Kāśikāvṛttī1:
yataśca nirdharanam iti vartate. ṣaṣṭhīsaptamyapavādo yogaḥ. vibhāgaḥ vibhaktam.
See More
yataśca nirdharanam iti vartate. ṣaṣṭhīsaptamyapavādo yogaḥ. vibhāgaḥ vibhaktam. yasmin
nirdhāraṇā'śraye vibhaktam asya asti tataḥ pajcamī vibhaktir bhavati. māthurāḥ
pāṭaliputrakebhyaḥ sukumāratarāḥ, āḍhyatarāḥ.
Kāśikāvṛttī2:
pañcamī vibhakte 2.3.42 yataśca nirdharanam iti vartate. ṣaṣṭhīsaptamyapavādo y
See More
pañcamī vibhakte 2.3.42 yataśca nirdharanam iti vartate. ṣaṣṭhīsaptamyapavādo yogaḥ. vibhāgaḥ vibhaktam. yasmin nirdhāraṇā'śraye vibhaktam asya asti tataḥ pajcamī vibhaktir bhavati. māthurāḥ pāṭaliputrakebhyaḥ sukumāratarāḥ, āḍhyatarāḥ.
Nyāsa2:
pañcamī vibhakte. , 2.3.42 "vibhāgo vibhaktam" iti. "napuṃsake bh
See More
pañcamī vibhakte. , 2.3.42 "vibhāgo vibhaktam" iti. "napuṃsake bhāve ktaḥ" 3.3.114. " yasminnirdhāraṇāśraye" iti. yato nirdhārayate sa iha nirdhāraṇāśraya iti sarvasminneva nirdhāraṇāśraye vibhāgostīti viśeṣaṇopādānasāthryādvibhāga eva yatra sa nirdhāraṇāśrayo vijñāyate; tena kṛṣṇā gavāṃ sampannakṣīratametyatra na bhavati. tathā hi-- goṣu nirdhāryamāṇa ekadeśo yasmāt gotvenāntarbhūtaḥ pratīyate tasmānnāsti vibhāga iti. yadā tu kṛṣṇena guṇena pathagbhūtaḥ pratīyate tadāsti vibhāga iti. nātra nirdhāraṇāśrayo vibhāga eva. iha punarmāthurāḥ pāṭaliputrakebhya āḍha()tarā iti māthuratvena nāpyāḍha()taratvena māthurāṇāmantarbhāvaḥ. tas #ādatra vibhāga evetyayamasya yogasya viṣayaḥ.
anye tvāhuḥ-- yatra rāśīkṛtya pṛthakkaraṇaṃ sa pūrvasya yogasya viṣayaḥ; yatra tu pṛthagbhūtasyaiva guṇāntarāviṣkaraṇaṃ so'sya; tatra dvayorapyavasthayorvibhāga eveti kṛtvā ayamapi yogaḥ prapañcārtha eva. vibhāgo hi samnabdhātpracyutiḥ. pāṭaliputrakāśca sambandhāt pracyavamānānāṃ māthurāṇāṃ sambandhe pracyuteravadhibhāvamupavāntītyapādāna ityevaṃ pañcamī siddhā॥
Bālamanoramā1:
pañcamī vibhakte. vibhāgo vibhaktimiti. bhāve ktapratyayāśrayaṇāditi bhāvaḥ.
`y Sū #631
See More
pañcamī vibhakte. vibhāgo vibhaktimiti. bhāve ktapratyayāśrayaṇāditi bhāvaḥ.
`yataścanirdhāraṇa'mityanuvartate. nirdhāraṇāvadhibhūtānāṃ manuṣyādīnāṃ nirdhāryamāṇānāṃ
dvijānāṃ ca sāmānyātmanā'bhedo, viśeṣātmanā bhedaśca sthitaḥ. evaṃ ca nirdhāraṇe
sarvatra kathaṃcidbhedasya sattvādvibhakta ityanena bheda evetyartho vivakṣitaḥ. tataśca
yatra nirdhāraṇāvadhernirdhāryamāṇasya ca bheda eva, na tu
kenāpyupāttarūpeṇā'bhedastatraivāsya pravṛttirityabhipretyāha–
nirdhāryamāṇasyeti. `nirdhāraṇāvadhe'riti śeṣaḥ, `yataśca nirdhāraṇa'mityanuvṛtteḥ.
atrāvadhivyavṛttadharmavattvabodhanameva , na tu samudāyādekadeśasyetyaṃśo vivakṣitaḥ,
asambhavādityabhipretyodāharati–māthurā iti. avadhitvaṃ pañcamyarthaṃ mathurādeśīyāḥ
pāṭalīputradeśīyāpekṣayā atiśayenāḍha\ufffdā dhanina ityarthaḥ. atra
mathurādeśīyatvapāṭalīputradeśīyatvayorgotvā'\ufffdātvavadvirodhātkathañcidapi
tadrūpeṇa nā'bheda iti nirdhāraṇāvadheḥ pañcamīti bhāvaḥ.
