1/23:subrahmaṇyāyam okāraḥ udāttaḥ |*
2/23:subrahmaṇyāyam okāraḥ udāttaḥ bhavati : subrahmaṇyom |
3/23:ākāraḥ ākhyāte parādiḥ ca |*
4/23:ākāraḥ ākhyāte parādiḥ ca udāttaḥ bhavati : indra agaccha |
5/23:harivaḥ agaccha |
6/23:vākyādau ca dve dve |*
7/23:vākyādau ca dve dve udātte bhavataḥ : indra agaccha |
8/23:harivaḥ agaccha |
9/23:maghavanvarjam | agaccha maghavan |*
10/23:sutyāparāṇām antaḥ |*
11/23:sutyāparāṇām antaḥ udāttaḥ bhavati : dvyahe sutyam |
12/23:tryahe sutyam |
13/23:asau iti antaḥ |*
14/23:asau iti antaḥ udāttaḥ bhavati : gārgyaḥ yajate |
15/23:vātsyaḥ yajate |
16/23:amuṣya iti antaḥ | amuṣya iti antaḥ : dākṣeḥ pita yajate |*
17/23:syāntasya upottamam ca |*
18/23:syāntasya upottamam udāttam bhavati antaḥ ca |
19/23:gārgyasya pita yajate |
20/23:vātsyasya pita yajate |
21/23:vā nāmadheyasya |*
22/23:vā nāmadheyasya syāntasya upottamam udāttam bhavati : devadattasya pita yajate |
23/23:devadattasya pita yajate |

subrahmaṇyā nāma nigadas tatra yajñakarmaṇi iti vibhāṣā chandasi 1-2-36 iti ca ekaśrutiḥ prāptā pratiṣidyate. subrahmaṇyāyām ekaśrutir na bhavati. yas tu lakṣaṇaprāptaḥ svaritas tasyaudātta ādeśo bhavati. subrahmanyom. indrāgaccha, hariva āgaccha, medhātithermeṣa vṛṣaṇaśvasya mene. gaurāvaskandinnahalyāyai jāra kauśikabrāhmaṇa gautamabruvāṇa śvaḥ sutyāmāgaccha maghavan. atra subrahmaṇyom ityokāras titsvareṇa svaritas tasyaudātto vidhīyate. indra āgaccha ityāmantritam ādyudattam. dvitīyo varṇo 'nudāttaḥ. udāttādanudātasya svaritaḥ iti svaritaḥ prasaktas tasya anenaudāttaḥ triyate. tadevam indra āgaccha iti catvāra udāttāḥ. paścima eko 'nudāttaḥ. hariva āgaccha ityanayaiva prakriyayā catvāra udāttāḥ dvāvanudāttau. medhātitheḥ iti ṣaṣṭyantaṃ paramāmantritam anupraviśati subāmantrite parāṅgavatsvare 2-1-2 iti. tataḥ sakalasyā mantritādyudāttatve iṛte dvitīyam akṣaram anudāttaṃ, tasya udāttādanudāttasya svaritaḥ 8-4-66 iti svaritatve prāpte idamudāttatvaṃ vidhīyate. tena dvāvapyudāttau bhavataḥ. śeṣamanudāttam. vṛṣaṇaśvasya mene iti samānaṃ pūrveṇa. gaurāvaskandiniti tathaiva dve ādye akṣare udātte, śeṣam anudāttam. ahalyāyai jāra iti subantasya amantritānupraveśāt tadvadeva svaraḥ. dvāvudāttau śeṣam anudāttam. kauśikabrahmaṇa iti samastamāmantritamādyudāttaṃ tatra pūrvavad dvāvudāttau śeṣam anudāttam. evam gautamabruvāṇa iti dvāvudāttau śeṣam anudāttām. śvaḥ sutyāmāgaccha maghavaniti śvaḥśabda udāttaḥ sutyām ityantodāttaḥ. saṃjñāyāṃ samajaniṣadanipatamanavidaṣuñ śīṅbhṛñiṇaḥ 3-3-99 iti kyapo vidhāne udāttaḥ iti vartate. agaccha iti dvaudāttau. antyo 'nudattaḥ. maghavaniti padāt paramāmantritaṃ nihanyate.

