Go to kharpara

duration of an action, rise and falls of humors in the body: accumulation (sancaya), aggravation (prakopa), flow (prasara), translocation (sthānasamsraya), manifestation (vyaktībhāva), becoming chronic and incurable (bheda).

rat, mouse.

intelligent, wise, skilled.

nipuṇa, pravīṇa, abhijña, vijña, niṣṇāta, śikṣita, vaijñānika, kṛtamukha, kṛtin, kuśala, saṅkhyāvat, matimat, kuśagrīyamati, kṛṣṭi, vidura, budha, dakṣa, nediṣṭha, kṛtadhī, sudhin, vidvas, kṛtakarman, vicakṣaṇa, vidagdha, catura, prauḍha, boddhṛ, viśārada, sumedhas, sumati, tīkṣṇa, prekṣāvat, vibudha, vidan, vijñānika, kuśalin   

yaḥ prakarṣeṇa kāryakṣamaḥ asti।

arjunaḥ dhanurvidyāyāṃ nipuṇaḥ āsīt।

hīram, hīrakaḥ, dṛḍhāṅgam, lohajit, sūcīmukham, ratnamukhyam, avikam, varārakam, aśiram, kuliśam, bhiduram, paviḥ, abhedyam, dṛḍham, bhārgavakam, śatakoṭiḥ, ṣaṭkoṇam, bahudhāram   

atikaṭhoraḥ prabhāśīlaḥ mahārhaḥ ratnaviśeṣaḥ- asya guṇāḥ sārakatva-śītatva-kaṣāyatvādayaḥ।

hīraiḥ yuktānām alaṅkārāṇāṃ mūlyam adhikam asti।

mūṣakaḥ, mūṣikaḥ, mūṣaḥ, ākhuḥ, induraḥ, induruḥ, unduraḥ, unduru, giriḥ, girikā, dīnā, vileśayaḥ, vajradantaḥ, dhānyāriḥ, cikkā, kunduḥ, kuhanaḥ, karvaḥ, kācigha, tuṭuma, daharaḥ, vṛṣaḥ, śaṅkumukhaḥ, suṣiraḥ, steyī, muṣmaḥ   

jantuviśeṣaḥ-yaḥ gṛhe kṛṣīkṣetre vā bile vasati tathā ca yaḥ gajānanasya vāhanam।

tena mūṣakāṇāṃ hananārtham auṣadhaṃ krītam।

veṇuḥ, vaṃśaḥ, vaṃśī, muralī, sāneyī, sāneyikā, vivaranālikā, darduraḥ, nandaḥ, sānikā, śāṇikā   

vādyaviśeṣaḥ- vaṃśanālikayā nirmitaṃ suṣiravādyam।

śyāmaḥ veṇuṃ vādayati।

laghuveṇuḥ, laghuvaṃśaḥ, laghuvaṃśī, laghumuralī, laghusāneyī, laghusāneyikā, laghuvivaranālikā, laghudarduraḥ, laghunandaḥ, laghusānikā, laghuśāṇikā   

vādyaviśeṣaḥ- laghuvaṃśanālikayā nirmitaṃ suṣiravādyam।

paṇḍitena hariprasāda-caurasiyā-mahodayena laghuveṇuṃ vādayitvā sabhā anurañjitā।

nāsikaveṇuḥ, nāsikavaṃśaḥ, nāsikavaṃśī, nāsikamuralī, nāsikasāneyī, nāsikasāneyikā, nāsikavivaranālikā, nāsikadarduraḥ, nāsikanandaḥ   

vādyaviśeṣaḥ- vaṃśanālikayā nirmitaṃ tad suṣiravādyam yad aśiyākhaṇḍe keṣucana rāṣṭreṣu nāsikayā vādayati।

saḥ nāsikaveṇoḥ vādane nipuṇaḥ asti।

sthūla, pīvara, pīna, medura, guru, sthūlakāya, sthūladeha, bhārin, āpyāyita, paripīvara, piśitavasāmaya, pīva, pīvas, pīviṣṭha, pīvorūpa, pyāta, pyāna, medasvat, vapodara, sthūlasthūla, sphira   

yasya kāye adhikaḥ medaḥ astiḥ।

sūmo nāma mallayuddhasya mallāḥ sthūlāḥ।

mauktikam, muktā, mauktikā, muktāphalam, śuktijam, śaukteyam, sindhujātaḥ, śuktibījam, muktikā, tautikam, mañjaram, mañjarī, mañjariḥ, induratnam, nīrajaḥ, muktāmaṇiḥ   

samudrasthaśukteḥ udare udbhavaḥ ojayuktaḥ ratnaviśeṣaḥ।

śaile śaile na māṇikyaṃ mauktikaṃ na gaje gaje sādhavo na hi sarvatra candanaṃ na vane vane।

aśānta, udvigna, vyagra, vyathita, savyatha, kliṣṭa, aśānta, anirvṛta, vidhura, vidura, udbhrānta, mohita, jātaśaṅka   

yad śāntaṃ nāsti।

yadi cittam aśāntaṃ tarhi kimapi kartuṃ na śakyate।

drākṣā, mṛdvīkā, mṛdvī, svādvī, svādurasā, madhurasā, gostanī, gostanā, rasā, rasālā, cāruphalā, kāpiśāyinī, sābdī, harahūrā   

latāviśeṣaḥ yasya phalaṃ madhuraṃ tathā ca bahurasam asti।

nāśikanagare drākṣāṇāṃ kṛṣiḥ dṛśyate।

drākṣā, mṛdvīkā, mṛdvī, svādvī, svādurasā, madhurasā, gostanī, rasā, rasālā, cāruphalā, kāpiśāyanī, sābdī, harahūrā, cāruphalā, kṛṣṇā, priyālā, tāpasapriyā, gucchaphalā, amṛtaphalā   

phalaviśeṣaḥ-asya guṇāḥ atimadhuratva-amalatva-śītapittārtidāhamūtradoṣanāśitvādayaḥ।

drākṣāt madyaṃ jāyate।

meghaḥ, abhramam, vārivāhaḥ, stanayitnuḥ, balābakaḥ, dhārādharaḥ, jaladharaḥ, taḍitvān, vāridaḥ, ambubhṛt, ghanaḥ, jīmūtaḥ, mudiraḥ, jalamuk, dhūmayoniḥ, abhram, payodharaḥ, ambhodharaḥ, vyomadhūmaḥ, ghanāghanaḥ, vāyudāruḥ, nabhaścaraḥ, kandharaḥ, kandhaḥ, nīradaḥ, gaganadhvajaḥ, vārisuk, vārmuk, vanasuk, abdaḥ, parjanyaḥ, nabhogajaḥ, madayitnuḥ, kadaḥ, kandaḥ, gaveḍuḥ, gadāmaraḥ, khatamālaḥ, vātarathaḥ, śnetanīlaḥ, nāgaḥ, jalakaraṅkaḥ, pecakaḥ, bhekaḥ, darduraḥ, ambudaḥ, toyadaḥ, ambuvābaḥ, pāthodaḥ, gadāmbaraḥ, gāḍavaḥ, vārimasiḥ, adriḥ, grāvā, gotraḥ, balaḥ, aśnaḥ, purubhojāḥ, valiśānaḥ, aśmā, parvataḥ, giriḥ, vrajaḥ, caruḥ, varāhaḥ, śambaraḥ, rauhiṇaḥ, raivataḥ, phaligaḥ, uparaḥ, upalaḥ, camasaḥ, arhiḥ, dṛtiḥ, odanaḥ, vṛṣandhiḥ, vṛtraḥ, asuraḥ, kośaḥ   

pṛthvīstha-jalam yad sūryasya ātapena bāṣparupaṃ bhūtvā ākāśe tiṣṭhati jalaṃ siñcati ca।

kālidāsena meghaḥ dūtaḥ asti iti kalpanā kṛtā

maṇḍūkaḥ, bhekaḥ, plavaḥ, plavagaḥ, plavagatiḥ, plavaṅgamaḥ, darduraḥ, vyaṅgaḥ, varṣābhūḥ, varṣāghoṣaḥ, vṛṣṭibhūḥ, dardarīkaḥ, gūḍhavarccā, alimakaḥ, ajihvaḥ, śallaḥ, śālūraḥ, sālūraḥ, hariḥ   

saḥ prāṇī yaḥ ubhayacaraḥ tathā ca yaḥ varṣāṛtau jalāśayasya samīpe dṛśyate।

varṣāṛtau naike maṇḍūkāḥ sthāne-sthāne plavante।

piśunatā, duṣpravādaḥ, durapavādaḥ, durvādaḥ   

pṛṣṭhataḥ kṛtā nindā।

kasyacit viṣaye piśunatāṃ mā kuru।

vajram, kuliśam, bhaduram, paviḥ, śatakoṭiḥ, svaruḥ, śambaḥ, dambholiḥ, aśaniḥ, kulīśam, bhidiram, bhiduḥ, svarus, sambaḥ, saṃvaḥ, aśanī, vajrāṃśaniḥ, jambhāriḥ, tridaśāyudham, śatadhāram, śatāram, āpotram, akṣajam, girikaṇṭakaḥ, gauḥ, abhrottham, meghabhūtiḥ, girijvaraḥ, jāmbaviḥ, dambhaḥ, bhidraḥ, ambujam, hlādinī, didyut, nemiḥ, hetiḥ, namaḥ. sṛkaḥ, vṛkaḥ, vadhaḥ, arkaḥ, kutasaḥ , kuliśaḥ, tujaḥ, tigmam, meniḥ, svadhitiḥ sāyakaḥ, paraśuḥ   

indrasya pradhānaṃ śastram।

ekadā indreṇa hanumān vajreṇa prahṛtaḥ।

śāstrīlālabahāduraḥ, lālabahāduraśāstrīmahodayaḥ   

bhāratasya bhūtapūrvaḥ pradhānamantrī yasya kāryakālaḥ khristābdasya 1964 ityārabhya 1966 ityetāvatparय़ntam āsīt।

śāstrīlālabahāduraḥ kuśalaḥ netā āsīt।

madyam, surā, madirā, vāruṇī, halipriyā, hālā, pariśrut, varuṇātmajā, gandhottamā, prasannā, irā, kādambarī, pariśrutā, kaśyam, mānikā, kapiśī, gandhamādanī, mādhavī, kattoyam, madaḥ, kāpiśāyanam, mattā, sītā, capalā, kāminī, priyā, madagandhā, mādhvīkam, madhu, sandhānam, āsavaḥ, amṛtā, vīrā, medhāvī, madanī, supratibhā, manojñā, vidhātā, modinī, halī, guṇāriṣṭam, sarakaḥ, madhūlikā, madotkaṭā, mahānandā, sīdhuḥ, maireyam, balavallabhā, kāraṇam, tatvam, madiṣṭhā, pariplutā, kalpam, svādurasā, śūṇḍā, hārahūram, mārddīkam, madanā, devasṛṣṭā, kāpiśam, abdhijā   

mādakadravapadārthaḥ - yasya sevanaṃ pāpaṃ tathā ca nindanīyam iti manyante।

saḥ pratidinaṃ sāyaṅkāle madyaṃ pītvā gṛham āgacchati।

viduraḥ   

mahābhārate varṇitaḥ dāsīputraḥ yaḥ kauravāṇāṃ mantrī āsīt।

viduraḥ jñānī āsīt।

catura, caturaka, nipuṇa, niṣṇa, niṣṇāta, viśārada, paṭu, pravīṇa, prājña, vicakṣaṇa, vidagdha, paṭumati, paṭiṣṭha, paṭīyas, peśala, praṇata, pratīta, aṇuka, abhijña, ullāgha, ṛbhu, ṛbhumat, ṛbhuṣṭhira, ṛbhva, ṛbhvan, ṛbhvas, karaṇa, karmaṭha, karmaṇya, kalāpa, kaliṅga, kalya, kārayitavyadakṣa, kuśala, kuśalin, kṛtakarman, kṛtamukha, kṛtin, kṛtnu, kriyāpaṭu, cheka, chekala, chekāla, tūrṇi, tejīyas, dhīvan, dhīvara, dhṛtvan, dhṛṣu, nadīṣṇa, nayaka, nāgara, nāgaraka, nāgarika, nirgranthaka, nirgranthika, proha, prauṇa, bahupaṭa, budha, budhda, matimat, manasvin, marmajña, vijña, viḍaṅga, vidura, vidvala, śikva, sudhī, suvicakṣaṇa, samāpta   

yaḥ cāturyeṇa kāryaṃ karoti।

catureṇa ārakṣakeṇa aparāddhānāṃ ekaḥ saṅghaḥ gṛhītaḥ।

āgrahaḥ, haṭhaḥ, nirbandhaḥ, svairitā, durāgrahaḥ, nirbandhaśīlam, dṛḍhatā, avaśyatā, pratiniviṣṭatā, pratīpatā, duravagrahaḥ, pragrahaḥ, durgrahaḥ, āsaktiḥ, anugrahaḥ   

sātatyena kathanaṃ yat yathaiva asti yathaiva bhaviṣyati yathaiva bhavet iti।

tulasī kṛṣṇamūrteḥ purata eva dhanurdhāraṇasya āgraham akarot।

svairatā, svairitā, durāgrahaḥ, nirbandhaśīm, avaśyatā, pratiniviṣṭatā, pratīpatā, duravagrahaḥ, pragrahaḥ, avineyatā, duṣṭatā, durmadaḥ   

svasya anucitām icchāṃ sādhayituṃ kṛtaḥ āgrahaḥ।

kiśorasya svairatayā sarve api trastāḥ।

tega-bahāduraḥ   

śīkhadharmiyāṇāṃ navamaḥ guruḥ।

tega-bahādurāt anantaraṃ govindasiṃhaḥ śīkhadharmiyāṇāṃ daśamaḥ guruḥ abhavat।

madurainagaram   

tamiḻnāḍurājyasya ekaṃ nagaram।

madurainagarasya kāmākṣīmandiraṃ jagati prasiddhatameṣu mandireṣu ekam asti।

abodhagamya, abodhanīya, atarkya, acintya, duravagama, acintanīya   

yasya bodhaḥ na bhavati।

prakṛtau naikāni abodhagamyāni vastūni santi।

nandurabāramaṇḍalam   

mahārāṣṭrarājye vartamānam ekaṃ maṇḍalam।

nandurabāramaṇḍalasya sīmā gujarātarājyena lagnā asti।

maduraīnagaram   

tamilanāḍurājye vartamānam ekaṃ nagaram।

maduraīnagaraṃ tatra vartamānānāṃ prācīnānāṃ hindumandirāṇāṃ kṛte viśve prasiddham asti।

maduraīmaṇḍalam   

tamilanāḍurājye vartamānam ekaṃ maṇḍalam।

maduraīmaṇḍalasya mukhyālayaḥ maduraīnagare asti।

ghana, sthūla, asūkṣma, saghana, pīvara, bahala, bahalita, medura   

sarvatraṃ samānarūpeṇa sthavimat।

parvataśikhareṣu ghanā himasaṃhatiḥ।

maṇḍūkaḥ, plavaḥ, plavagaḥ, plavaṃgamaḥ, plavakaḥ, ajambhaḥ, ajihmaḥ, ajihvaḥ, alimakaḥ, kaṭuravaḥ, kokaḥ, jihmamohanaḥ, tarantaḥ, toyasarpikā, dardarikaḥ, darduraḥ, nandakaḥ, nandanaḥ, nirjihvaḥ, bhekaḥ, maṇḍaḥ, marūkaḥ, mahāravaḥ, mudiraḥ, meghanādaḥ, rekaḥ, lūlukaḥ, varṣābhūḥ, varṣāhūḥ, vṛṣṭibhūḥ, vyaṅgaḥ, śallaḥ, śāluḥ, śālūkaḥ, śālūraḥ, hariḥ   

saḥ catuṣpādaḥ yaḥ kārdame vasati tathā ca yaḥ jale bhūmau ca dṛśyate।

bālakaḥ maṇḍūkaḥ maṇḍūkī ca etayoḥ madhye bhedaṃ kartum asamarthaḥ।

bājabahāduraḥ, malikavāyajīdaḥ   

ekaḥ śāsakaḥ।

bājabahāduraḥ akabarasya senāpatinā parājitaḥ।

alaṅghya, alaṅghanīya, duratikramaṇīya   

yad laṅghayitum aśakyam asti।

alaṅghyaṃ sāgaraṃ laṅghayituṃ prayāsaḥ nāma mūrkhatā eva।

rāyabahādura   

āṅglaśāsane śreṣṭhebhyaḥ bhāratīyebhyaḥ dattā upādhiḥ।

rāyabahāduraḥ meharāratanacandaḥ khyātaḥ āsīt।

ākhukarṇaparṇikā, adribhu, undurakarṇikā, undurakarṇī, putraśreṇī, bahukarṇikā, bahuparṇikā, bhañjipattrikā, phañjipattrikā, phañjiputtrikā, bhūdarībhavā, śambarī, mūṣākarṇī, musalī, mūṣīkakarṇī, mūṣikaparṇī, mūṣiparṇikā, sañcitrā, vṛṣā, vṛṣaparṇī, vṛścikarṇī, sukarṇī, sukarṇikā, suvarṇī, mātā, sutaśreṇī, raṇḍaḥ, mūṣakakarṇī, mūṣakakarṇikā   

ekā jalajā latā ।

sarasi sarvatra ākhukarṇaparṇikā dṛśyate

kaumeduraḥ   

ekaḥ pradeśaḥ ।

kaumeduraḥ kāśikāvṛttyāṃ takṣaśilādigaṇeṣu paṭhitaḥ asti

kaumeduraḥ   

ekaḥ pradeśaḥ ।

kaumeduraḥ kāśikāvṛttyāṃ takṣaśilādigaṇeṣu paṭhitaḥ asti

dardurakaḥ   

ekaḥ kitavaḥ ।

dardurakaḥ mṛcchakaṭike parigaṇitaḥ