1/13:sārvadhātukagrahaṇam kimartham |
2/13:apit iti iyati ucyamāne ārdhadhātukasya api apitaḥ ṅittvam prasajyeta : kartā hartā |
3/13:na eṣaḥ doṣaḥ |
4/13:ācāryapravṛttiḥ jñāpayati na anena ārdhadhātukasya ṅittvam bhavati iti yat ayam ārdhadhātukīyān kān cit ṅitaḥ karoti : caṅaṅnajiṅṅvanibathaṅnaṅaḥ |
5/13:sārvadhātuke api etat jñāpakam syāt |
6/13:na iti āha |
7/13:tulyajātīyasya jñāpakam |
8/13:kaḥ ca tulyajātīyaḥ |
9/13:yathājātīyakāḥ caṅaṅnajiṅṅvanibathaṅnaṅaḥ |
10/13:kathañjātīyakāḥ ca ete |
11/13:ārdhadhātukāḥ |
12/13:yadi etat asti tulyajātīyasya jñāpakam iti caṅaṅau luṅvikaraṇānam jñāpakau syātām najiṅ vartamānakālānām ṅvanip bhūtakālānām athaṅśabdaḥ auṇādikānām naṅśabdaḥ ghañarthānām |
13/13:tasmāt sārvadhātukagrahaṇam kartavyam |

1/19:kim punaḥ ayam paryudāsaḥ : yat anyat pitaḥ , āhosvit prasajya ayam pratiṣedhaḥ : pit na iti |
2/19:kaḥ ca atra viśeṣaḥ |
3/19:apit ṅit iti cet śabdekādeśapratiṣedhaḥ ādivattvāt |*
4/19:apit ṅit iti cet śabdekādeśe pratiṣedhaḥ vaktavyaḥ : cyavante plavante |
5/19:kim kāraṇam |
6/19:ādivattvāt |
7/19:pidapitoḥ ekādeśaḥ apitaḥ ādivat syāt |
8/19:asti anyat pitaḥ iti kṛtvā ṅittvam prāpnoti |
9/19:astu tarhi prasajyapratiṣedhaḥ : pit na iti |
10/19:na pit ṅit iti cet uttamaikādeśapratiṣedhaḥ |*
11/19:pit na iti cet uttamaikādeśe pratiṣedhaḥ prāpnoti : tudāni likhāni |
12/19:kim kāraṇam |
13/19:ādivattvāt eva |
14/19:pidapitoḥ ekādeśaḥ pitaḥ ādivat syāt |
15/19:tatra pit na iti pratiṣedhaḥ prāpnoti |
16/19:yathā icchasi tathā astu |
17/19:nanu ca uktam ubhayathā api doṣaḥ iti |
18/19:ubhayathā api na doṣaḥ |
19/19:ekādeśaḥ pūrvavidhau sthānivat iti sthānivadbhāvāt vyavadhānam |

sārvadhātukaṃ yadapit tan ṅidvad bhavati. kurutaḥ. kurvanti. cinutaḥ. cinvanti. sārvadhatukam iti kim? kartā. kartum. kartavyam. apititi kim? karoti. karoṣi. karomi.

sārvadhātukam apit 1.2.4 sārvadhātukaṃ yadapit tan ṅidvad bhavati. kurutaḥ. kurvanti. cinutaḥ. cinvanti. sārvadhatukam iti kim? kartā. kartum. kartavyam. apititi kim? karoti. karoṣi. karomi.

sārvadhātukamapit. , 1.2.4 "apit" iti. kimayaṃ prasajyapratiṣedhaḥ? uta paryudāsaḥ? kiñcātra? pūrvasmin pakṣe loḍuttamapuruṣasyaikavacanasya "āḍuttamasya picca" 3.4.92 ityāṭi piti kṛte tudānītyatrāḍ()vikaraṇākārayoḥ pidapitorekādeśaḥ paraṃ prati "antādivacca" 6.1.82 ityādidbhāvāt pidgrahaṇena gṛhrate iti pittvam , pittve ca satyapiditi ṅittvapratiṣedhaḥ syāt, tataśca dhātorguṇaḥ prasajyeta. itaratra tu pakṣe "cyavante, plavante" ityatra śabantādeśākārayoḥ pidapitorya ekādeśastasya pito'nyatvāt ṅittvamapādyeta, tataśca dhātorguṇo na prāpnoti? pito'nyatvaṃ tvekādeśasya sarvaṃ pratyādivattvāt paragrahaṇena grahaṇāt, ucyate,yathecchasi tathaivāstu, ubhayathāpyadoṣaḥ. pūrvatra tāvadadoṣaḥ; yasmādapitoreva tudānītyatraikādeśaḥ, na pidapitoḥ. tathā hi-- "āḍuttamasya picca" 3.4.92 loḍuttamapuruṣasyaiva pittvaṃ vidhīyate, na tvāṭaḥ. itaratrāpyadoṣaḥ, yasmādapidityanena sārvadhātukaṃ viśiṣyate-- pito'nyat sārvadhātukamapiditi. na cāntaśabdākāraḥ sārvadhātukam, kiṃ tarhi? tadekadeśaḥ. yaccātra sārvadhātukaṃ na ca tena sahaikādeśaḥ, yena sahaikādeśo na ca tatsārvadhātukam;tena yadyapyayamekādeśaḥ pito'nyaḥ; tathāpi sārvadhātukaṃ na bhavatīti tatkuto ṅittvasya prasaṅgaḥ? atha vā bhavatu ṅittavam, satyapi tasya ṅittve tasmin nāsti guṇābhāvaprasaṅgaḥ? yasmāt "vārṇādāṅgaṃ balīyaḥ" (vyā.pa.39) iti vacanādeśāddhi prāgeva "cyavante, plavante" ityatra guṇena bhavitavyam. "kurutaḥ" iti. tato ṅittve sati vikaraṇasya guṇo na bhavati. karoterasya "ata ut sārvadhātuke" 6.4.130 ityuttvaṃ bhavati. tatra hi "gamahana" 6.4.98 ityādisūtrāt kṅitītyanuvartate॥