na subrahmaṇyāyāṃ svaritasya tu udāttaḥ 1.2.37 subrahmaṇyā nāma nigadas tatra yajñakarmaṇi iti vibhāṣā chandasi 1.2.36 iti ca ekaśrutiḥ prāptā pratiṣidyate. subrahmaṇyāyām ekaśrutir na bhavati. yas tu lakṣaṇaprāptaḥ svaritas tasyaudātta ādeśo bhavati. subrahmanyom. indrāgaccha, hariva āgaccha, medhātithermeṣa vṛṣaṇaśvasya mene. gaurāvaskandinnahalyāyai jāra kauśikabrāhmaṇa gautamabruvāṇa śvaḥ sutyāmāgaccha maghavan. atra subrahmaṇyom ityokāras titsvareṇa svaritas tasyaudātto vidhīyate. indra āgaccha ityāmantritam ādyudattam. dvitīyo varṇo 'nudāttaḥ. udāttādanudātasya svaritaḥ iti svaritaḥ prasaktas tasya anenaudāttaḥ triyate. tadevam indra āgaccha iti catvāra udāttāḥ. paścima eko 'nudāttaḥ. hariva āgaccha ityanayaiva prakriyayā catvāra udāttāḥ dvāvanudāttau. medhātitheḥ iti ṣaṣṭyantaṃ paramāmantritam anupraviśati subāmantrite parāṅgavatsvare 2.1.2 iti. tataḥ sakalasyā mantritādyudāttatve iṛte dvitīyam akṣaram anudāttaṃ, tasya udāttādanudāttasya svaritaḥ 8.4.65 iti svaritatve prāpte idamudāttatvaṃ vidhīyate. tena dvāvapyudāttau bhavataḥ. śeṣamanudāttam. vṛṣaṇaśvasya mene iti samānaṃ pūrveṇa. gaurāvaskandiniti tathaiva dve ādye akṣare udātte, śeṣam anudāttam. ahalyāyai jāra iti subantasya amantritānupraveśāt tadvadeva svaraḥ. dvāvudāttau śeṣam anudāttam. kauśikabrahmaṇa iti samastamāmantritamādyudāttaṃ tatra pūrvavad dvāvudāttau śeṣam anudāttam. evam gautamabruvāṇa iti dvāvudāttau śeṣam anudāttām. śvaḥ sutyāmāgaccha maghavaniti śvaḥśabda udāttaḥ sutyām ityantodāttaḥ. saṃjñāyāṃ samajaniṣadanipatamanavidaṣuñ śīṅbhṛñiṇaḥ 3.3.99 iti kyapo vidhāne udāttaḥ iti vartate. agaccha iti dvaudāttau. antyo 'nudattaḥ. maghavaniti padāt paramāmantritaṃ nihanyate.

na subrāhṛṇyayāṃ svaritasya tūdāttaḥ. , 1.2.37 "subrāhṛṇyā nāma nigadaḥ" iti. apādabandhe gadatirvartate. apādabandhaṃ hi gadyamucyate. niśabdaḥ prakarṣe. yaduccairavicchinnamapādabandhaṃ mantravākyaṃ nigada iti tasya vyapadeśaḥ. tasya ca subrāhṛṇyopalakṣamatvāt, "subrāhṛṇyā" iti strīliṅganirdeśaḥ. "subrāhṛṇyom" iti. subrāhṛṇi sādhuḥ."tatra sādhuḥ" 4.4.98 iti yat. "tat svaritam" 6.1.179 iti svaritatvam, "praṇavaṣṭeḥ" 8.2.89 ityoṅkāra ādeśa iti kecit, tadayuktam; "pādasya vādrdharcasya vāntyamakṣaramupasaṃhmatya tadādyakṣaraśeṣasya sthāne? trimātramokāramoṅkāraṃ vā vidadhati taṃ praṇavamityācakṣate" iti {kāśikā-8.2.89}vakṣyati. na ca nigade pādavyavasthā, nāpyadrdharcavyavasthā. tasmādośabdo'sti nipāto'narthakaḥ. tasya svaritena sahaikādeśaḥ svaritaḥ. "āmantritamādyudāttam" iti. "āmantritasya ca" 6.1.192 ityanena ṣāṣṭhikena. "tsayānenodāttaḥ kriyate" iti. nanu cāsiddho'sau svaritaḥ; vacanāt tasyāsiddhatvaṃ na bhavati. nanu ca vacanasya subrāhṛṇyomiti prayojanaṃ vaktuṃ śakyam? na hi samaste nigade subrāhṛṇyāśabdanopalakṣite satīdamekamudāharaṇaṃ yuktam. "akāra udāttaḥ" iti. nipātasvareṇa. "tataḥ paro'nudāttaḥ svaritaḥ" iti. "tiṅaṅatiṅa" 8.1.28 iti nighāte kṛte, "udāttādanudāttasya svaritaḥ" 8.4.65 ityanena. "paścima ekaḥ" iti. chakārākāraḥ. "catvāra udāttāḥ" iti. vakāracchākārābhyāmanye. "dvāvanudāttau" iti. vakāracchakārau. "dvitīyamakṣaram" iti. medhāśabdākāraḥ. "śeṣamanudāttam" iti. medhāśabde yāvacau tābhyāmanyat. "pūrveṇa" iti. medhātithermeṣetyanena. "tathaiva dve ādye akṣare udātte" iti. "yadi gaurāvaskandin" iti samastamāmantritamādyudāttamiti. athāpi gaureti śabdāntaramāmananti, tathāpi tasyāpi praveśe kṛte sakalasyāmantritasyādyudāttatve "udāttādanudāttasya" 8.4.65 ityādinā pūrvoktena vidhinā dve udātte bhavataḥ. "ahalyāyai jāra" iti. ṣaṣṭha()rthe caturthī, "bahulaṃ chandasi" 2.3.62 ityatra "ṣaṣṭha()rthe caturthī vakvyā" (vā.142) ityupasaṅkhyānāt; "vyatyayo bahulam" 3.1.85 iti vyatyayena vā. "samastamāmantritamādyudāttam" iti. kauśikaśabdasya parāmantritānupraveśāt. "evaṃ gautamabrāuvāṇa" iti. etadapi kauśikabrāāhṛṇetyanena tulyamityarthaḥ. "dvāvudāttau" iti. anantarayorudāharaṇayoḥ pratyekamādyavityarthaḥ. "()āḥ śapabda udāttaḥ" iti. prātipadikasvareṇa. "udātta iti vartate" iti. "mantre vṛṣa" 3.3.96 ityādeḥ sūtrāt. "dvāvudāttau" iti. tau punarādī āgacchetyatra darśitau. "padāt paramāmantritaṃ nihanyate" iti. "āmantritasya ca" 8.1.19 ityanena.