1/13:kimartham tratasoḥ anudāttatvam ucyate |
2/13:udāttau mā bhūtām iti |
3/13:na etat asti prayojanam |
4/13:litsvare kṛte nighāte etadaḥ anudāttatvena siddham |
5/13:idam iha sampradhāryam |
6/13:anudāttatvam kriyatām litsvaraḥ iti |
7/13:kim atra kartavyam |
8/13:paratvāt litsvaraḥ |
9/13:nityatvāt anudāttatvam |
10/13:kṛte api litsvare prāptnoti akṛte api |
11/13:tatra nityatvāt anudāttatve kṛte liti pūrvaḥ udāttabhāvī na asti iti kṛtvā yathāprāptaḥ pratyayasvaraḥ prasajyeta |
12/13:tat yathā goṣpadapram vṛṣṭaḥ devaḥ iti ūlope kṛte pūrvaḥ udāttabhāvī na asti iti kṛtvā yathāprāptaḥ pratyayasvaraḥ bhavati |
13/13:tasmāt tratasoḥ anudāttatvam vaktavyam |

anvādeśa anudātta iti vartate. etado 'nvādeśaviṣayasya aśādeśo bhavati anudāttaḥ tratasoḥ parataḥ. tau ca api tratasāvanudāttau bhavataḥ. etasmin grāme sukhaṃ vasāmaḥ, atho atra yuktā adhīmahe. etasmāc chātrācchanto 'dhīṣva, atho ato vyākaraṇam apyadhīṣva. sarvānudāttaṃ padaṃ bhavati. etado 'śityādeśe labhe punar vacanam anudāttārtham.

etadas tratasos tratasau ca anudātau 2.4.33 anvādeśa anudātta iti vartate. etado 'nvādeśaviṣayasya aśādeśo bhavati anudāttaḥ tratasoḥ parataḥ. tau ca api tratasāvanudāttau bhavataḥ. etasmin grāme sukhaṃ vasāmaḥ, atho atra yuktā adhīmahe. etasmāc chātrācchanto 'dhīṣva, atho ato vyākaraṇam apyadhīṣva. sarvānudāttaṃ padaṃ bhavati. etado 'śityādeśe labhe punar vacanam anudāttārtham.

etadastratasostratasau cānudāttau. , 2.4.33 "atho atra" iti. "saptamyāstral" 5.3.10. "atho ataḥ" iti. "pañcamyāstasil" 5.3.7. "punarvacanamanudāttārtham" iti. "etado'ś" 5.3.5 iti yaḥ pāñcamiko'śādeśaḥ sa udāttaḥ syāt. anudāttataśceṣyata ityanudāttārtha vacanam. atha tratasoriti kimartham, yāvatā "tratasau cānudāttau" iti vacanāt tayoreva nimittabhāvo vijñāsyate? naitadasti; anvācayo'pi vijñāyeta, yathā-- "karttuḥ kyaṅa salopaśca" 3.1.11 iti. atrāviśeṣeṇa kyaṅa bhavati. tathā'trāviśeṣeṇa tāvadaśādeśo bhavati. yatra tu tratasau dṛśyete tatra tāvanudāttau bhavataḥ, tasmāt tāvannimitabhāvārthaṃ tratasoritivaktavyam. atha tratasoranudāttatvaṃ kimartham, yāvatā litsvara eva tayoranudāttatvaṃ kariṣyati? naitadasti; na hratra litsvaro'sti, anudāttasyādeśasya vidhānāt. nanu ca litasvare kṛta ādeśasvaraḥ kriyate; yadyevam, litsvarāpavāda ādeśasvaro vijñāyeta, na cāpavādaviṣayamanutsargo'bhiniviśate? tasmādyathā goṣpadapramityatra liti pūrvamanudāttabhāvo nāstīti prattayayasvara eva bhavati; tathehāpi syāditi tratasoranudāttārtha vacanam. tataścaitadapi sarvamanudāttaṃ padaṃ bhavati. tāviti vaktavye tratasoriti vacanaṃ spaṣṭārtham. goṣapadapramiti. "yāvati vindarajīvoḥ" 3.4.30. "carmodayoḥ pūreḥ" 3.4.31. "varṣapramāṇa ūlopaścādanyatarasyām" 3.4.32 iti ṇamul, ūlopaśca॥

etadastratasoḥ. `idamo'nvādeśe' ityasmādanvādeśe aśanudātta ityanuvartate. tadāha–anvādeśetyādinā. ato'treti. etacchabdāttasil, prakṛteraśādeśaḥ. etado''nnityeva siddhe'nudāttārthaṃ vacanam. naca litsvare sati śeṣanighātena tratayasoranudāttatvaṃ siddhamiti śaṅkyaṃ, litsvarāpavāde'śo'nudāttatve kṛte litsvarā'prāptyā pratyayasvareṇa tratasorudāttatve prāpte tadvidhānārthatvāt.

etadastratasostratasau cānudāttau 1937, 2.4.33 etadastratasoḥ. "idamo'nvādeśe" ityasmādanvādeśe aśanudātta ityanuvartate. tadāha--anvādeśetyādinā. ato'treti. etacchabdāttasil, prakṛteraśādeśaḥ. etado'"nnityeva siddhe'nudāttārthaṃ vacanam. naca litsvare sati śeṣanighātena tratayasoranudāttatvaṃ siddhamiti śaṅkyaṃ, litsvarāpavāde'śo'nudāttatve kṛte litsvarā'prāptyā pratyayasvareṇa tratasorudāttatve prāpte tadvidhānārthatvāt.