Donate
 
 
             Pāṇini Research Tool
> >
feedback

Grammatical Sūtra: छन्दसि निष्टर्क्यदेवहूयप्रणीयोन्नीयोच्छिष्य chandasi niṣṭarkyadevahūyapraṇīyonnīyocchiṣya
Individual Word Components: chandasi niṣṭarkyadevahūyapraṇīyonnīyocchiṣyamaryastaryādhvaryakhanyakhānyadevayajyā''pṛcchyapratiṣīvyabrahmavādyabhāvyastāvyopacāyyapṛḍāni
Sūtra with anuvṛtti words: chandasi niṣṭarkyadevahūyapraṇīyonnīyocchiṣyamaryastaryādhvaryakhanyakhānyadevayajyā''pṛcchyapratiṣīvyabrahmavādyabhāvyastāvyopacāyyapṛḍāni pratyayaḥ (3.1.1), paraḥ (3.1.2), ca (3.1.2), ādyudāttaḥ (3.1.3), ca (3.1.3), dhātoḥ (3.1.91), kṛt (3.1.93), kṛtyāḥ (3.1.95)
Type of Rule: vidhi
Preceding adhikāra rule:3.1.95 (1kṛtyāḥ prāṅ ṇvulaḥ)

Description:

In the Vedas the following words are found which are forind irregularly : ((niṣṭarkya)), ((devahūya)), ((praṇīya)), ((unnīya)), ((ucchiṣya)), ((marya)), ((staryā)), ((dhvarya)), ((khanya)), ((khānya)), ((devayajyā)), ((āpṛcchya)), ((pratiṣīvya)), ((brahmavādya)), ((bhāvya)), ((stāvya)) and ((upacāyyapṛ a)). Source: Aṣṭādhyāyī 2.0

In the domain of Chándas [the irregular forms derived with kŕtya 95 affixes 1 yàT 97, KyaP 106 and ṆyàT 124 variously] are introduced: Source: From Aṣṭādhyāyī of Pāṇini In Roman Transliteration translated by Sumitra M. Katre, Copyright © 1987. Courtesy of the University of Texas Press.

Source:Srisa Chandra Vasu's Aṣṭādhyāyī of Pāṇini

Anuvṛtti: 3.1.95

Mahābhāṣya: With kind permission: Dr. George Cardona

1/24:niṣṭarkya iti kim nipātyate |
2/24:niṣṭarkye kṛteḥ ādyantaviparyayaḥ chandasi kṛtādyarthaḥ |
3/24:yathā kṛteḥ tarkuḥ kaseḥ sikatāḥ hiṃseḥ siṃhaḥ |
4/24:aparaḥ āha : niṣṭarkye vyatyayam vidyāt nisaḥ ṣatvam nipātanāt |*
5/24:ṇyat āyādeśaḥ iti etau upacāyye nipātitau | niṣṭarkyam cinvīta paśukāmaḥ |*
See More


Kielhorn/Abhyankar (II,87.15-88.4) Rohatak (III,212-213)

*Kātyāyana's Vārttikas


Commentaries:

Kāśikāvṛttī1: niṣṭarkyā'dayaḥ śabdāś chandasi viṣaye nipātyante. yadiha lakṣaṇena anupapanna   See More

Kāśikāvṛttī2: chandasi niṣṭarkyadevahūyapraṇīyaunnīyaucchiṣyamaryastaryadhvaryakhanyaknyadev   See More

Nyāsa2: chandasi niṣṭarkyadevahūyapraṇīyonnīyocchiṣyamaryastaryādhvaryakhanyaknyadevay   See More

1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents


Examples2:


Research Papers and Publications


Discussion and Questions