasyaiva sūtre nirdeśātkataṃ loḍantasāmānyānuprayoga ityata āha-- puruṣeti. kurvantviti prathamapuruṣo bahuvacanaṃ ca na vivakṣitamityarthaḥ. tayostu nāntarīyakamuccāraṇamiti bhāvaḥ. iti śabdāditi. tasya prakāravacanasya lokaprayogānusāritvāditi bhāvaḥ.
Tattvabodhinī1:
loṭo lugiti. `āmaḥ' iti sūtre `mantre ghase'tyato lerityanuvarttya ām Sū #256
See More
loṭo lugiti. `āmaḥ' iti sūtre `mantre ghase'tyato lerityanuvarttya āmaḥ
parasya lerlugitivyākurvatāṃ matenedamuktam. niṣkarṣe tu tenaiva lugiti bodhyam.
puruṣavacane iti. prathamapuruṣo, bahuvacanaṃ cetyarthaḥ. `parasmaipadamapyavivakṣitameve'ti
keṣāṃcinmate karmavyatihāre taṅi– vyatividāṅkurutām.
vyatividāṅkurvātāmityādi jñeyam.
Tattvabodhinī2:
vidāṅkurvantvityanyatarasyām 256, 3.1.41 loṭo lugiti. "āmaḥ" iti sūtre
See More
vidāṅkurvantvityanyatarasyām 256, 3.1.41 loṭo lugiti. "āmaḥ" iti sūtre "mantre ghase"tyato lerityanuvarttya āmaḥ parasya lerlugitivyākurvatāṃ matenedamuktam. niṣkarṣe tu tenaiva lugiti bodhyam. puruṣavacane iti. prathamapuruṣo, bahuvacanaṃ cetyarthaḥ. "parasmaipadamapyavivakṣitameve"ti keṣāṃcinmate karmavyatihāre taṅi-- vyatividāṅkurutām. vyatividāṅkurvātāmityādi jñeyam.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents