Kāśikāvṛttī1:
ārdhadhātukaviṣaye ārdhadhātukavivakṣāyām āyādayaḥ pratyayā vā bhavanti. goptā,
See More
ārdhadhātukaviṣaye ārdhadhātukavivakṣāyām āyādayaḥ pratyayā vā bhavanti. goptā,
gopāyitā. artitā, ṛtīyitā. kamitā, kāmayitā. nityaṃ pratyayaprasaṅge
tadutpattirārdhadhātukaviṣaye vikalpyate, tatra yathāyathaṃ pratyayā bhavanti. guptiḥ.
gopāyā.
Kāśikāvṛttī2:
āyādaya ārdhadhātuke vā 3.1.31 ārdhadhātukaviṣaye ārdhadhātukavivakṣāyām āyāday
See More
āyādaya ārdhadhātuke vā 3.1.31 ārdhadhātukaviṣaye ārdhadhātukavivakṣāyām āyādayaḥ pratyayā vā bhavanti. goptā, gopāyitā. artitā, ṛtīyitā. kamitā, kāmayitā. nityaṃ pratyayaprasaṅge tadutpattirārdhadhātukaviṣaye vikalpyate, tatra yathāyathaṃ pratyayā bhavanti. guptiḥ. gopāyā.
Nyāsa2:
āyādaya ārdhadhātuke vā. , 3.1.31 "ārdhadhātukaviṣaye" ityetenārdhadhā
See More
āyādaya ārdhadhātuke vā. , 3.1.31 "ārdhadhātukaviṣaye" ityetenārdhadhātuka ityasya viṣayasaptamītvaṃ darśayati. ārdhadhātukaviṣayatvaṃ tu tadvivakṣāyāṃ satyāṃ buddhisthe tasmin sambhavati,nānyathetyāha-- "ārdhadhātukavivakṣāyām" iti. kena punarabhisandhinā viṣayasaptamītvamāśrīyata iti? evaṃ manyate-- parasaptamyāmutpattirvā vikalpyate? nivṛttirvā? yadyutpattistadā gupeḥ striyāṃ ktini vihite tatra yadāyapratyayo notpadyate tadā kāmaṃ guptaritīṣṭaṃ sidhyati. yadā tūtpadyate, tadāto lope 6.4.48 vali lope 6.1.64 ityakāre kṛte tatra parato yadā nivṛttirna bhavati tadā kāmaṃ gopāyetīṣṭaṃ sidhyati. yadā tu bhavati tadā gopetyaniṣṭaṃ prāpnoti. guptiriti satyāmasatyāṃ vā nivṛttāviṣṭaṃ na sidhyati; viṣayasaptamyāṃ tūtpatau vikalpitāyāmutpatsyate. ardhadhātukamiti ārdhadhātukavivakṣāyāmādāveva vikalpaḥ. tatrānutpattipakṣe striyāṃ ktini vihite guptiriti sidhyati, utpattipakṣe gopāyeti. na ca gopātirityaniṣṭamapi; āyapratyayāntāt ktino'bhāvāt. nāpi gopetyaniṣṭamāpadyate, āyapratyayasyānutpatteḥ. "nityapratyayaprasaṅge" iti. pūrvakaistribhiḥ sūtrernityamāyādiṣu prāpteṣvityarthaḥ. "tadutapttau" ityādi. teṣāmāyādīnāmārdhadhātukaviṣaya utpattirvikalpyate, na tūtpannānāṃ nivṛttiḥ. yadi hi nivṛttirvikalpyeta tadārdhadhātuke viṣayabhūte satyāyapratyaye nivṛtte pratyayalakṣaṇena "a pratyayāt" 3.3.102 ityakārapratyaye vihite viṣayasaptamyāmapi gopetyaniṣṭaṃ syādityabhiprāyaḥ. "yathāyatham" iti. yo yataḥ prāpnoti sa paścādutpattivikalpāduttarakālaṃ tato bhavatītyarthaḥ॥
Laghusiddhāntakaumudī1:
ārdhadhātukavivakṣāyāmāyādayo vā syuḥ. (kāsyanekāca ām vaktavyaḥ). liṭi
āskāsor Sū #471
See More
ārdhadhātukavivakṣāyāmāyādayo vā syuḥ. (kāsyanekāca ām vaktavyaḥ). liṭi
āskāsorāmvidhānānmasya nettvam..
Laghusiddhāntakaumudī2:
āyādaya ārdhadhātuke vā 471, 3.1.31 ārdhadhātukavivakṣāyāmāyādayo vā syuḥ. (kāsy
See More
āyādaya ārdhadhātuke vā 471, 3.1.31 ārdhadhātukavivakṣāyāmāyādayo vā syuḥ. (kāsyanekāca ām vaktavyaḥ). liṭi āskāsorāmvidhānānmasya nettvam॥
Bālamanoramā1:
āyādayaḥ. āya ādiryeṣāṃ te āyādayaḥ. `āya īyaṅṇiṅ ceti traya āyādayo matāḥ' Sū #148
See More
āyādayaḥ. āya ādiryeṣāṃ te āyādayaḥ. `āya īyaṅṇiṅ ceti traya āyādayo matāḥ'.
gupūdhūpavicchipaṇipanibhya āyaḥ, ṛterīyaṅ, kamerṇiṅityuttaramasya sūtrasya pāṭhāt.
vivakṣāyāmiti. `ādrdhadhātuke' iti viṣayasaptamīti bhāvaḥ. parasaptamītve tu
gopāyitetyatra ato lopo na syāt, ādrdhadhātukopadeśakāle'dantatvā'bhāvāditi
bhāvaḥ.
Bālamanoramā2:
āyādaya ādrdhadhātuke vā 148, 3.1.31 āyādayaḥ. āya ādiryeṣāṃ te āyādayaḥ. "
See More
āyādaya ādrdhadhātuke vā 148, 3.1.31 āyādayaḥ. āya ādiryeṣāṃ te āyādayaḥ. "āya īyaṅṇiṅ ceti traya āyādayo matāḥ". gupūdhūpavicchipaṇipanibhya āyaḥ, ṛterīyaṅ, kamerṇiṅityuttaramasya sūtrasya pāṭhāt. vivakṣāyāmiti. "ādrdhadhātuke" iti viṣayasaptamīti bhāvaḥ. parasaptamītve tu gopāyitetyatra ato lopo na syāt, ādrdhadhātukopadeśakāle'dantatvā'bhāvāditi bhāvaḥ.
Tattvabodhinī1:
āyādayaḥ. āyeyaṅ?ṇiṅa ityarthaḥ. vivakṣāyāmiti. parasaptamyāṃ tu
ādrdhadhātukop Sū #121
See More
āyādayaḥ. āyeyaṅ?ṇiṅa ityarthaḥ. vivakṣāyāmiti. parasaptamyāṃ tu
ādrdhadhātukopadeśakāle yadadantamityanupadaṃ vakṣyamāṇaṃ na saṅgaccheteti bhāvaḥ. anye tu
`gupū rakṣaṇe' ityasmāt ktini paścādāy?pratyaye gopāyatirityaniṣṭaprasajyeta.
vivakṣāyāmityukte tu āy?pratyaye kṛte ktinaṃ bādhitvā `apratyayā'
dityakārapratyaye ṭāpi ca `gopāyā' `dhūpāye'ti siddhyatītyāhuḥ.
Tattvabodhinī2:
āyādaya ādrdhadhātuke vā 121, 3.1.31 āyādayaḥ. āyeyaṅ()ṇiṅa ityarthaḥ. vivakṣāyā
See More
āyādaya ādrdhadhātuke vā 121, 3.1.31 āyādayaḥ. āyeyaṅ()ṇiṅa ityarthaḥ. vivakṣāyāmiti. parasaptamyāṃ tu ādrdhadhātukopadeśakāle yadadantamityanupadaṃ vakṣyamāṇaṃ na saṅgaccheteti bhāvaḥ. anye tu "gupū rakṣaṇe" ityasmāt ktini paścādāy()pratyaye gopāyatirityaniṣṭaprasajyeta. vivakṣāyāmityukte tu āy()pratyaye kṛte ktinaṃ bādhitvā "apratyayā" dityakārapratyaye ṭāpi ca "gopāyā" "dhūpāye"ti siddhyatītyāhuḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents