Kāśikāvṛttī1:
pūrveṇa ātmanepadaṃ prāptaṃ pratiṣidyate. gatyarthebhyo hiṃsā'rthebhyaśca dhātug
See More
pūrveṇa ātmanepadaṃ prāptaṃ pratiṣidyate. gatyarthebhyo hiṃsā'rthebhyaśca dhātughyaḥ
karmavyatihare ātmanepadaṃ na bhavati. vyatigacchanti. vyatisarpanti. hiṃsā'rthebhyaḥ
vyatihiṃsanti. vyatighnanti. pratiṣedhe hasādīnām upasaṅkhyanam. vyatihasanti.
vyatijalpanti. vyatipaṭhanti. haraterapratiṣedhaḥ. saṃpraharante rājānaḥ.
Kāśikāvṛttī2:
na gatihiṃsā'rthebhyaḥ 1.3.15 pūrveṇa ātmanepadaṃ prāptaṃ pratiṣidyate. gatyart
See More
na gatihiṃsā'rthebhyaḥ 1.3.15 pūrveṇa ātmanepadaṃ prāptaṃ pratiṣidyate. gatyarthebhyo hiṃsā'rthebhyaśca dhātughyaḥ karmavyatihare ātmanepadaṃ na bhavati. vyatigacchanti. vyatisarpanti. hiṃsā'rthebhyaḥ vyatihiṃsanti. vyatighnanti. pratiṣedhe hasādīnām upasaṅkhyanam. vyatihasanti. vyatijalpanti. vyatipaṭhanti. haraterapratiṣedhaḥ. saṃpraharante rājānaḥ.
Nyāsa2:
na gatihiṃsārthebhyaḥ. , 1.3.15 "vyatigacchanti"iti. "iṣugamiyamā
See More
na gatihiṃsārthebhyaḥ. , 1.3.15 "vyatigacchanti"iti. "iṣugamiyamāṃ chaḥ" 7.3.77 iti chatvam, "che ca" 6.1.71 iti tuk. "vyatisarpanti" iti. "gamlṛ sṛplṛ gatau" (dhā.pā.982,983), laghūpadhaguṇaḥ. "vyatihiṃsanti" iti. "tṛhi hisi hiṃsāyām" (dhā.pā.1348,1829). "vyatighnanti" iti. "hana hiṃsāgatyoḥ" (dhā.pā.1012) "gamahana" 6.4.98 ityupadhāpalopaḥ, "ho hanterñṇinneṣu" 7.3.54 iti kutvam.
"pratiṣedhe" ityādi. upasaṃkhyānaśabdasya pratipādanamarthaḥ. upasaṃkhyānaśabdo'trānekārthatvāddhātūnāṃ pratipādane vatrtate. tacca pratipādanaṃ prakṛtatvāt pratiṣedhasyeti gamyate. tadayamarthaḥ-- pratiṣedhe katrtavye hasādīnāmapyātmanepadapratiṣadhasya pratipādanaṃ katrtavyamiti. tatredaṃ pratipādanam-- neti yogavibhāgaḥ kriyate, tena hasādīnāmapi bhaviṣyatīti. tataḥ "gatihiṃsārthebhyaḥ" iti dvitīyo yogaḥ, tatra "na" iti vatrtate.kimarthaṃ punarayam? pūrvayogasyāsarvaviṣayatvajñāpanārtham, tena "na" iti yogavibhāgena hasādīnāmeva pratiṣedho bhaviṣyati, nānyeṣyamiti.
Laghusiddhāntakaumudī1:
vyatigacchanti. vyatighnanti.. Sū #735
Laghusiddhāntakaumudī2:
na gatihiṃsārthebhyaḥ 735, 1.3.15 vyatigacchanti. vyatighnanti॥
Bālamanoramā1:
na gatihiṃsārthebhyaḥ. karmavyatihāre ātmanepadaṃ netyarthaḥ. hasādigaṇasya
ada Sū #506
See More
na gatihiṃsārthebhyaḥ. karmavyatihāre ātmanepadaṃ netyarthaḥ. hasādigaṇasya
adarśanādāha– hasaprakārā iti. upasargamanapekṣya ye gatihiṃsayorvartante teṣāmeva
grahaṇalābhāya arthagrahaṇam. hmañ?dhātustu upasargabalādiṃ?dhasāyāṃ vartate iti na tasya
pratiṣedha ityāha– haraterapratiṣedha iti. arthagrahaṇalabhyamidaṃ vārtikam.
Bālamanoramā2:
na gatihiṃsārthebhyaḥ 506, 1.3.15 na gatihiṃsārthebhyaḥ. karmavyatihāre ātmanepa
See More
na gatihiṃsārthebhyaḥ 506, 1.3.15 na gatihiṃsārthebhyaḥ. karmavyatihāre ātmanepadaṃ netyarthaḥ. hasādigaṇasya adarśanādāha-- hasaprakārā iti. upasargamanapekṣya ye gatihiṃsayorvartante teṣāmeva grahaṇalābhāya arthagrahaṇam. hmañ()dhātustu upasargabalādiṃ()dhasāyāṃ vartate iti na tasya pratiṣedha ityāha-- haraterapratiṣedha iti. arthagrahaṇalabhyamidaṃ vārtikam.
Tattvabodhinī1:
na gatihiṃsārthebhyaḥ. arthaśabdaḥ pratyekabhisaṃbadhyate. karmavyatihāre yadāt Sū #434
See More
na gatihiṃsārthebhyaḥ. arthaśabdaḥ pratyekabhisaṃbadhyate. karmavyatihāre yadātmanepadaṃ
tasya niṣedhaḥ. arthagrahaṇasāmathryādyeśabdāntaramanapekṣya gatihiṃsayorvartante ta
eveha gṛhrante. haratistūpasargavaśādiṃ?dhasāyāṃ pravartate iti `haraterapratiṣedhaḥ' iti
vārtikamarthagrahaṇalabhyamevetyāhuḥ.
Tattvabodhinī2:
na gatihiṃsārthebhyaḥ 434, 1.3.15 na gatihiṃsārthebhyaḥ. arthaśabdaḥ pratyekabhi
See More
na gatihiṃsārthebhyaḥ 434, 1.3.15 na gatihiṃsārthebhyaḥ. arthaśabdaḥ pratyekabhisaṃbadhyate. karmavyatihāre yadātmanepadaṃ tasya niṣedhaḥ. arthagrahaṇasāmathryādyeśabdāntaramanapekṣya gatihiṃsayorvartante ta eveha gṛhrante. haratistūpasargavaśādiṃ()dhasāyāṃ pravartate iti "haraterapratiṣedhaḥ" iti vārtikamarthagrahaṇalabhyamevetyāhuḥ.
1.Source: Arsha Vidya Gurukulam
2.Source: Sanskrit Documents