ku कु
Definition: कु ind. A prefix implying 'badness', 'deterioration', 'depreciation', 'sin', 'reproach', 'littleness', 'want', 'deficiency', &c. Its various substitutes are कद् (कदश्व), कव (कवोष्ण), का (कोष्ण), किं (किंप्रभुः); cf. Pt.5.17. -Comp. -कर्मन् n. a bad deed, a mean act. -a. wicked, Bhāg.1.16.22. -कु-वाच् m. jackal. -कूलम् A hole filled with stakes. ˚लः A fire made of chaff; कुकूलं शङ्कुभिः कीर्णे श्वभ्रे ना तु तुषानले Nm. -ग्रहः an unpropitious planet. -ग्रामः a petty village or hamlet (without a king's officer, an agnihotrin, a physician, or a river.) -चन्दनम् Red sandal-wood. -चर a. of bad conduct, a thief; दृष्ट्वा त्वादित्यमुद्यन्तं कुचराणां भयं भवेत् Mb.14.39.13. -चेल a. wearing bad or ragged garments; कपालं वृक्ष- मूलानि कुचेलमसहायता । समता चैव सर्वस्मिन्नेतन्मुक्तस्य लक्षणम् ॥ Ms.6.44. -चरित्रम्, -चर्या wickedness, evil conduct, impropriety; Ms.9.17. -चोद्यम् an unsuitable question. -जन्मन् a. low born. -तनु a. deformed, ugly. (-नुः) an epithet of Kubera. -तन्त्री a bad lute. -तपः 1 a sort of blanket (made of the hair of the mountain goat). -2 the eighth Muhūrta or portion of the day. -3 a daughter's or sister's son. -4 the sun. -तर्कः 1 sophistical or fallacious argument. -2 a heterodox doctrine, free thinking; कुतर्केष्वभ्यासः सततपरपैशुन्यमननम् G. L.31. ˚पथः a sophistical mode of arguing. -तीर्थम् a bad teacher. -दिनम् an evil or unpropitious day. -दृष्टिः f. 1 weak sight. -2 an evil eye, sinister eye (fig.). -3 an opinion or doctrine opposed to the Vedas, heterodox doctrines; या वेदबाह्याः स्मृतयो याश्च काश्च कुदृष्टयः Ms.12.95. -देशः 1 a bad place or country. -2 a country where the necessaries of life are not available or which is subject to oppression. -देह a. ugly, deformed; कुदेहमानाहिविदष्टदृष्टेर्ब्रह्मन्वचस्ते$मृतमौषधं मे Bhāg.5.12.2. (-हः) an epithet of Kubera. -द्वारम् back door. -धी a. foolish, silly, stupid. -2 wicked. -नखम् a disease of the nails; Mb.3. -नटः 1 a bad actor. -2 a sort of trumpet flower. -3 red arsenic. -नदिका a small river, rill; सुपूरा स्यात्कुनदिका Pt.1.25. -नाथः a bad master; हतास्म्यहं कुनाथेन न पुंसा वीरमानिना Bhāg.9.14.28. -नामन् m. a miser. -नीतः bad counsel, leading; तृणैश्छन्ना भूमिर्मतिरिव कुनीतैव विदुषः Mu.6.11. -पटः, -टम् a miserable garment; कुपटावृतकटिः Bhāg.5.9.1. -पथः 1 a wrong road, bad way (fig. also). -2 a heterodox doctrine. -पथ्य a. unwholesome, improper. -परीक्षक a. examining badly, not valuing rightly; कुत्स्याः स्युः कुपरीक्षका न मणयो यैरर्घतः पातिताः Bh.2.15. -पात्रम् an unfit recipient. -पुत्रः a bad or wicked son: यादृशं फल- माप्नोति कुप्लवैः संतरन् जलम् । तादृशं फलमाप्नोति कुपुत्रैः संतरंस्तमः ॥ Ms.9.161. कुपुत्रो जायेत क्वचिदपि कुमाता न भवति, देव्यपराध- क्षमापनस्तोत्र (ascribed to a later शङ्कराचार्य). -पुरुषः 1 a low or wicked man. -2 a spiritless coward. -पूय a. low, vile, contemptible. -प्रिय a. disagreeable, contemptible, low, mean. -प्लवः a bad boat; कुप्लवैः संतरन् जलम् Ms.9.161. -बन्धः a disgraceful stigma; अन्त्याभिगमने त्वङ्क्यः कुबन्धेन प्रवासयेत् Y.2.294. -ब्रह्मः, -ब्रह्मन् m. a bad or degraded Brāhmaṇa. -मन्त्रः 1 bad advice. -2 a charm used to secure success in a bad cause. -मुद्विन् a. Unfriendly; उदहृष्यन्वारिजानि सूर्योत्थाने कुमुद्विना । राज्ञा तु निर्भया लोकाः Bhāg.1.21.47. -मेरुः The southern hemisphere or pole. -योगः an inauspicious conjunction (of planets). -योगिन् m. a false devotee, impostor. -रस a. having bad juice or flavour. (-सः) a kind of spirituous liquor. -रूप a. ugly, deformed; कुपुत्रो$पि भवेत्पुंसां हृदयानन्दकारकः । दुर्विनीतः कुरूपो$पि मूर्खो$पि व्यसनी खलः ॥ Pt.5.19. -रूप्यम् tin. -लक्षण a. having fatal marks on the body. कुलक्षणेत्यहं राज्ञा त्यक्तेत्यात्तविमानना Ks.91.19. -वङ्गः lead. -वचस्, -वाच्, -वाक्य a. abusive, bad, scurrilous; using abusive or foul language; संस्मारितो मर्मभिदः कुवाग्रिपून् Bhāg.4.3.15. (-n.) abuse, bad language. -वज्रकम् crystal; a stone resembling a diamond. -वर्षः a sudden or violent shower; Rām.6. -विक्रमः bravery exhibited in a wrong place; धिगीदृशं ते नृपते कुविक्रमं कृपाश्रये यः कृपणे पतत्त्रिणि N.1.132. -विवाहः a degraded or improper form of marriage; Ms.3.63. -वृत्तिः f. bad bebaviour. -वेधस् m. bad fate; हृतरत्नेन मुषितो दत्त्वा काचं कुवेधसा Ks. 71.232. -वैद्यः a bad physician, quack. -शील a. rude, wicked, unmannerly, ill tempered, of bad character; कुतो गम्यमगम्यं वा कुशीलोन्मादिनः प्रभोः Ks.32.152. -ष्ठलम् 1 a bad place. -2 the earth; शयानां कुष्ठले Bk.9.84. -सरित् f. a small river, rill; उच्छिद्यन्ते क्रियाः सर्वा ग्रीष्मे कुसरितो यथा Pt.2.89. -सृतिः f. 1 evil conduct, wickedness; कस्माद्वयं कुसृतयः खलयोनयस्ते Bhāg.8.23.7. -2 conjuring, magic. -3 roguery. -स्त्री a bad woman.
|
|
Dictionary: Apte Literary Sources: Synonyms: Wikipedia: |