Bālamanoramā2:
pañcamī vibhakte 631, 2.3.42 pañcamī vibhakte. vibhāgo vibhaktimiti. bhāve ktapr
See More
pañcamī vibhakte 631, 2.3.42 pañcamī vibhakte. vibhāgo vibhaktimiti. bhāve ktapratyayāśrayaṇāditi bhāvaḥ. "yataścanirdhāraṇa"mityanuvartate. nirdhāraṇāvadhibhūtānāṃ manuṣyādīnāṃ nirdhāryamāṇānāṃ dvijānāṃ ca sāmānyātmanā'bhedo, viśeṣātmanā bhedaśca sthitaḥ. evaṃ ca nirdhāraṇe sarvatra kathaṃcidbhedasya sattvādvibhakta ityanena bheda evetyartho vivakṣitaḥ. tataśca yatra nirdhāraṇāvadhernirdhāryamāṇasya ca bheda eva, na tu kenāpyupāttarūpeṇā'bhedastatraivāsya pravṛttirityabhipretyāha--nirdhāryamāṇasyeti. "nirdhāraṇāvadhe"riti śeṣaḥ, "yataśca nirdhāraṇa"mityanuvṛtteḥ. atrāvadhivyavṛttadharmavattvabodhanameva , na tu samudāyādekadeśasyetyaṃśo vivakṣitaḥ, asambhavādityabhipretyodāharati--māthurā iti. avadhitvaṃ pañcamyarthaṃ mathurādeśīyāḥ pāṭalīputradeśīyāpekṣayā atiśayenāḍha()ā dhanina ityarthaḥ. atra mathurādeśīyatvapāṭalīputradeśīyatvayorgotvā'()ātvavadvirodhātkathañcidapi tadrūpeṇa nā'bheda iti nirdhāraṇāvadheḥ pañcamīti bhāvaḥ.
Tattvabodhinī1:
pañcamī vibhakte. bheda eveti. na tu śabdāntaropāttasāmānyākrāntateti bhāvaḥ.
t Sū #560
See More
pañcamī vibhakte. bheda eveti. na tu śabdāntaropāttasāmānyākrāntateti bhāvaḥ.
tatra pañcamī syāditi. nanvevaṃ māthurā ityatrāpi pañcamī syāt. maivam.
pūrvasūtramihānuvartate. tena yato nirdhāryate tata evetyarthāt nirdhāraṇāvadhereva
pañcamīpravṛtteḥ. anabhihitādhikārānmāthurā ityatra nātiprasaṅga ityanye. māthurā
iti. na hratra nirdhāraṇāvadhernirdhāryamāṇasya ca gavāṃ kṛṣṇetyādāviva
sāmānyaviśeṣabhāvo'sti, kintu śabdopāttayodrvayorvirodha eva. idaṃ ca sūtraṃ
buddhi parikalpitāpāyamāśrityāpādānaprakaraṇe bhāṣye pratyākhyātam.
Tattvabodhinī2:
pañcamī vibhakte 560, 2.3.42 pañcamī vibhakte. bheda eveti. na tu śabdāntaropātt
See More
pañcamī vibhakte 560, 2.3.42 pañcamī vibhakte. bheda eveti. na tu śabdāntaropāttasāmānyākrāntateti bhāvaḥ. tatra pañcamī syāditi. nanvevaṃ māthurā ityatrāpi pañcamī syāt. maivam. pūrvasūtramihānuvartate. tena yato nirdhāryate tata evetyarthāt nirdhāraṇāvadhereva pañcamīpravṛtteḥ. anabhihitādhikārānmāthurā ityatra nātiprasaṅga ityanye. māthurā iti. na hratra nirdhāraṇāvadhernirdhāryamāṇasya ca gavāṃ kṛṣṇetyādāviva sāmānyaviśeṣabhāvo'sti, kintu śabdopāttayodrvayorvirodha eva. idaṃ ca sūtraṃ buddhi parikalpitāpāyamāśrityāpādānaprakaraṇe bhāṣye pratyākhyātam.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents