Donate
 
 
             Pāṇini Research Tool
> >
feedback

Grammatical Sūtra: क्रुधद्रुहेर्ष्याऽसूयार्थानां यं प्रति कोपः krudhadruherṣyā'sūyārthānāṃ yaṃ prati kopaḥ
Individual Word Components: krudhadruherṣyāsūyārthānām yam prati kopaḥ
Sūtra with anuvṛtti words: krudhadruherṣyāsūyārthānām yam prati kopaḥ ekā (1.4.1), saṃjñā (1.4.1), kārake (1.4.23), saṁpradānam (1.4.32)
Compounds2: krudhaśca druhaśca īrṣyaśca asūyaśca, krudhadruherṣyāsūyāḥ, teṣām arthāḥ krudha॰sūyārthāḥ। krudha॰sūyārthānām iva arthāḥ yeṣāṃ te krudha॰sūyārthāḥ, teṣāṃ ॰, dvandvagarbhaḥ bahuvrīhiḥ।
Type of Rule: saṃjñā
Preceding adhikāra rule:1.4.23 (1kārake)

Description:

In the case of the verbs having the sense of krudh to be angry', druh to injure, irshya to envy, asûyâ to detract, the person against whom the feeling of anger &c., is directed is called Sampradâna. Source: Aṣṭādhyāyī 2.0

[The t.t. 1 sampradāna 32 kāraka 23] denotes one towards whom (yám práti) anger (kópa) is felt in relation to the verbal stems krudh- `feel anger' (IV 82), druh- `injure' (IV 88), īrṣy- `not tolerate' (I 544) and asūy- `find fault with'. Source: From Aṣṭādhyāyī of Pāṇini In Roman Transliteration translated by Sumitra M. Katre, Copyright © 1987. Courtesy of the University of Texas Press.

Krudhārthānāṃ druhārthānāṃ īrṣyārthānāṃ asūyārthānāṃ ca dhātūnāṃ prayoge yaṃ prati kopaḥ, tat kārakaṃ saṃpradānasaṃjñakaṃ bhavati Source: Sanskrit Documents

Source:Srisa Chandra Vasu's Aṣṭādhyāyī of Pāṇini

Anuvṛtti: 1.4.23, 1.4.32

Mahābhāṣya: With kind permission: Dr. George Cardona

1/6:kimete ekārthāḥ āhosvit nānārthāḥ |
2/6:kim ca ataḥ |
3/6:yadi ekārthāḥ kimartham pṛthak nirdiśyante |
4/6:atha nānārthāḥ katham kupinā śakyante viśeṣayitum |
5/6:evam tarhi nānārthāḥ kupau tu eṣām sāmānyam asti |
See More


Kielhorn/Abhyankar (I,331.6-9) Rohatak (II,403-404)


Commentaries:

Kāśikāvṛttī1: amarṣaḥ krodhaḥ. apakāro drohaḥ. akṣamā īrṣyā. guṇeṣu doṣāviṣkaraṇam a. krud   See More

Kāśikāvṛttī2: krudhadruhaiirṣyāsūyārthānāṃ yaṃ prati kopaḥ 1.4.37 amarṣaḥ krodhaḥ. apakāro dr   See More

Nyāsa2: krudhadruheṣryāsūyārthānāṃ yaṃ prati kopaḥ. , 1.4.37 krudhadruhāvakarmakau, tatr   See More

Bālamanoramā1: krudhadruha. krudhādyarthānāmiti. `krudha krodhe' `druha drohe' śyanv Sū #567   See More

Bālamanoramā2: krudhadruheṣryā'sūyārthānāṃ yaṃ prati kopaḥ 567, 1.4.37 krudhadruha. krudhādyart   See More

Tattvabodhinī1: krudhadruha. `krudhe krodhe', druha jighāṃsāyām', `īṣrya īṣryāyām&#03 Sū #511   See More

Tattvabodhinī2: krudhadruheṣryā'sūyārthānāṃ yaṃ prati kopaḥ 511, 1.4.37 krudhadruha. "krudh   See More

1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents


Examples2:

devadattāya krudhyati devadattāya druhyati devadattāya īrṣyati devadattāya asūyati


Research Papers and Publications


Discussion and Questions