Kāśikāvṛttī1: pañcamī anuvartate. dūrāntikārthebhyaḥ śabdebhyo dvitīyā vibhaktir bhavati, cakā See More
pañcamī anuvartate. dūrāntikārthebhyaḥ śabdebhyo dvitīyā vibhaktir bhavati, cakārāt
pañcamī tṛtīyā 'pi samucchīyate. dūraṃ grāmasya, dūrād grāmasya, dūreṇ grāmasya.
antikaṃ grāmasya, antikād grāmasya, antikena grāmasya. prātipadikārthe
vidhānam. asattvavacanagrahaṇaṃ ca anuvartate. sattvaśabdebhyo yathāyathaṃ vibhaktayo bhavanti.
dūraḥ panthāḥ, dūrāya pathe dehi, dūrasya pathaḥ svam.
Kāśikāvṛttī2: dūrāntikārthebhyo dvitīyā ca 2.3.35 pañcamī anuvartate. dūrāntikārthebhyaḥ śabd See More
dūrāntikārthebhyo dvitīyā ca 2.3.35 pañcamī anuvartate. dūrāntikārthebhyaḥ śabdebhyo dvitīyā vibhaktir bhavati, cakārāt pañcamī tṛtīyā 'pi samucchīyate. dūraṃ grāmasya, dūrād grāmasya, dūreṇ grāmasya. antikaṃ grāmasya, antikād grāmasya, antikena grāmasya. prātipadikārthe vidhānam. asattvavacanagrahaṇaṃ ca anuvartate. sattvaśabdebhyo yathāyathaṃ vibhaktayo bhavanti. dūraḥ panthāḥ, dūrāya pathe dehi, dūrasya pathaḥ svam.
Nyāsa2: dūradāntikārthabhyo dvitīyā ca. , 2.3.35 "{evamprakārakaṃ vākyaṃ vṛttau nās See More
dūradāntikārthabhyo dvitīyā ca. , 2.3.35 "{evamprakārakaṃ vākyaṃ vṛttau nāsti}pañcamī ca" iti. tadanuvṛttisāmathryāt. "tṛtīyā'pi samuccīyate" iti. cakāreṇa. "yathāyatham" iti. yathāsvaṃ yo yasyātmīyo viṣayastatrāsau bhavati, na vibhaktyantaramityarthaḥ॥
Bālamanoramā1: dūrāntika. ebhya iti. dūrārthakebhyo'ntikārthakebhyaścetyarthaḥ. cakāro
vyavahi Sū #597 See More
dūrāntika. ebhya iti. dūrārthakebhyo'ntikārthakebhyaścetyarthaḥ. cakāro
vyavahitayorapi pañcamītṛtīyayoḥ samuccayārthaḥ, natu `dūrāntikārthaiḥ
ṣaṣṭha\ufffdntarasyā'miti saṃnihitaṣaṣṭha\ufffdā api, vyākhyānāt. tadāha–
cātpañcamītṛtīye ceti. prātipadikārthamātre vidhirayamiti. vyākhyānāditi bhāvaḥ.
tathāca prathamāpavāda iti phalitam. `dūrādāvasathānmūtraṃ dūrātpādāvanejanam' iti
bhāṣyaprayogātsaptamyarthe'dhikaraṇe'pyayaṃ vidhiḥ. nanu dūraḥ panthā ityatra kathaṃ na
pañcamītyata āha–asattvavacanasyeti. `dūraḥ' `panthā' ityatra panthā dravyam.
tadviśeṣaṇaṃ dūraśabdaḥ sattvavacana iti bhāvaḥ॥ iti pañcamī.
Bālamanoramā2: dūrāntikārthebhyo dvitīyā ca 597, 2.3.35 dūrāntika. ebhya iti. dūrārthakebhyo'nt See More
dūrāntikārthebhyo dvitīyā ca 597, 2.3.35 dūrāntika. ebhya iti. dūrārthakebhyo'ntikārthakebhyaścetyarthaḥ. cakāro vyavahitayorapi pañcamītṛtīyayoḥ samuccayārthaḥ, natu "dūrāntikārthaiḥ ṣaṣṭha()ntarasyā"miti saṃnihitaṣaṣṭha()ā api, vyākhyānāt. tadāha--cātpañcamītṛtīye ceti. prātipadikārthamātre vidhirayamiti. vyākhyānāditi bhāvaḥ. tathāca prathamāpavāda iti phalitam. "dūrādāvasathānmūtraṃ dūrātpādāvanejanam" iti bhāṣyaprayogātsaptamyarthe'dhikaraṇe'pyayaṃ vidhiḥ. nanu dūraḥ panthā ityatra kathaṃ na pañcamītyata āha--asattvavacanasyeti. "dūraḥ" "panthā" ityatra panthā dravyam. tadviśeṣaṇaṃ dūraśabdaḥ sattvavacana iti bhāvaḥ॥ iti pañcamī.
Tattvabodhinī1: dūraṃ dūrād dūreṇa veti. iha saptamyapi vakṣyate. kiṃca `dūrāntikārthebhyaḥ03 Sū #535 See More
dūraṃ dūrād dūreṇa veti. iha saptamyapi vakṣyate. kiṃca `dūrāntikārthebhyaḥ'
iti sūtrasya `saptamyadhikaraṇe ca' ityuttarasūtre'pyanuvartanādadhikaraṇe'pyebhyo
vibhakticatuṣṭayaṃ bodhyama. tathā ca prayujyate `dūrādāvasathānmūtraṃ dūrātpādāvasecanam'
iti. āvasathasya dūre ityarthaḥ. asattvavacanasyeti. sattvavacanatvamiha
sattvaviśeṣakatvam. evaṃ ca sāmānādhikaraṇyena prātipadikārthaviśeṣakaṃ vyudasyate.
tadāha–dūraḥ panthā iti. etena `karaṇe ca stoke'ti sūtre—`karaṇe kim?'
kriyāviśeṣaṇe karmaṇi mā bhūt. stokaṃ pacati. kriyā na dravyama' iti prācāṃ
grantho'pi vyākhyātaḥ. na ca kriyāyā viśeṣyatvena
dravyatvā'vaśyaṃbhāvānnaitatpratyudāharaṇaṃ yuktamiti vācyam, dhātuvācyāyāḥ
kriyāyā asattvarūpatvasyākare prasiddhatvāt. na ca viśeṣyatve tadanupapattiḥ.
kartṛkarmetarakārakaliṅgānanvayitvamātreṇā'sattlarūpatvopapatteḥ. uktaṃ ca —
`kriyā na yujyate liṅgakriyānādhārakārakaiḥ. asattvarūpatā tasyā iyamevāvadharyatām'.
iti. phalaṃ vyāpāraśca kriyā, phalādhārakārakaṃ karma, vyāpārādhārakārakaṃ karteti vivekaoḥ.
pañcamī.
Tattvabodhinī2: dūrāntikārthebhyo dvitīyā ca 535, 2.3.35 dūraṃ dūrād dūreṇa veti. iha saptamyapi See More
dūrāntikārthebhyo dvitīyā ca 535, 2.3.35 dūraṃ dūrād dūreṇa veti. iha saptamyapi vakṣyate. kiṃca "dūrāntikārthebhyaḥ" iti sūtrasya "saptamyadhikaraṇe ca" ityuttarasūtre'pyanuvartanādadhikaraṇe'pyebhyo vibhakticatuṣṭayaṃ bodhyama. tathā ca prayujyate "dūrādāvasathānmūtraṃ dūrātpādāvasecanam" iti. āvasathasya dūre ityarthaḥ. asattvavacanasyeti. sattvavacanatvamiha sattvaviśeṣakatvam. evaṃ ca sāmānādhikaraṇyena prātipadikārthaviśeṣakaṃ vyudasyate. tadāha--dūraḥ panthā iti. etena "karaṇe ca stoke"ti sūtre---"karaṇe kim()" kriyāviśeṣaṇe karmaṇi mā bhūt. stokaṃ pacati. kriyā na dravyama" iti prācāṃ grantho'pi vyākhyātaḥ. na ca kriyāyā viśeṣyatvena dravyatvā'vaśyaṃbhāvānnaitatpratyudāharaṇaṃ yuktamiti vācyam, dhātuvācyāyāḥ kriyāyā asattvarūpatvasyākare prasiddhatvāt. na ca viśeṣyatve tadanupapattiḥ. kartṛkarmetarakārakaliṅgānanvayitvamātreṇā'sattlarūpatvopapatteḥ. uktaṃ ca ---"kriyā na yujyate liṅgakriyānādhārakārakaiḥ. asattvarūpatā tasyā iyamevāvadharyatām". iti. phalaṃ vyāpāraśca kriyā, phalādhārakārakaṃ karma, vyāpārādhārakārakaṃ karteti vivekaoḥ. pañcamī.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents