pūrvanipāte prāpte paraprayogārthaṃ vacanam. rājadantā'diṣu upasarjanaṃ param prayoktavyam. na kevalam upasarjanasya, anyasya api yathā lakṣaṇaṃ vihitasya pūrvanipātasya ayam apavādaḥ paranipāto vidhīyate. dantānāṃ rājā rājadantaḥ. vanasya agre agrevaṇam. nipātanādaluk. rājadantaḥ. agrevanam. liptavāsitam. nagnamuṣitam. siktasaṃmṛṣṭam. mṛṣṭaluñcitam. avaklinnapakvam. arpitoptam. uptagāḍham. pūrvakālakṣay paranipātaḥ. ulūkhalamusalam. taṇḍulakiṇvam. dṛṣadupalam. āragvāyanabandhakī. citrarathabahlīkam. āvantyaśmakam. śūdrāryam. snātakarājānau. viṣvakṣenārjunau. akṣibhruvam. dāragavam. śabdārthau. dharmārthau. kāmārthau. aniyamaśca atra iṣyate. arthaśabdau. arthadharmau. arthakāmau. tat katham? vaktavyam idam. dharmā'diṣu ubhayam iti. vaikāramatam. gajavājam. gopāladhānīpūlāsam. pūlāsakakaraṇḍam. sthūlapūlāsam. uśīrabījam. siñjāstham. citrāsvātī. bhāryāpatī. jāyāpatī. jampatī. dampatī. jāyāśabdasya jambhāvo dambhāvaśca nipātyate. putrapatī. putrapaśū. keśaśmaśrū. śmaśrukeśau. śirobījam. sarpirmadhunī. madhusarpiṣī. ādyantau. antādī. guṇavṛddhī. vṛddhiguṇau.

rājadantā'diṣu param 2.2.31 pūrvanipāte prāpte paraprayogārthaṃ vacanam. rājadantā'diṣu upasarjanaṃ param prayoktavyam. na kevalam upasarjanasya, anyasya api yathā lakṣaṇaṃ vihitasya pūrvanipātasya ayam apavādaḥ paranipāto vidhīyate. dantānāṃ rājā rājadantaḥ. vanasya agre agrevaṇam. nipātanādaluk. rājadantaḥ. agrevanam. liptavāsitam. nagnamuṣitam. siktasaṃmṛṣṭam. mṛṣṭaluñcitam. avaklinnapakvam. arpitoptam. uptagāḍham. pūrvakālakṣay paranipātaḥ. ulūkhalamusalam. taṇḍulakiṇvam. dṛṣadupalam. āragvāyanabandhakī. citrarathabahlīkam. āvantyaśmakam. śūdrāryam. snātakarājānau. viṣvakṣenārjunau. akṣibhruvam. dāragavam. śabdārthau. dharmārthau. kāmārthau. aniyamaśca atra iṣyate. arthaśabdau. arthadharmau. arthakāmau. tat katham? vaktavyam idam. dharmā'diṣu ubhayam iti. vaikāramatam. gajavājam. gopāladhānīpūlāsam. pūlāsakakaraṇḍam. sthūlapūlāsam. uśīrabījam. siñjāstham. citrāsvātī. bhāryāpatī. jāyāpatī. jampatī. dampatī. jāyāśabdasya jambhāvo dambhāvaśca nipātyate. putrapatī. putrapaśū. keśaśmaśrū. śmaśrukeśau. śirobījam. sarpirmadhunī. madhusarpiṣī. ādyantau. antādī. guṇavṛddhī. vṛddhiguṇau.

rājadantādiṣu param. , 2.2.31 "pūrvasya paranipāta" iti. liptavāsitādyuptagāḍhaparyanteṣu. udūkhalamasalādayo ye dvandvāḥ, tatra kvacidalpāctaratvāt pūrvanipātaḥ prāpnoti, kvacid dhyantatvāt pūrvanipātaḥ, kvacidajādyantatvāt; kvacitulyādaniyamaḥ. "dṛṣdupalam" iti pramādāccāyaṃ pāṭho lakṣyate. alpāctaratvādaddṛṣacchabdasya pūrvanipātaḥ siddhaḥ. "akṣibhruvam, dāragavam" iti. acaturādisūtreṇāc 5.4.79 samāsāntaḥ. "sthūlapūlāsam" iti. pramadapāṭho'yaṃ lakṣyate;pūrvoktādeva kāraṇāt॥

eṣu pūrvaprayogārhaṃ paraṃ syāt. dantānāṃ rājāno rājadantāḥ. (dharmādiṣvaniyamaḥ). arthadharmau. dharmārthāvityādi..

rājadantādiṣu param 989, 2.2.31 eṣu pūrvaprayogārhaṃ paraṃ syāt. dantānāṃ rājāno rājadantāḥ. (dharmādiṣvaniyamaḥ). arthadharmau. dharmārthāvityādi॥

neṣṭodgātṛśabde ādguṇaśca. rājadantādiṣu param. `upasarjanaṃ pūrva'mityanuvartate. tadāha–eṣviti. rājadantādiṣvityarthaḥ. pūrvaprayogarhamityataḥ prāk `upasarjanaṃ'miti seṣaḥ. rājadanta iti. dantaśabdasya ṣaṣaṣṭītatpuruṣe'pradānatayopasarjanatve'pi paranipātaḥ. iha gaṇe rājadantāgrevaṇādiśabdāstatpuruṣāḥ,viṣvaksenārjunādayo d?vandvaśca paṭhitā ato dvandvaprakaraṇe tadupanyāsaḥ. vi\ufffdāksenārjunāvityatra `ajādyadanta'mityarjunaśabdasya pūrvanipāte prāpte paranipātaḥ. dharmādiṣvaniyama iti. gaṇasūtramidam. anyatarasya pūrvanipāta ityarthaḥ. arthadharmāviti. ajādyadantaśabdasya pūrvanipātaniyame prāpte tadaniyamo vaktavya ityarthaḥ. nipātyata iti. pākṣiko rājadantādigaṇa ityarthaḥ. patyurabhyarhitatve'pi paranipātaśca. ākṛtigaṇo'yamiti. vṛttau tu kṛtsno'yaṃ gaṇaḥ paṭhitaḥ.

rājadantādiṣu param 892, 2.2.31 neṣṭodgātṛśabde ādguṇaśca. rājadantādiṣu param. "upasarjanaṃ pūrva"mityanuvartate. tadāha--eṣviti. rājadantādiṣvityarthaḥ. pūrvaprayogarhamityataḥ prāk "upasarjanaṃ"miti seṣaḥ. rājadanta iti. dantaśabdasya ṣaṣaṣṭītatpuruṣe'pradānatayopasarjanatve'pi paranipātaḥ. iha gaṇe rājadantāgrevaṇādiśabdāstatpuruṣāḥ,viṣvaksenārjunādayo d()vandvaśca paṭhitā ato dvandvaprakaraṇe tadupanyāsaḥ. vi()āksenārjunāvityatra "ajādyadanta"mityarjunaśabdasya pūrvanipāte prāpte paranipātaḥ. dharmādiṣvaniyama iti. gaṇasūtramidam. anyatarasya pūrvanipāta ityarthaḥ. arthadharmāviti. ajādyadantaśabdasya pūrvanipātaniyame prāpte tadaniyamo vaktavya ityarthaḥ. nipātyata iti. pākṣiko rājadantādigaṇa ityarthaḥ. patyurabhyarhitatve'pi paranipātaśca. ākṛtigaṇo'yamiti. vṛttau tu kṛtsno'yaṃ gaṇaḥ paṭhitaḥ.

rājadantādiṣu. iha dvandvatatpuruṣayoḥ pāṭhe'pi `artha dharmau'ityādyabhiprāyeṇā'sya dvandveṣūpanyāsaḥ.

rājadantādiṣu param 769, 2.2.31 rājadantādiṣu. iha dvandvatatpuruṣayoḥ pāṭhe'pi "artha dharmau"ityādyabhiprāyeṇā'sya dvandveṣūpanyāsaḥ.