Donate
 
 
             Pāṇini Research Tool
> >
feedback

Grammatical Sūtra: वारणार्थानां ईप्सितः vāraṇārthānāṃ īpsitaḥ
Individual Word Components: vāraṇārthānām īpsitaḥ
Sūtra with anuvṛtti words: vāraṇārthānām īpsitaḥ ekā (1.4.1), saṃjñā (1.4.1), kārake (1.4.23), apādānam (1.4.24)
Compounds2: vāraṇam arthaḥ yeṣāṃ dhātūnāṃ te vāraṇārthāḥ, teṣāṃ ॰, bahuvrīhiḥ।
Type of Rule: saṃjñā
Preceding adhikāra rule:1.4.23 (1kārake)

Description:

In case of verbs having the sense of 'preventing, the desired object from which one is prevented or warded off is called Ablation or Apâdana kâraka. Source: Aṣṭādhyāyī 2.0

[The t.t. 1 apādāna 24 kāraka 23] denotes what [an agent desires to reach (īpsitáḥ)] by means of actions meaning `ward off' (vāraṇa-arthānām). Source: From Aṣṭādhyāyī of Pāṇini In Roman Transliteration translated by Sumitra M. Katre, Copyright © 1987. Courtesy of the University of Texas Press.

A kāraka which serves as that which is desired is termed apādāna when verbal roots having the signification of vāraṇa ‘warding off’ are used Source: Courtesy of Dr. Rama Nath Sharma ©

Vāraṇārthānāṃ dhātūnāṃ prayoge īpsitaḥ yaḥ arthaḥ, tat kārakam apādānasaṃjñaṃ bhavati Source: Sanskrit Documents

Source:Srisa Chandra Vasu's Aṣṭādhyāyī of Pāṇini

Anuvṛtti: 1.4.23, 1.4.24

Mahābhāṣya: With kind permission: Dr. George Cardona

1/27:kim udāharaṇam |
2/27:māṣebhyaḥ gāḥ vārayati |
3/27:bhaved yasya māṣāḥ na gāvaḥ tasya māṣāḥ īpsitāḥ syuḥ |
4/27:yasya tu khalu gāvaḥ na māṣāḥ katham tasya māṣāḥ īpsitāḥ syuḥ |
5/27:tasya api māṣāḥ eva īpsitāḥ |
See More


Kielhorn/Abhyankar (I,328.10-24) Rohatak (II,393-395)

*Kātyāyana's Vārttikas


Commentaries:

Kāśikāvṛttī1: vāraṇārthānām dhātūnām prayoge ya īpsito 'rthaḥ tat kārakam apādānasaṃaṃ bhava   See More

Kāśikāvṛttī2: vāraṇārthānām īpsitaḥ 1.4.27 vāraṇārthānām dhātūnām prayoge ya īpsito 'rthata   See More

Nyāsa2: vāraṇārthānāmīpsitaḥ. , 1.4.27 vāraṇamartho yeṣāṃ te vāraṇārthāḥ. "yavebhyo   See More

Bālamanoramā1: vāraṇārthānāmīpsitaḥ. pravṛttivimukhīkaraṇaṃ vāraṇam. yavebhya iti. yaveṣu prav Sū #582   See More

Bālamanoramā2: vāraṇārthānāmīpsitaḥ 582, 1.4.27 vāraṇārthānāmīpsitaḥ. pravṛttivimukhīkaraṇa   See More

Tattvabodhinī1: vāraṇārthā. yavebhya iti. yavasaṃyogātprāgeva gāṃ nivārayatīti `dhruvamapāye— & Sū #522   See More

Tattvabodhinī2: vāraṇārthānāmīpsitaḥ 522, 1.4.27 vāraṇārthā. yavebhya iti. yavasaṃyogātpgeva g   See More

1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents


Examples2:

yavebhyo gāṃ vārayati yavebhyo gāṃ nivarttayati


Research Papers and Publications


Discussion and Questions