Kāśikāvṛttī1:
gativacanād dhatoḥ kauṭilye gamyamāne nityaṃ yaṅ pratyayo bhavati. kuṭilaṃ krāma
See More
gativacanād dhatoḥ kauṭilye gamyamāne nityaṃ yaṅ pratyayo bhavati. kuṭilaṃ krāmati
caṅkramyate. dandramyate. nityagrahaṇaṃ viṣayaniyamārthaṃ, gativacanān nityam kauṭilya
eva bhavati, na tu kriyāsamabhihāre. bhṛśaṃ krāmati.
Kāśikāvṛttī2:
nityaṃ kauṭilye gatau 3.1.23 gativacanād dhatoḥ kauṭilye gamyamāne nityaṃ yaṅ p
See More
nityaṃ kauṭilye gatau 3.1.23 gativacanād dhatoḥ kauṭilye gamyamāne nityaṃ yaṅ pratyayo bhavati. kuṭilaṃ krāmati caṅkramyate. dandramyate. nityagrahaṇaṃ viṣayaniyamārthaṃ, gativacanān nityam kauṭilya eva bhavati, na tu kriyāsamabhihāre. bhṛśaṃ krāmati.
Nyāsa2:
nityaṃ kauṭitye gatau. , 3.1.23 dhātorityeva. "gatau" iti. prakṛtiviśe
See More
nityaṃ kauṭitye gatau. , 3.1.23 dhātorityeva. "gatau" iti. prakṛtiviśeṣaṇametat. gatau vatrtamānāddhātorityarthaḥ. amumevārthaṃ paryāyāntareṇācaṣṭe--- "gativacanāddhātoḥ" iti. "caṃkrakamyate, daṃdramyate" iti. "kramu pādavikṣepe" (dhā.pa.473), drama hamma mīmṛ gatau (dhā.pā.466, 467, 468) "nugato'nunāsikāntasya" 7.4.85 iti numāgamaḥ. yo'lpīyasyadhvani gatāgatāni karoti sa kuṭilāṃ gatiṃ sampādayan caṃkrabhyate dedramyata iti cocyate. atha nityagrahaṇaṃ kimartham, yāvatā'nabhidānādevātra vākyaṃ na bhaviṣyati? na hi caṅakramyata iti vṛtterarthaṃ kuṭilaṃ krāmatīti vākyaṃ śaknoti gamayitum. tathā hi kuṭilaṃ krāmatīti vākyāt saṃśayo bhavati-- kiṃ gatikauṭilyam? uta manaḥ-- kauṭilyamiti? caṃkramyata iti vṛttau tvasaṃśayaṃ gatikauṭilyameva gamyate, ityāha-- "nityagrahaṇam" ityādi. gatikauṭilyaṃ viṣayaḥ. tatra yaṅo niyamo'rthaḥ prayojanaṃ yasya tat tathoktam. "gativacanāt" ityādinā niyamasya prayojanaṃ darśayati. "na tu" ityādinā tadvyavacchedyam. nityam = sarvakālaṃ gativacanāt kauṭilya eva bhavati, na tu kadācit kriyāsamabhihāre. tena "bhṛśaṃ krāmati" iti kriyāsamabhihāre pūrveṇa prāpto yaṅ na bhavati.
Laghusiddhāntakaumudī1:
gatyarthātkauṭilya eva yaṅ syānna tu kriyāsamabhihāre.. Sū #716
Laghusiddhāntakaumudī2:
nityaṃ kauṭilye gatau 716, 3.1.23 gatyarthātkauṭilya eva yaṅ syānna tu kriyāsama
See More
nityaṃ kauṭilye gatau 716, 3.1.23 gatyarthātkauṭilya eva yaṅ syānna tu kriyāsamabhihāre॥
Tattvabodhinī1:
nityaṃ kauṭilye. `nityaṃ' śabdo'vadhāraṇārthaka ityāha– kauṭilya evati.
ta Sū #401
See More
nityaṃ kauṭilye. `nityaṃ' śabdo'vadhāraṇārthaka ityāha– kauṭilya evati.
takrakauṇḍinyanyāyenaiveṣṭe siddhe nityagrahaṇaṃ tasya
nyāyasyā'nityatvajñāpanārtham. tena `matibuddhipūjārthebhyaśce'ti vartamāne
ktenā'bādhanātpūjārthebhyo bhūte ktaḥ sidhyati. tataśca `ktasya ca vartamāne' iti
ṣaṣṭhī na pravartata iti `pūjito yaḥ surāsurai'riti tṛtīyā sādhureva. ityādīti.
jaṃjabhyate. daṃdahrate. daṃdaśyate. baṃbhajyate. `pasa'dhāturdantyāntaḥ sautro gatyartha
iti spaśa bādhanasparsanayorityatra mādhavaḥ. paṃpasyate. kāśikāyāṃ tu tālavyāntaḥ
kvaciddṛśyate. evaṃ jañ?jabhīti. dandahītītyādi yaṅluki udāhartavyam.
Tattvabodhinī2:
nityaṃ kauṭilye gatau 401, 3.1.23 nityaṃ kauṭilye. "nityaṃ" śabdo'vadh
See More
nityaṃ kauṭilye gatau 401, 3.1.23 nityaṃ kauṭilye. "nityaṃ" śabdo'vadhāraṇārthaka ityāha-- kauṭilya evati. takrakauṇḍinyanyāyenaiveṣṭe siddhe nityagrahaṇaṃ tasya nyāyasyā'nityatvajñāpanārtham. tena "matibuddhipūjārthebhyaśce"ti vartamāne ktenā'bādhanātpūjārthebhyo bhūte ktaḥ sidhyati. tataśca "ktasya ca vartamāne" iti ṣaṣṭhī na pravartata iti "pūjito yaḥ surāsurai"riti tṛtīyā sādhureva. ityādīti. jaṃjabhyate. daṃdahrate. daṃdaśyate. baṃbhajyate. "pasa"dhāturdantyāntaḥ sautro gatyartha iti spaśa bādhanasparsanayorityatra mādhavaḥ. paṃpasyate. kāśikāyāṃ tu tālavyāntaḥ kvaciddṛśyate. evaṃ jañ()jabhīti. dandahītītyādi yaṅluki udāhartavyam.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents