Kāśikāvṛttī1:
pūrveṇa nitye prāpte vikalpa ucyate. liṭi parataścakṣiṅaḥ khyāñādeśaḥ vā bhavati
See More
pūrveṇa nitye prāpte vikalpa ucyate. liṭi parataścakṣiṅaḥ khyāñādeśaḥ vā bhavati.
ācakhyau, ācakhyatuḥ, ācakhyuḥ. na ca bhavati. ācacakṣe, ācacakṣāte, ācacakṣire.
Kāśikāvṛttī2:
vā liṭi 2.4.55 pūrveṇa nitye prāpte vikalpa ucyate. liṭi parataścakṣiṅaḥ khyāñā
See More
vā liṭi 2.4.55 pūrveṇa nitye prāpte vikalpa ucyate. liṭi parataścakṣiṅaḥ khyāñādeśaḥ vā bhavati. ācakhyau, ācakhyatuḥ, ācakhyuḥ. na ca bhavati. ācacakṣe, ācacakṣāte, ācacakṣire.
Nyāsa2:
vā liṭi. , 2.4.55
Bālamanoramā1:
vā liṭi. cakṣiṅaḥ khyāñ vā syālliṭītyarthaḥ. atreti. `cakṣiṅaḥ khyā039;ñiti
s Sū #268
See More
vā liṭi. cakṣiṅaḥ khyāñ vā syālliṭītyarthaḥ. atreti. `cakṣiṅaḥ khyā'ñiti
sūtrabhāṣye `khśādirayamādeśa' iti, `pūrvatrāsiddha'mityadhikāre `khśāñaḥ śasya yo vā
vaktavyaḥ iti ca sitthamityarthaḥ. tena `puṃkhyāna'mityatra yatvasyā'siddhatvāt
`punaḥ khayyampare' iti rutvaṃ neti halsandhinirupaṇe prapañcitam.
ñittyātpadadvayamiti. parasmapaidamātmanepadaṃ cetyarthaḥ. cakhyau iti. khśādeśasya śasya
vatvapakṣe `āta au ṇalaḥ' iti bhāvaḥ. cakhyatuḥ cakhyuḥ. bhāradvājaniyamātthali veṭ–cakhyitha-
cakhyātha, cakhyathuḥ cakhya. cakhyau cakhyiva cakhyimākrādiniyamādiṭ. liṭi taṅi
khśāñādeśasya śasya vatvapakṣe āha— cakhye iti. cakhyāte cakhyire. cakhyiṣe cakhyāte
[cakhyiḍhave] cakhyidhve cakhye. cakhyivahe. cakhyimahe. śasya vatvā'bhāvapakṣe tvāha–
- cakśau cakśe iti. khasya cartvena ka iti bhāvaḥ. kṛte cartve tasya `cayo dvitīyāḥ
śari' iti khakāramāśahkya nirākaroti– khaya iti. atha khyānādeśā'bhāvapakṣe āha–cacakṣe
iti. cacakṣiṣe cacakṣidhve. cacakṣivahe. khyāsyatīti. caṣṭām cakṣātām cakṣatām.
cakṣva cakṣāthām caḍḍhvam.cakṣai cakṣāvahai cakṣāmahai. laḍa\ufffdāha–acaṣṭeti.
acakṣātām acakṣata.acaṣṭha#ā#ḥ acakṣāthām acaḍḍhvam. acakṣi acakṣvahi acakṣmahi.
vidhiliḍa\ufffdāha– cakṣīteti. āśīrliṅi khśādeśasya śasya yatvapakṣe āha— khyāyāt
khyeyāditi. `vā'nyasye'tyetvavikalpaḥ. śasya yatvā'bhāvapakṣe āha– kśāyāt
kśeṣāditi. luṅi cleḥ sici prāpte āha–
Bālamanoramā2:
vā liṭi 268, 2.4.55 vā liṭi. cakṣiṅaḥ khyāñ vā syālliṭītyarthaḥ. atreti. "c
See More
vā liṭi 268, 2.4.55 vā liṭi. cakṣiṅaḥ khyāñ vā syālliṭītyarthaḥ. atreti. "cakṣiṅaḥ khyā"ñiti sūtrabhāṣye "khśādirayamādeśa" iti, "pūrvatrāsiddha"mityadhikāre "khśāñaḥ śasya yo vā vaktavyaḥ iti ca sitthamityarthaḥ. tena "puṃkhyāna"mityatra yatvasyā'siddhatvāt "punaḥ khayyampare" iti rutvaṃ neti halsandhinirupaṇe prapañcitam. ñittyātpadadvayamiti. parasmapaidamātmanepadaṃ cetyarthaḥ. cakhyau iti. khśādeśasya śasya vatvapakṣe "āta au ṇalaḥ" iti bhāvaḥ. cakhyatuḥ cakhyuḥ. bhāradvājaniyamātthali veṭ--cakhyitha-cakhyātha, cakhyathuḥ cakhya. cakhyau cakhyiva cakhyimākrādiniyamādiṭ. liṭi taṅi khśāñādeśasya śasya vatvapakṣe āha--- cakhye iti. cakhyāte cakhyire. cakhyiṣe cakhyāte [cakhyiḍhave] cakhyidhve cakhye. cakhyivahe. cakhyimahe. śasya vatvā'bhāvapakṣe tvāha--- cakśau cakśe iti. khasya cartvena ka iti bhāvaḥ. kṛte cartve tasya "cayo dvitīyāḥ śari" iti khakāramāśahkya nirākaroti-- khaya iti. atha khyānādeśā'bhāvapakṣe āha--cacakṣe iti. cacakṣiṣe cacakṣidhve. cacakṣivahe. khyāsyatīti. caṣṭām cakṣātām cakṣatām. cakṣva cakṣāthām caḍḍhvam.cakṣai cakṣāvahai cakṣāmahai. laḍa()āha--acaṣṭeti. acakṣātām acakṣata.acaṣṭha#ā#ḥ acakṣāthām acaḍḍhvam. acakṣi acakṣvahi acakṣmahi. vidhiliḍa()āha-- cakṣīteti. āśīrliṅi khśādeśasya śasya yatvapakṣe āha--- khyāyāt khyeyāditi. "vā'nyasye"tyetvavikalpaḥ. śasya yatvā'bhāvapakṣe āha-- kśāyāt kśeṣāditi. luṅi cleḥ sici prāpte āha--
Tattvabodhinī1:
asiddhakāṇḍe iti. `ṇatvaprakaraṇānantara'miti śeṣaḥ. tena `paryākhyāna03 Sū #234
See More
asiddhakāṇḍe iti. `ṇatvaprakaraṇānantara'miti śeṣaḥ. tena `paryākhyāna'mityatra
śakāreṇa vyavadhānāt `kṛtyacaḥ iti ṇatvaṃ na. tathā suprakhyena nirvṛttaṃ
sauprakhyaṃ,tatra bhavaḥ sauprakhyīyaḥ. yatvasyā'siddhatvāt `dhanvayopadhā'diti vuñ na,
kiṃ tu cha eveti bodhyam. acaṣṭeti. `sko'riti kalopaḥ. ṣṭutvam.
`asyativaktikhyātī'tyatra vidhisāmathryādyattvaṃ nā'siddham. svatantrasya
khyādhātoḥ sārvadhātukamātraviṣayatayā vakṣyamāṇatvāt. asyateḥ puṣādipāṭhādaṅi siddhaṃ
taṅarthaṃ grahaṇamityādi puṣādiṣu vakṣyati.
Tattvabodhinī2:
vā liṭi 234, 2.4.55 asiddhakāṇḍe iti. "ṇatvaprakaraṇānantara"miti śeṣa
See More
vā liṭi 234, 2.4.55 asiddhakāṇḍe iti. "ṇatvaprakaraṇānantara"miti śeṣaḥ. tena "paryākhyāna"mityatra śakāreṇa vyavadhānāt "kṛtyacaḥ iti ṇatvaṃ na. tathā suprakhyena nirvṛttaṃ sauprakhyaṃ,tatra bhavaḥ sauprakhyīyaḥ. yatvasyā'siddhatvāt "dhanvayopadhā"diti vuñ na, kiṃ tu cha eveti bodhyam. acaṣṭeti. "sko"riti kalopaḥ. ṣṭutvam. "asyativaktikhyātī"tyatra vidhisāmathryādyattvaṃ nā'siddham. svatantrasya khyādhātoḥ sārvadhātukamātraviṣayatayā vakṣyamāṇatvāt. asyateḥ puṣādipāṭhādaṅi siddhaṃ taṅarthaṃ grahaṇamityādi puṣādiṣu vakṣyati.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents